Storend gedrag in de klas: 'Hoe is het eigenlijk met jou als leraar?'

31 januari 2016

Spiegeltje, spiegeltje... Natascha Bruti nodigt de leraar uit om het gedrag van kinderen eens in relatie te zien tot het eigen handelen en/of de gemoedstoestand. Als bepaald gedrag in van een kind, een groepje of de hele groep je opvalt, vraag je dan af: 'Hoe is het eigenlijk met mij?' en deel het met de kinderen. Haar tip: durf de openheid aan en ga er eens een maand mee experimenteren.

Ik herinner me een dag, midden in een schooljaar, dat veel kinderen huilerig waren en klagerig zeiden: 'Ik wil naar maammaaahh.' Zelf was ik die dag in gedachten bij mijn moeder die ziek thuis was. Ik herinner het me omdat ik dacht; 'Ja, ik wil ook naar mama.'Toen vond ik het niet kies dat te ventileren, misschien had ik het  beter wel kunnen doen.

Ik herinner me nog de periode waarin geen land te bezeilen was met de kinderen. Ze waren moe, hangerig en sip. Het waren de weken voor ik oververmoeid thuis kwam te zitten.

Ik herinner me dat ik verliefd was, de klas en ik waren samen één grote bron van inspiratie, harmonie en creativiteit. En de dagen dat ik gewoon gewoon was, beleefden we gewoon prima dagen samen.

Als ik toen had geweten wat ik nu weet, dat kinderen meesters zijn in spiegelen, zou ik dankbaar gebruik hebben gemaakt van hun gedrag om te zien hoe het me ging.

Kinderen kunnen een feilloos beeld neerzetten van hoe het met je is, en zelfs hoe het met de school is. Ik zie het op de scholen waar ik werk, ik hoor het van de leerkrachten die ik begeleid in mijn praktijk. Er bestaat een onmiskenbaar verband tussen het thema van de groep en het thema van de leerkracht. Het is natuurlijk ook niet vreemd. Je bent een essentiële opvoeder in het leven van het kind, een voorbeeld. Sommige kinderen besteden tijdens hun wakkere uren meer tijd in bijzijn van de leerkracht dan van de ouders. Dus?

Wel, wij zijn in principe nog altijd met ons dierlijk deel verbonden met kuddegedrag. De leerkracht is in deze natuurlijke situatie, het groepshoofd en de groep conformeert zich hieraan. Maar als het groepshoofd verzwakt? Tja...dan staan er nieuwe leiders op. Zelfs jonge dieren kunnen dat aanvoelen en ernaar handelen. Waardoor kan een groepsleider verzwakken? Hij kan zich fysiek niet lekker voelen, of zijn natuurlijke dominantie vervormt in agressie of misschien kan hij kan geen weerstand bieden aan krachtigere groepsgenoten.

Aan deze drie verzwakkende toestanden van de leerkracht kunnen natuurlijk talloze interne en externe factoren ten grondslag liggen.

Je hoéft het niet te geloven, maar durf de openheid aan. En ga er een maand mee experimenteren. Als bepaald gedrag in van een kind, een groepje of de hele groep je opvalt, vraag je dan af: "Hoe is het eigenlijk met mij?"

Zijn ze druk? Misschien ervaar je zelf een beetje hoge druk.
Zijn ze rusteloos? Misschien beleef jij een wat onrustige periode.
Zijn ze niet tot de orde te roepen? Misschien vraagt de directie, je moeder of je partner iets van je waar je het eigenlijk niet zo mee eens bent.
Lijden veel kinderen aan faalangst? Misschien kun je eens kijken of je niet teveel van jezelf vraagt, of de school niet teveel van zichzelf verwacht.
Gooien de kinderen er met de pet naar? Kijk eens waar jouw passie en doelen zijn gebleven.
Reageren de kinderen niet zoals je verwacht? Kijk eens of je jezelf bent in de klas. Wil je te lief gevonden worden, doe je strenger dan je bent?

En, ik ga nu helemaal los hoor,
zijn er veel kinderen met een taalprobleem? Misschien mag je helderder communiceren.
Of rekenen de kinderen massaal slecht? Het kan zijn dat jij de verwachting hebt opgegeven en er niet meer op rekent.

Vergezocht? Integendeel, het is heel erg dichtbij gezocht. Dicht bij jezelf.

Durf jij het aan?

Natascha Bruti blogt op haar site Thee met Koekjes.