Opvoeden in verbondenheid! Waar begint het?

30 maart 2012

Het gebeurt toch bij iedereen? Ons kind pest, trappelt van woede, gooit met speelgoed. Of als ze al iets groter zijn: vandalisme, spijbelen, onverwerkt verdriet… Hoe gaan we daar best mee om? Anouk Depuydt ontwikkelde  'Opgroeien in verbondenheid’: een model en invalshoek waar we als opvoeders in relatie met onze kinderen onze antwoorden in kunnen vinden.

Opvoeden: we willen van onze kinderen, kleinkinderen, leden in onze jeugdbeweging ‘goede mensen’ maken. Die voor de wereld en de mensen om hen heen verantwoordelijkheid opnemen. En die dat doen vanuit zichzelf - en niet ‘omdat het moet’.  Anouk Depuydt ontwikkelde ‘Verbondenheid’: een invalshoek waar jij wellicht inspiratie uit haalt.
In het onderwijs leverde dat al rijke ervaringen op. Misschien ook een aanpak voor jouw gezin, jouw buurt, de kinderopvang, de jeugdbeweging.  Het boek van Peter Jochems gaat dieper in op het begrip verbondenheid, wat het is en wat het niets is. Hier vindt u een inkijkje.

Pesten. Waar begint het?

Er gaat veel aandacht naar kinderen die gepest worden. En dat is goed. Maar om pesten bij de wortel aan te pakken moet je kijken naar de oorzaak van het pesten. Die ligt namelijk echt niet bij degene die pest. Het zit in de manier waarop wij met elkaar omgaan. We verbergen onze echte ‘ik’ achter ondoorgrondelijke maskers en gedragen ons anders dan we ons van binnen voelen. Zo spelen we met elkaar een spel. Wat klein begon, zet zich voort in de ‘volwassen’ wereld buiten de klaslokalen.

Zet je masker af en laat zien wie je bent! Met elke nieuwe lichting kinderen hebben we een kans om oude belemmerende patronen te doorbreken. Dat doe je door te laten zien dat we met elkaar verbonden zijn in plaats van tegen elkaar te strijden. Geef kinderen de kans zich bewust te worden van hun diepste gevoelens van onzekerheid en eenzaamheid. Ze mogen ervaren dat gemene grapjes, gewelddadig gedrag, vooroordelen, uitsluiting en pesterijen pijnlijk zijn. Maar tegelijkertijd leren ze ervaren hoe hartverwarmend het is om er bij te horen. Dat gevoel mag elk kind ervaren. Een kind dat zich veilig, geaccepteerd, gewaardeerd en geliefd voelt, pest niet. Het is dus aan ons volwassen om onze maskers af te werpen, zodat een veilige gemeenschap voor kinderen, hun families en leerkrachten kan ontstaan.

In een dorpje in de Noordoostpolder brengt juf Margreet dit al in de praktijk. In de gesprekskring begon ze op een dag met de woorden: “Als je me echt zou kennen, zou je weten…” en toen vertelde ze iets wat haar werkelijk raakte. De kinderen keken haar in eerste instantie raar aan, maar vervolgens ging één van de kinderen die meestal de kat uit de boom kijkt, verder. De anderen pakten dat snel op. En anders dan gewoonlijk kwamen ze met iets wat kennelijk op hun hart lag.

De verhoudingen in de klas zijn veranderd en verbeterd en dit ‘spelletje’ is nu ingeburgerd als een van de groepsrituelen.

Juf Margreet heeft dit geleerd op de workshop ‘Mijn doorbraak’, een Nederlandse vertolking van het inmiddels populaire concept van ‘Challenge Day’. Wil je zelf ervaren hoe dit werkt? Op zondag 29 april is er de mogelijkheid om als volwassene deel te nemen aan een workshop waarbij je leert in contact te komen met je diepere zelf.

Klik hier voor een inkijkje in het boek Opvoeden in Verbondenheid:

Dit is een bijdrage van Marijke Sluijter, tevens hoofdredactrice van Educare.