Martens: 'Docent zelf verantwoordelijk voor zijn ontwikkeling'

4 augustus 2011

Het is nodig, dat  hoogopgeleide professionals in ons onderwijs de ruimte krijgen zich te ontwikkelen op de manier die zij belangrijk vinden en daarvoor ook verantwoordelijkheid te nemen. Hoogleraar Rob Martens pleit daarvoor in dit interview met Simone Barneveld in Didaktief.
............................................................................................................................................................................................................................



Een leerling komt met een iPad de klas binnen, de docent staat nog met een krijtje in zijn hand. Het is hoog tijd dat leraren zich verder ontwikkelen, vindt hoogleraar Rob Martens. ‘Docenten zijn, net als andere hoogopgeleiden, zelf verantwoordelijk voor hun  professionalisering.’

VAL DOCENTEN NIET LASTIG MET VAGE CURSUSSEN

Er gaapt een kloof tussen leerling en docent, meent hoogleraar Rob Martens: ‘Ze snappen elkaar niet goed meer. Het onderwijs heeft de morele plicht om leerlingen voor te bereiden op de wereld van morgen. Dus dan kun je als leraar niet verder gaan met je krijtje en je boeken, terwijl
je leerlingen met een iPad binnenkomen.’ Het is dan ook hoognodig dat leraren zich verder professionaliseren. Daartoe moeten ze zelf het initiatief nemen, vindt Martens. ‘De docent is als hoger opgeleide zelf verantwoordelijk voor zijn ontwikkeling. Hij of zij moet er de ruimte voor krijgen, maar deze zelf ook opeisen. Leerkrachten moeten de druk en de plicht voelen om zich als echte professionals te manifesteren.
‘We weten uit onderzoek dat de docent de bepalende factor is voor het leren van kinderen. Ook al heb je een geweldig onderwijssysteem, alles draait uiteindelijk om de interactie tussen leerling en leraar.’

Er zijn volgens Martens aanwijzingen dat die niet helemaal goed verloopt: ‘Het LAKS heeft laatst een enquête gehouden waaruit bleek dat veel leerlingen hun leraren ouderwets vinden; ze hebben onder andere geen verstand van ict. Twee jaar geleden liet ik bij de docentendagen van Teleac leraren uit vooral het primair onderwijs reageren op de stelling, “mijn leerlingen hebben meer verstand van ict dan ik”. Meer dan de helft van de docenten gaf toe dat dit klopte. Dat is zorgelijk.’

ACADEMISCHE CULTUUR
De samenleving verandert en daarin speelt ict een belangrijke rol. Maar ook leerlingen veranderen. Leerkrachten worden in het reguliere onderwijs geconfronteerd met kinderen die eerst in het speciaal onderwijs zaten. Zij doen een ander beroep op docenten. Net als allochtone leerlingen. ‘De problematiek die leraren op hun bord krijgen in de Haagse binnenstad hadden ze twintig jaar geleden niet. ‘Iedereen eist goed onderwijs, daaraan hechten we veel waarde met z’n allen. Kennis is steeds belangrijker. Het kennisvernieuwingtempo is hoger komen te liggen, de beschikbaarheid van kennis is groter. Je zult daarin mee moeten gaan als onderwijs. Je kunt niet doen alsof alles bij het oude blijft.

‘Maar wat is het toch lastig om docenten zover te krijgen dat ze zich als professionals gedragen’, verzucht Martens. Hij is ook adjunct-directeur is van het Ruud de Moor Centrum in Heerlen, dat ooit werd opgericht om het lerarentekort aan te pakken (opleidingen voor zij-instromers) en
zich nu richt op professionalisering van docenten en praktijkgericht onderzoek. ‘Objectief kun je zien dat leraren in vergelijking met andere hoog opgeleiden, en ondanks dat er in hun cao best wel iets voor is geregeld, relatief weinig professionaliseringsactiviteiten ondernemen. Ik vergelijk het vaak met een operatiekamer. Daar werken ook allemaal academisch of hoger opgeleiden. Ze zijn de hele dag bezig om tegen elkaar te zeggen: het moet anders, je moet het zo doen, gebruik eens dat instrument. Daar is een continue druk om zich te ontwikkelen en te vernieuwen.’ Die druk zou de docent ook moeten voelen.

Lees meer in deze pdf. Val docenten niet lastig met vage cursussen
Bron: Didaktief, nummer 6, juni 2010