Simon Verwer stelt vragen: 'Hoe relevant is analyse van Ken Robinson voor Nederlandse situatie?'

16 mei 2013

De meest recente TED-talk van Ken Robinson richt zich heel erg op de VS en hoe het onderwijsbeleid daar zijn of haar doel voorbij schiet. Enkele thema’s van vorige talks komen terug, het belang van diversiteit, zijn vragen bij de massale ADHD-diagnose en zijn Rousseau-gebaseerde onderwijsfilosofie van natuurlijk leren. De  nieuwe TED-bijdrage van Robinson was voor Simon Verwer reden om het denken van deze zeer gerespecteerde Engelse onderwijsvernieuwer aan een nadere analyse te onderwerpen. Aan de hand van diens quotes probeert Verwer een eventuele toepasbaarheid in de Nederlandse situatie te bespreken en een aantal vervolgvragen te stellen. Kijk en lees verder. ' Menselijke ontwikkeling wordt door  het huidige onderwijssysteem te kort gedaan en zelfs onderdrukt.'

Afgelopen 7 mei vond er in de V.S. een groots TED-Education evenement plaats. Uitgezonden op landelijke televisie met sprekers van het niveau Bill Gates en gepresenteerd door zanger John Legend. Ken Robinson, die met zijn eerste TED bijdrage in 2006 getiteld ‘How schools kill creativity’ het TED platform een grote duw in haar stormachtige ontwikkeling gaf, was de hoofdspreker. Alle bijdragen zijn terug te kijken via deze link.

In het onderstaande stuk wil ik vrij sec en secuur onderzoeken wat Ken Robinson te bieden heeft, op basis van zijn op 7 mei uitgesproken woorden. Mijn motivatie om dit te doen is meervoudig.

Ten eerste is Ken Robinson een van de meest invloedrijke onderwijssprekers van de afgelopen jaren. How schools kill creativity is meer dan 16 miljoen keer bekeken. Hij heeft meer dan 170.000 volgers op twitter en hij is één van de meest gevraagde én duurste sprekers op congressen. Een goede overzichtspagina op TED is te vinden via http://www.ted.com/speakers/sir_ken_robinson.html

Ten tweede is TED Education relevant voor Nederland, omdat ook wij dit evenement sinds vorig jaar kennen. In 2012 werd de eerste TEDxEducationAmsterdam gehouden, waar Claire Boonstra opriep tot een ander denkkader voor onderwijs, waaruit vervolgens Operation Education is ontstaan. De bijdrages van de 2012 TEDxEduAMS editie zijn te bekijken via de websites. Een nieuwe editie staat gepland op donderdag 10 oktober 2013 in het Concertgebouw met als thema ‘In Pursuit of Excellence’. Ziehttp://tedxamsterdamed.com/ voor meer informatie.

Ten derde heeft edublogger @audreywatters van www.hackeducation.com in een inspirerende blog n.a.v.Sugata Mitra erop gewezen dat het op TED bijeenkomsten vaak ontbreekt aan kritisch denken. In haar eigen woorden:

But once something becomes a TED Talk, it becomes oddly unassailable. The video, the speech, the idea, the applause — there too often stops our critical faculties. We don’t interrupt. We don’t jeer. We don’t ask any follow-up questions.

They lecture. We listen.

Ik ben het grondig met haar eens. Recentelijk is er door veel bloggers kritiek geuit op de publieke sfeer op en rond TED bijeenkomsten.

In dit stuk neem ik een aantal quotes uit de TED bijdrages van Robinson om zijn denken zo goed mogelijk weer te geven. Mijn hoofdvraag is: waaruit bestaat de analyse van Ken Robinson en hoe relevant is deze voor de Nederlandse situatie? Mijn doel is om het denken over onderwijs aan te scherpen en te contextualiseren, eventuele toepasbaarheid in de Nederlandse situatie te bespreken en een aantal vervolgvragen te stellen.

De Robinson-factor

Sir Ken Robinson is een begenadigd spreker: hij spreekt overtuigend, humorvol en meeslepend. Als luisteraar word je meegenomen in een discours dat eindigt met een stip aan de horizon en een uitnodiging om bij te dragen aan een positieve verandering. Extra knap is zijn lichtvoetigheid die niet ten koste gaat van de kracht van zijn boodschap. Opvallend genoeg is bij het onderwerp onderwijs de humor vaak ver te zoeken. Doorgaans hangt er een sluier van serieusheid over onderwijsdebatten. Bij Robinson valt er wat te lachen en dat is een belangrijk pluspunt.

Wat betreft zijn ideeën zijn de titels van zijn spreekbeurten helder:

- How schools kill creativity (2006)
- Changing Education paradigms (2010)
- Bring on the learning revolution! (2010)
- How to escape education’s Death Valley (2013)

Als een rode draad door deze vier bijdragen loopt het idee dat de wijze waarop het leerplichtige, publieke onderwijs in vrijwel alle landen niet meer voldoet of nooit heeft voldaan aan de behoeftes van het zich ontwikkelende kind. De verklaring die Robinson hiervoor geeft in 2006 is dat publieke onderwijssystemen zijn ontworpen in de tijd van het Industriële tijdperk met een beperkte blik en andere behoeftes dan in de 21e eeuw:

Now our education system is predicated on the idea of academic ability. And there’s a reason. The whole system was invented — around the world, there were no public systems of education, really, before the 19th century. They all came into being to meet the needs of industrialism.

Hij benadrukt verder dat we een te rationele, cognitieve opvatting van intelligentie hebben ontwikkeld en eindigt met:

I believe our only hope for the future is to adopt a new conception of human ecology, one in which we start to reconstitute our conception of the richness of human capacity.

In zijn laatste bijdrage van 7 mei 2013 richt Robinson zijn spreekbeurt op Amerikaanse wetgeving genaamd ‘No Child Left Behind’. Wetgeving die volgens hem beter ‘Millions of Children left Behind’ zou kunnen heten. Ik ga hier nu niet specifiek op in, maar de geïnteresseerde lezer kan zijn hart op halen op de blogs van Audrey Watters en Diane Ravitch. Waar het Robinson om gaat is dat het onderwijssysteem in zijn ogen bestuurd wordt met een filosofie van ‘command and control’. Deze filosofie uit zich in een grote nadruk op gestandaardiseerde testen, conformiteit en een vernauwde blik op de ontwikkeling van kinderen als allemaal exacte wetenschappers in spé.

Menselijke ontwikkeling, zo zegt Robinson, kent drie principes:

1) “The first is this, that human beings are naturally different and diverse.”
2) “The second principle that drives human life flourishing is curiosity.”
3) “And the third principle is this: that human life is inherently creative.”

Deze drie principes worden door het huidige onderwijssysteem te kort gedaan en zelfs onderdrukt. Voor de oplossing verwijst Robinson naar twee interessante vindplaatsen, te weten: Finland en het ‘alternatieve onderwijs’. Wat goede onderwijssystemen doen is, het personaliseren van het leren, creëren een hoge status voor het leraarschap en een hoge mate van decentralisatie.

De crux van zijn bijdrage komt naar voren in de volgende quote:

LEES VERDER

Simon Verwer was in 2011 uitgeroepen tot ScienceGuide student van het jaar. Hij zat in de eerste lichting student-docenten van het project - Eerst de Klas- , het traineeprogramma voor excellente academici in het bedrijfsleven en het onderwijs. Daarin heeft hij uitgeblonken met zijn inzet en inhoud over veel meer dan zijn vakgebied filosofie. Verwer publiceert regelmatig op het blog Onderwijsfilosofie en op andere fora. Met Eke Rebergen vormt hij samen Denkfiguren. Zij zoeken verfrissend positieve en doordachte vergezichten voor de alledaagse onderwijspraktijk.