Moravec inspireert: 'Pak de ruimte die je krijgt'

28 januari 2013

Dr. John Moravec werkt aan de Universiteit van Minnesota en is directeur van Education Futures LLC. In Nederland is hij betrokken bij Knowmads, een school voor het ondernemerschap van de 21e eeuw. Ook adviseert hij scholengemeenschap Stad & Esch bij Project Droomschool, dat invulling geeft aan eigentijds onderwijs waarbij leerlingen actief betrokken worden. Twee geluiden uit het veld over de inspiratie in Moravec' werk. Een bijdrage van Erno Mijland.

De 19-jarige Bart Hoekstra zakte vorig jaar voor zijn vwo-examen. Momenteel bereidt hij zich buiten de school om voor op een staatsexamen. “Ik ben een echte autodidact, word warm van projecten ‘die ertoe doen’ en leer eigenlijk door te doen. Op school kan ik dat niet vinden. En dat geldt niet alleen voor mij. Ik zie overal om me heen leeftijdsgenoten die hun talent en passie gevonden hebben, maar geremd worden door het onderwijs en de nadruk op de kernvakken. ''

Waarom zou een jongen van 16 die geweldig goed kan programmeren per se een voldoende moeten halen op een combinatie van vakken die
voor hem totaal irrelevant zijn? Het huidige onderwijs sluit niet meer aan bij de belevingswereld van jongeren. Dat kan toch anders? Stel je toch eens voor hoe fijn het zou zijn als leerlingen kunnen werken aan real life-projecten.

Sámen met de ondernemers uit de omgeving dingen doen waarvan het resultaat in de buurt te zien is. Leerlingen met talenten onderbrengen bij bedrijven en instanties, waar ze die talenten kunnen toepassen. Een keer niet kijken naar een behaald ‘papiertje’, maar inspelen op talent. Dat lijkt me iets waar iedereen uiteindelijk wat aan heeft.

Co-creatie, samenwerken en ondernemerschap... dat wordt belangrijk. Ik kan me wat dat betreft helemaal vinden in de boodschap van Moravec.
Laten we vooral van elkaar gaan leren, experimenteren in de praktijk én daar fouten mogen maken. Dan wordt leren een ‘experience’ waar je een leven lang plezier van hebt.”

Peter de Visser is directeur van Stad & Esch, een scholengemeenschap in Meppel, die zich voor haar nieuwe onderwijsconcept onder andere door John Moravec laat inspireren.

“John Moravec is voor ons een belangrijke inspirator. Zijn boodschap om het onderwijs persoonlijker te maken, meer te focussen op creativiteit en individuele talentontwikkeling spreekt me erg aan. Wat we momenteel al erg concreet maken is het betrekken van leerlingen bij de school en het onderwijs. We laten ze digitaal materiaal maken, zetten ze in als ICT-coach voor onze medewerkers en nemen ze mee op onze heidagen.

Dit blijkt een enorm krachtige aanpak, waarvan leerlingen én leraren leren. Bovendien draagt het bij aan de betrokkenheid bij de school als gemeenschap. Op een punt wil ik wel tegengas geven. Ik ben tenslotte schooldirecteur. Moravec stelt dat scholen langzamerhand een kleinere rol zullen gaan spelen omdat jongeren steeds meer buiten de schoolmuren leren. Ik denk dat we ook op termijn onze hoofdrol kunnen behouden als het gaat om onderwijs aan onze kinderen. De school blijft een belangrijke ontmoetingsplek, een centrale plek in de gemeenschap waar leren
en socialiseren centraal staan. Maar we zullen wel nog beter op de toekomst moeten anticiperen. Er wordt vaak geklaagd over het gebrek
aan ruimte die je als school krijgt om te vernieuwen. Maar die ruimte is er wel degelijk, dus pak hem vanuit de overtuiging dat het bijdraagt aan de toekomst van je leerlingen. Ik sta soms verbaasd van de slaafse houding van veel scholen. Want wat bereik je uiteindelijk met het enkel pleasen van je subsidiegever en een  eenzijdige focus op training to the test?”

Meer informatie over Moravec en zijn werkzaamheden is te vinden op www.educationfutures.com.

Erno Mijland schreef dit artikel voor het magazine Villa van APS. Hij is zelfstandig adviseur met als achtergrond een opleiding tot docent Nederlands en Engels. Hij schrijft voor onderwijsbladen en heeft boeken geschreven over onder andere het opvoeden van gamende kinderen, creatief denken, onderwijs, technologie en loopbaan. Erno verzorgt lezingen, presentaties en workshops over de impact van nieuwe technologie op leven en leren.