Over ouderschap, verantwoordelijkheid en loslaten: 'Wat triggert je kind in jou?'

13 maart 2016

Met twee kleine kinderen is Anouk van der Schans zich continu bewust van haar verantwoordelijkheid als ouder. In plaats van kinderen in te prenten hoe en wat ze moeten zijn, probeert zij hen te zien als leermeesters voor persoonlijk bewustzijn, discussies als een uitnodiging om dieper in haarzelf te onderzoeken wat haar overtuigingen en gevoelens over de situatie zijn. Haar pleidooi voor vertrouwen in de eigen ontwikkeling van het kind. 

Met twee kleine kinderen ben ik me continu bewust van mijn verantwoordelijkheid als ouder. Tegelijkertijd vraag ik me echter steeds meer af of we kinderen wel moeten 'opvoeden'. Uiteraard heb ik het hier niet over het zorgen voor de primaire behoeften van het kind. Waar het mij om gaat is de algehele opvatting over opvoeding dat wij als ouders weten wat onze kinderen in de toekomst nodig hebben en we ze dat moeten aanleren. Met als uitgangspunt dat ze op dit moment klaarblijkelijk nog niet goed genoeg zijn en we niet het vertrouwen hebben dat ze vanzelf zullen opgroeien tot volwassenen (zie ook Jan Geurtz' boek 'Het einde van de opvoeding' dat hier verder op ingaat).

Tot ongeveer 2 jaar hebben kinderen helemaal geen gevoel van afgescheidenheid, voelen ze zich één met alles om zich heen en stroomt het leven vrijelijk door hen heen. Vanuit het geloof dat wij als ouders moeten opvoeden, geven wij ze echter allemaal inprentingen mee over hoe ze moeten doen en wat ze moeten laten, met als gevolg dat het kind blokkades gaat ervaren in z’n uitingen. Het kind gaat al vrij snel doorhebben dat het beloning, erkenning en daarmee liefde krijgt als het zich op een bepaalde manier gedraagt. Zo zijn we geneigd te zeggen ‘mijn kind is lastig’ of ‘mijn kind is lief’. Het kind gaat geloven dat dit is wie hij is en zich ernaar gedragen. In dit proces ontwikkelt het kind dan ook zijn identiteit/ego. Maar alles wat na ‘jij bent…’ komt werkt beperkend voor het kind. Hierdoor komt het steeds verder af te staan van wie hij in werkelijkheid is.

Opvoeden gebeurt mijns inziens dan ook vaak uit angst voor het loslaten van de controle en voor wat de buitenwereld er wel niet van zal denken. Want wat als je als ouders niet zou opvoeden en je kind wordt ongelukkig? Dan heb je het gevoel dat je gefaald hebt. Veel ouders zien hun kinderen als verlengstuk van hun eigen identiteit en hebben bepaalde ideeën over hoe hun kinderen zich moeten gedragen en wie ze moeten zijn. Kinderen zijn echter geen bezit en zijn al helemaal niet op de wereld om jou als ouder gelukkig te maken. Kinderen zijn wel fantastische leermeesters voor persoonlijk bewustzijn, aangezien ze over het algemeen slechts je eigen gedachten en gevoelens spiegelen.

De uitdaging is wat mij betreft dan ook om iedere strijd/discussie met je kind als een uitnodiging te zien om dieper in jezelf te onderzoeken wat je overtuigingen en gevoelens over de situatie zijn. Wat triggert je kind in jou? Wat maakt dat je hier zo boos/gefrustreerd over wordt? Waarom vind je dat je kind zich zo moet gedragen? Welke overtuigingen heb je die je in stand probeert te houden?

Dat dit lastig is zal ik overigens allerminst ontkennen.

Lees verder.

Anouk van der Schans heeft een eigen praktijk voor bewust-zijn en bewust ouderschap. Daarnaast is zij oprichter van Happy Kids Make A Better World.