Over kwetsbare kinderen die op school overleven en verlangen naar een 'ABC of Love'

29 december 2015

Over kinderen die al hun energie nodig hebben om te overleven op de basisschool. Daarover gaat de column van Teun Dekker, directeur op De Kroevendonk in Roosendaal. Zij groeien op in een omgeving waar ouders hun stinkende best doen om er te zijn voor hun kinderen, maar geen veiligheid kunnen bieden. Deze kinderen geven krachtige antwoorden om te overleven. Antwoorden die, volgens Teun, er soms wat minder sociaal wenselijk uitzien. Zijn column. 'Het verlangen naar een ABC of Love.'

'De laatste dagen word ik langs verschillende kanten opnieuw geconfronteerd met de kwetsbaarheid van kinderen. Nee, ik bedoel nu niet de kleine baby’s in de wieg en ook niet de schokkende beelden van kinderen in gebieden als Syrië. Ik doel op kinderen die onze Nederlandse scholen bezoeken. Via onder meer de verhalen van collega’s en mijn vrouw, die intern begeleider is, komen de verhalen langs van kinderen die al hun energie nodig hebben om te overleven. Ja, overleven in Nederland.

Zij groeien op in een omgeving waar ouders hun stinkende best doen om er te zijn voor hun kinderen, maar tegelijkertijd geen veiligheid kunnen bieden. De contacten met instanties als Jeugdzorg, maatschappelijk werk, Raad voor de Kinderbescherming etc. zijn op verschillende scholen bijna explosief gestegen. Als volwassenen hebben we een taak en een plicht om kinderen een veilige en het liefst een onbezorgde jeugd te geven, maar ik zie teveel kinderen waarbij dit niet lukt. De ontwikkeling van deze kinderen dreigt verstoord te raken. Ze worden geraakt in hun kwetsbaarheid van het kind-zijn. Tegelijkertijd zie ik deze kinderen krachtige antwoorden geven om te overleven. Het zijn niet altijd de antwoorden die wij graag zien, want het ziet er soms wat minder sociaal wenselijk uit. Ze komen voor zichzelf op, ze schreeuwen het soms uit: Zie je mij en wil je me zien?

Voor mijn werk in het onderwijs vraag ik me samen met collega’s dan wel eens af waar onze taak ligt. Je kan het mooi formuleren met behulp van een zogenaamde cirkel van invloed (ik heb Covey ook gelezen….). Je kan verwijzen naar een op te zetten jeugdbos in het kader van de transitie jeugdzorg. Maar ondertussen zitten deze kinderen wel bij je op school. Zitten ze in je groep en zie, voel en hoor je hun nood. In een bericht van juli 2011 meldt de NOS dat scholen steeds meer te maken krijgen met een opvoedkundige taak en dat er daarom een bijzonder hoogleraar is aangesteld met de leerstoel Toezicht en Socialisatie, Scholen en Onderwijsbestel. Wat mij betreft goed dat er ook wetenschappelijke aandacht voor dit onderwerp is, maar de oratie bij de aanvaarding van deze leerstoel gaat onder meer over het zoeken naar kenmerken van effectief onderwijs ten aanzien van sociale opbrengsten. Zou Sander Dekker ook hier al invloed hebben gehad? Moeten scholen misschien ook afgerekend gaan worden op een zogenaamde opvoedkundige taak?

Met mooie theorieën, met een transitie jeugdzorg en met een prachtige leerstoel zijn de collega’s op de werkvloer voorlopig nog niet geholpen en de kinderen die proberen te overleven al helemaal niet. Zij vragen in eerste instantie warmte, liefde, een luisterend oor. Ze verlangen naar een 'ABC of Love' zoals professor Pnina Klein dit noemt. Ik krijg steeds meer en dieper respect voor de collega’s die dit ondanks alles weten te geven aan de kinderen.'

Teun Dekker is directeur/bestuurder van De Kroevendonk, de enige basisschool van de Stichting Protestants Christelijk Onderwijs te Roosendaal (SPCO).