Open brief aan de politiek: 'Juist mensen met invloed zouden...'

21 augustus 2012

Marieke Zwinkels richt een brief aan iedereen, aan mensen die zich betrokken voelen bij ontwikkeling van kinderen, bij het onderwijs, bij de toekomst. Maar ook aan de politiek, in het bijzonder aan Ton Elias. Haar bijdrage.

Beste mensen, beste meneer Elias,

Ik hoorde gisteren een leerkracht met een verdrietige, lichtelijk verbijsterde blik zeggen: ‘Ik snap het gewoon niet’. Hij was oprecht en doeltreffend, die blik. Hij raakte me.

Hij sprak over hoe Ton Elias gewoon zomaar, op TV, zegt dat leerkrachten eigenlijk niets kunnen. Vrij geïnterpreteerd, ik weet het. Maar als we eens kijken naar de uitspraken die de afgelopen maanden gedaan zijn is dat een beetje het gevoel wat er heerst, bij leerkrachten.

Deze leerkracht vertelde me ook over zijn passie: onderwijs. Hij vertelde me dat hij een goed betaalde baan in het bedrijfsleven heeft opgegeven omdat hij zingeving zocht en had gevonden na een dag meelopen in het onderwijs. Hij vertelde me dat hij wil helpen kinderen zichzelf te laten zijn, nu al, als kind al, zodat ze niet later, zoals hijzelf, op hun 26^e een burn-out hoeven te hebben.

Hij vertelde over twee meisjes in zijn klas die een conflict hadden. Het ene meisje wilde samenwerken aan een opdracht, de ander had liever een andere opdracht en had zich aangesloten bij een ander groepje, terwijl ze eigenlijk al afspraken hadden gemaakt. De één zei, in gesprek met haar klasgenoot en haar leerkracht, ach laat maar, ik kies wel een andere opdracht, ga jij maar bij hun. Het is goed. Waarop de ander zei, ja, maar dat vind ik geen win-win, dat is win voor mij en verlies voor jou. Dat wil ik niet. Waarop ze samen op een bankje zijn gaan zoeken naar iets wat win-win zou opleveren. Dat lukte. Zelfstandig. Deze meisjes zijn 10 jaar oud en hebben het zo van hun leerkracht geleerd.

Ik sprak een leerkracht die me vertelde dat een leerling in de jeugdgevangenis een intelligentietest kreeg. Die viel zo laag uit dat ze naar een andere inrichting moest. Ze spreidde in dat proces zoveel zelfbeheersing en rust ten toon dat de begeleiding ging twijfelen: de test werd overgedaan, de eerste bleek fout te zijn gegaan en het meisje kon terug naar haar vertrouwde en voor haar veilige omgeving.

het meisje zei later dat ze al die tijd geloof, hoop en liefde in haar hart had gevoeld, doordat de leerkracht haar daartoe had geïnspireerd.

Er was een kind in de klas waarvan de vader keelkanker had en voortaan sprak door middel van een knop. Met een robotstem. Ze deed er een spreekbeurt over en vertelde helemaal in haar eentje wat kanker voor haar betekende. Ze opende zich en deelde haar ervaringen, puur, oprecht, zonder drama of leed maar gewoon, zoals het was. Omdat de groepsdynamiek zó was, dat het kon. Daar had de leerkracht hard aan gewerkt.

Beste mensen. beste meneer elias. ik hoor over deze kinderen, die dingen doen waarvan ik kippenvel krijg.

En tranen in mijn ogen. Ja, dat heb ik nogal snel. Ik vind dat niet erg, het geeft maar aan dat ik dan werkelijk verbinding voel met het onderwerp. Ik voel, wanneer mensen deze kwaliteiten bezitten, dat ze leuke mensen zijn. Nee echt, leuk is heel belangrijk. Leuk draagt bij aan een betere wereld. Ik hou van dat soort mensen.

Ik weet zeker, meneer Elias, beste mensen, dat u ook zo’n mens wil zijn. Net als die kinderen. Die dat hebben geleerd en voorgedaan gekregen van onder andere hun leerkracht. Een mens die kijkt naar wat een win-win situatie oplevert. Een mens die respect heeft voor anderen en haarfijn aanvoelt wat helpt. Daarmee bedoel ik dat u vast iemand wil zijn die structureel kiest anderen te ondersteunen en meer zelfvertrouwen te geven. Iemand die zichzelf deelt zonder stemmingmakerij. Iemand met geloof, hoop en liefde in het hart. Blik vooruit. Kijkend naar wat werkt. Daar op verder bouwt. Dat stimuleert in zichzelf en anderen.

ik wil u wel helpen.

Leest u bijvoorbeeld eens het artikel ‘Leiders geven de toekomst samen vorm’ van Gérard Zeegers.

Hij zegt daarin iets wat me aan u deed denken: ‘In de traditionele opvattingen over betrokkenheid, krijgen mensen dingen voor elkaar door hard te werken. Die opvatting leidt tot zelfmanipulatie (als we niet harder werken, krijgen we niks voor elkaar) en schuldgevoelens (als we iets niet voor elkaar krijgen, zijn we niet goed genoeg). Dit heeft niets te maken met de diepere en ware aard van betrokkenheid!’

Of leest u eens de lezing ‘Value based education, Waarden en waardecreatie in en door het onderwijs’.

Tex Gunning zegt daarin ook iets wat me aan u deed denken: ‘Het onderwijs staat voor de uitdaging om de omslag te maken van platte leerfabrieken naar instanties die vanuit bevlogenheid de leiders van de toekomst afleveren. De sleutel daarvoor is zingeving. Er liggen geweldige mogelijkheden voor scholen die de moed hebben zichzelf opnieuw uit te vinden. Het bieden van zin en betekenis is een eenvoudig maar doeltreffend middel om mensen in beweging te zetten, te zorgen dat ze het beste uit zichzelf halen en dat vervolgens in willen zetten voor het grotere geheel. De nieuwe wereld vraagt om een nieuw soort leiders. Mensen die beseffen dat het leven niet in eerste instantie om geld draait, maar om verantwoordelijkheid. We moeten deze leiders vormen en daarmee hebben we geen tijd te verliezen.’

ik dacht: u wilt vast eigenlijk ook hieraan bijdragen.

Uw uitspraken doen mij vermoeden dat u zeer betrokken bent, maar ook gefrustreerd: u weet misschien gewoon niet hoe. Gelukkig zijn er mensen als Gunning die het voor u benoemen. Er taal aan geven. Dat maakt het makkelijker.

We willen niet dat de leerkracht ons kind vertelt: ‘Jij, jij bent eigenlijk  nergens goed voor, je doet het verkeerd.’ We willen ook niet dat de leerkracht tegen ons kind zegt: ‘Je bent hopeloos’. ‘Je kunt niks’. Ik snap het wel: het is de frustratie die spreekt. Ik heb ook wel eens tegen mijn kind dingen gezegd waar ik spijt van had, later. Gelukkig kon hij er dan om lachen (‘Mama is soms echt raar!’).

Maar even eerlijk: als we inzien, met z’n allen, dat kinderen opbloeien bij aandacht voor talenten en voor wat er goed gaat. Wanneer een coach als Marc Lammers zijn team specifiek traint op dat wat goed gaat en er GOUD (Jeej! Goud!!) mee wint. Wacht, even een filmpje om het duidelijker te maken: Marc Lammers over Sylvia Karres:


Wanneer wij zelf willen dat onze kinderen worden gezien, gehoord, ruimte krijgen zichzelf te zijn, te leven vanuit passie en bezieling en met liefde en geloof en hoop in hun hart. Zeg eens even.

kunnen we dan MET Z’N ALLEN dan ook het fatsoen opbrengen hetzelfde te doen met de leerkrachten die onze kinderen les geven?

Of eh… zullen we hen gewoon lekker blijven afzeiken?

Ik begrijp het best. Het is de frustratie. U wil natuurlijk een goed leider zijn, een die inspireert. Iemand die daadwerkelijk bijdraagt aan de wereld van morgen door te bouwen, te verbinden. U weet nu hoe het moet. U zult wel opgelucht zijn. ‘Ah, als dat alles is!’, hoor ik u bijna denken. ‘Gewoon vanuit passie en liefde en met oog, ja echt óóg voor wat nodig is, voor mensen!’ (Want, inderdaad, leerkrachten zijn gewoon mensen. En je hebt ze in alle soorten en maten. Net als boekhouders. Of piloten. En bakkers trouwens ook.)

Nou snel ophouden met in de media nare dingen roepen over onderwijs en onderwijzers. Zoals de leerkracht die ik aan het begin noem tegen me zei:

juist mensen met invloed, mensen die op tv hun stem kunnen laten horen, mensen met media-macht, juist deze mensen zouden de rol moeten vervullen van het ondersteunen en doen opbloeien van goed onderwijs.

Ok, hij zei het niet precies zo, maar bedoelde het wel.
Ik daag u uit. Stel hem niet teleur.

Marieke Zwinkels spreekt, schrijft, traint en begeleid mensen op het gebied van verandering, selfempowerment en levenslust. Zie www.mariekezwinkels.nl