Prakijk Essential Schools: 'Kinderen laten zichzelf zien en daar wordt veel over gesproken'

4 november 2016

Schoolbestuurder Adrie Groot kijkt, temidden van een groep Nederlandse leerkrachten van basis- en voortgezet onderwijs, naar de praktijk op vijf scholen in New York en Boston. Hij spreekt met ouders, leraren en kinderen en probeert de kern te pakken van Essential Schools in de USA. Gisteren verscheen deel 1 (Scholen waar pedagogische waarden in de genen zitten. Maar waar ook het gevaar op de loer ligt…). Vandaag een verslag van zijn bezoek aan de Neighborhoodschool. ‘Kinderen worden op deze school gezien. En ze worden uitgedaagd om te leren.’

‘Mijn zoon houdt van leren. Hij gaat graag en met veel plezier naar school.’ Met veel enthousiasme vertelt David ons over de redenen waarom hij zijn zoon – twee jaar geleden inmiddels - van een reguliere basisschool in New York heeft afgehaald en op de Neighborhoodschool in Lower Eastside NY heeft ingeschreven. ‘De kinderen van mijn vrienden zitten op gewone basisscholen, zij haten school.’ Als ik hem vraag naar het meest wezenlijke verschil zegt David, maar ook moeders als Denise, Britt en Nanine. ‘Kinderen worden op deze school gezien. En ze worden uitgedaagd om te leren.’

Ik heb me voorgenomen om bij elk schoolbezoek deze week op onderzoek te gaan naar de  relatie met de 10 Common Principles van de Essential Schools. Wat is daarvan terug te zien, in de praktijk?

Vandaag richt ik mij vooral op:

• De manier waarop het onderwijs zo persoonlijk mogelijk wordt gemaakt. De focus van leraren is er op gericht om een persoonlijke relatie op te bouwen met elk kind en daaruit het maximale voor kind en leerkracht te halen.


• The student as worker, the teacher as coach. Het kind, de leerling, als eigenaar van het leerproces, van de eigen ontwikkeling en de leerkracht als actieve begeleider van het leerproces.

In een ruimte waarin vijftien kinderen bezig zijn, onder toezicht van leerkracht Alexis, vallen meteen de pamfletten op die aan de wand hangen. Veel pamfletten. Elk kind heeft er een  gemaakt waarop, voor hem of haar, belangrijke zaken worden vermeld. In een plastic tasje hangen bovendien van elk kind drie waardevolle voorwerpen. Kinderen laten zichzelf zien en daar wordt veel over gesproken.

Bij mij kwam meteen in herinnering de dag die ik heb mogen volgen met Marcel van Herpen en Simone Mark van het NIVOZ. Een dag die in het teken stond van de uitspraak van Luc Stevens ‘Zonder relatie geen prestatie’ en die vooral gericht was op het je laten kennen als basis van ontwikkeling.

Op allerlei manieren wordt deze ‘informatie’ - maar ook andere informatie,  direct vanuit de belevingswereld van het kind gebruikt in de lessen. Als je dan hoort dat het jaarthema van de school IDENTITEIT is realiseer je je hoe prachtig het is om dit in alle groepen zo nadrukkelijk  tegen te komen.

Kinderen werken met een portfolio. De jonge kinderen via een werkboek, de oudste kinderen in Google. Zij gebruiken een specifiek programma SeeSaw en zetten daar van alles in. Leerkrachten en ouders kunnen dit ook volgen. De informatie wordt o.a. gebruikt voor de ‘family-conference’ die driemaal per jaar wordt gehouden. Centraal staan de vragen: Wat vond je dat de afgelopen periode heel goed is gegaan, waar kan je je verbeteren en welke doelen stel je jezelf voor de volgende periode?

 

Tussen het werken door komen kinderen bij de leerkracht langs, in dit geval Alexis, om dit met haar te delen. En alles in een ontspannen sfeer. Hoe of waar je zit, wat je aan het doen bent? Het maakt niet zoveel uit. Je stoort de les en anderen niet, je bent aan het werk.

Ik kan niet anders concluderen dat het kind hier de verantwoordelijkheid heeft over het eigen leren en dat de professionals daar een optimale ondersteunende rol bij hebben. Ik ben nu al nieuwsgierig naar morgen en petje af voor  deze school.

New York, 31 oktober 2016

Adrie Groot is op studiereis naar de Essential Schools, met 20 andere onderwijsbetrokkenen, leraren en schoolleiders. het is een jaarlijks initiatief van Rikie van Blijswijk van De Leerschool.