Peuter- en kleutertoetsen: 'Gevolg is buiten de communicatie vallen en gelabeld worden'

6 oktober 2013

Kleuters en zelfs peuters die citotoetsen maken. We kennen het beeld en zijn inmiddels niet meer geschokt het te horen. Afgelopen zondag 29 september wijdde Brandpunt een deel van hun uitzending eraan. Wetenschappers zijn het er over eens: kleuters zijn te jong om individueel te testen. En toch wordt het veel gedaan. In de VS gaat het op sommige plekken nog verder: ouders die hun kind op 3-jarige leeftijd al laten 'voorscholen.' 'Vrij spel is veel stimulerender dan taaloefeningen.'

De gedachte achter het vroegtijdig toetsen van leerlingen is dat leerlingen die achterstanden hebben snel gesignaleerd worden en de lesstof dan snel kunnen 'inhalen' met behulp van extra begeleiding.

In november 2011 was Prof. Sieneke Goorhuis-Brouwer spreker bij een van onze Onderwijsavonden in het kader van de spraak-taalontwikkeling van jonge kinderen. Een video impressie daarvan is hier te zien. Zij maakte zich ernstig zorgen over het vroegtijdig toetsen of scholen van (te) je jonge kinderen:

'Vrij spel is veel stimulerender dan echte taaloefeningen.'

'We vergeten dat de taalontwikkeling mee loopt aan de hand van de denkontwikkeling. Bij een peuter heb je de sensomotorische fase, dan denkt die nog niet (logisch) na. De kleuter begint met een aarzelende reflectie, maar deze gedachte is nog helemaal niet logisch en staat niet concreet in de wereld. Hij denkt wel logisch, maar het klopt niet met de werkelijkheid.'  

In de reportage wordt Goorhuis-Brouwer geinterviewd en geeft zij haar visie weer: 'Ik vind het een vorm van kindermishandeling. Het zegt niks over de ontwikkeling van een kleuter.'

'De schadelijke effecten zijn dat kinderen het moeilijk vinden. Dat ze het niet snappen. En als ze iets niet snappen, dan haken ze af. Dus ze stellen zich buiten de communicatie. Het gevolg daarvan is dat ze gelabeld worden omdat ze niet doen wat de juf van hen verwacht.' 

Fast tracking to Kindergarten 

In de VS is dezelfde trend gaande. Daar gaat het zelfs zover, dat welgestelde ouders hun kinderen op 3-jarige leeftijd op 'bijles' doen voor ze met school beginnen. Het gaat dan niet om kinderen die gevaar dreigen te lopen om onder te presteren, een taalachterstand hebben of juist bijzonder getalenteerd zijn en uitdaging behoeven. Het is een druk die vooral ontstaat omdat andere moeders het doen.

In de NY Times schrijft Kate Zernike in haar artikel 'Fast-tracking to Kindergarten' al dat het er geen bewijzen zijn voor de positieve effecten van het jonge scholen van kinderen, maar ook dat het nog steeds een groeiende markt is voor zogenaamde 'enrichment' programma's voor hele jonge kinderen:

'But Kumon, a Japanese import that calls itself the world’s largest math and reading enrichment program, has pushed most aggressively, admitting students as young as 2.'  

Lees het hele artikel hier. 

'Terreur van de kleutertoets'

Reportage van Brandpunt van Odette Joosten en Aart Zeeman



Prof. dr. Sieneke Goorhuis-Brouwer is orthopedagoog en spraakpatholoog. Zij werkte 35 jaar in het UMCG (afdeling KNO/Communicatieve stoornissen bij kinderen) en verrichtte daar onderzoek naar de epidemiologie van spraak- en taalproblematiek, de effecten van een meertalige opvoeding, de diagnostische processen bij spraak- en taalproblematiek en de effecten van spraak- en taalproblemen op de sociaal-emotionele ontwikkeling van het kind.