Met 6VWO naar Auschwitz: een reeks pedagogische afwegingen én reacties
31 juli 2015
Bas Huijbers wil vertellen hoe bijzonder het was om met de leerlingen van het IJburg College Auschwitz te mogen bezoeken... Hij vertelt over de aanloop, over de dag zelf en over de afwegingen die hij wel/niet maakte. Zijn blog: 'Sommigen kwamen even naast me lopen...'
In apri l 2013 ben ik met de leerlingen van 6 VWO naar Oświęcim en naar Birkenau geweest, beter bekend onder de Duitse naam Auschwitz. Het kamp lag ruim een uur rijden met de bus vanaf ons hostel. De avond ervoor had ik het bezoek inhoudelijk voorbereid met de leerlingen.Een gewone lesdag voelde niet als een gepast moment om het over de Holocaust te hebben. Daarom heb ik ervoor gekozen om in Nederland de leerlingen niet inhoudelijk voor te bereiden op het bezoek aan Auschwitz. Wel heb ik het pedagogisch klimaat in de klas de laatste weken gericht op het bezoek aan het vernietigingskamp. Ik heb de leerlingen geleerd om niet primair te reageren op het gedrag van andere leerlingen, maar eerst te luisteren en eventueel daarna verhelderende vragen te stellen. Als een leerling bijvoorbeeld gaat lachen of flauwe grappen gaat maken tijdens het bezoek of erna, hoeft de rede niet direct te zijn dat de leerling geen recept heeft, maar dat diegene op dat moment geen raad weet met zijn eigen emoties. Deze leerlingen zijn gewend om snel op elkaar te reageren.De Anne Frank Stichting heeft mij geholpen bij de voorbereiding en raadde mij de brochure “Lesgeven over de Holocaust – Aanbevelingen voor Docenten” aan. In de brochure staat een verzameling pedagogische tips die je als docent op weg helpen om het gesprek met de leerlingen over de holocaust aan te gaan.
De avond voor ons bezoek aan Auschwitz bereidde ik de leerlingen ook inhoudelijk voor. In het kort bestond deze avond uit een klassengesprek over de definitie van de holocaust, daarna heb ik het levensverhaal van Janusz Korczak verteld. De kern daarvan is dat Korczak met 200 weeskinderen van zijn weeshuis is vergast in een vernietigingskamp. Dit verhaal gaf aanleiding om terug te komen op het niet primair reageren. Het klinkt raar, maar de leerlingen en ik hadden zin om de volgende dag Auschwitz te gaan bezoeken.
Om half twee in de middag zaten we weer in de bus terug naar Krakau. Het weer was prachtig, één van de eerste echte lente dagen van het jaar. Het was een bijzondere ervaring om samen met de leerlingen het vernietigingskamp te bezoeken. De leerlingen waren allemaal op hun eigen manier onder de indruk en allemaal verwerkten ze het op hun eigen manier.
Geen van de leerlingen ging onderling bekvechten. Sommige kwamen even naast mij lopen en hadden we het er even over. Met andere had ik een dialoog over bijvoorbeeld de verschillen en overeenkomsten met slavernij of hoe mensen tot zoiets instaat kunnen zijn. Een derde maakte een ongelofelijke hoeveelheid foto's. Weer andere vertelde dat ze de dag erna niet direct in slaap vielen. Details bleven de rest van de week naar boven komen.Op zijn minst zijn in Auschwitz 1,1 miljoen mensen op een systematische manier vermoord. Het voelt heel onwerkelijk. De gids benadrukte dat het geen toeristische attractie is, maar een monument ter herinnering. Na het bezoek zijn we teruggegaan naar het hostel en hebben daar in de tuin, in zon gezeten, bijgekomen en nagepraat.
Bas Huijbers is de mentor van de leerlingen en heeft de reis naar Polen samen met Danielle georganiseerd.
Reacties