'Loslaten vraagt lef. Ofwel: hoe kunnen wij leerkrachten én kinderen dichter bij hun droom brengen?'

31 maart 2015

Gertjan Kleinpaste is er zeker van dat leerkrachten die hun droom vormgeven en hun hart volgen hun leerlingen meer inspireren en gewoon meer te bieden hebben. Hoe kunnen wij hen helpen om dichter bij hun droom te komen? 'Wat zou het mooi zijn als wij ons wij als samenleving - als staatssecretaris, als schoolbestuur en schoolleider meer zouden durven richten op het vertrouwen in de ander. Vertrouwen in de professionaliteit van leerkrachten. Vertrouwen op de nieuwsgierigheid, de leergierigheid en het zelfbewustzijn van de kinderen in onze school.' Zijn blog.

Begin deze week schoof ik weer eens aan bij een 'onderwijsdiner' van Onderwijs van de Toekomst, een onderwijscommunity waarin ik als kernlid participeer. Regelmatig bieden wij onderwijsprofessionals de combinatie van een boeiend thema gecombineerd met een mooie maaltijd op een gastvrije plek. Deze keer was het centrale thema storytelling. Wat is het uniek verhaal van jouw school? Wat maakt jouw school nu echt anders dan de andere scholen waarvoor ouders zouden kunnen kiezen? Al vrij snel verschoof de discussie van wat de school uniek maakte naar wat de aanwezige schoolleiders en leerkrachten uniek maakten. Waarover dromen zij als het gaat over goed onderwijs. Belangrijker nog, wat zijn de blokkades tussen droom en daad?

Ik hoor het de laatste tijd vaker. Leerkrachten en schoolleiders die zich met hart en ziel verbonden weten met de kinderen die hun school bezoeken, maar die het lastig vinden die kinderen te bieden wat er echt nodig is. Professionals die zich gevangen voelen in regelgeving, de opdrachten van hun schoolleider of de mores van hun schoolbestuur.  Leerkrachten die graag het roer zouden omgooien, maar die gevangen zitten in de zekerheden die de vaste baan hen biedt. Of die zich in ieder geval gevangen voelen in het patroon dat het werk dat zij verrichten kenmerkt.

Wat mij intrigeert is, hoe wij hen kunnen helpen om dichter bij hun droom te komen. Want ik ben er zeker van dat leerkrachten die hun droom vormgeven en hun hart volgen hun leerlingen meer inspireren en gewoon meer te bieden hebben.

Op weg naar Slangevegt in Breukelen – waar wij het onderwijsdiner altijd houden – hoorde ik op de radio de voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Thuisonderwijs over het voornemen van staatssecretaris Sander Dekker om thuisonderwijs te verbieden. Hoewel ik geen verklaard voorstander ben van thuisonderwijs, vind ik een verbod op dit moment volstrekt onwenselijk. Steeds meer ouders vinden in hun omgeving geen school aansluiting op hun wensen voor het onderwijs aan hun kinderen en passend onderwijs lijkt vooralsnog te leiden tot een groei van het aantal thuiszitters. Evident is dat confectie in het onderwijs slobberig wordt en dat de wens voor een maatpak toeneemt.

Dat brengt mij weer bij de dromen die ik zo regelmatig van al die betrokken leerkrachten hoor. Wat zou het mooi zijn als zij de ruimte zouden krijgen die dromen te realiseren. Dat wij als samenleving, als staatssecretaris, als schoolbestuur en schoolleider meer zouden durven 'loslaten'. Dat wij het teveel aan regels zouden durven wegsnijden. Dat wij ons – zoals dat in de Scandinavische landen gebeurt – zouden durven richten op het vertrouwen in de ander. Vertrouwen in de professionaliteit van leerkrachten. Vertrouwen op de nieuwsgierigheid, de leergierigheid en het zelfbewustzijn van de kinderen in onze school. Finland laat inmiddels de traditionele schoolvakken los en wil het onderwijs meer inrichten rondom overkoepelende thema's en een integraal aanbod vanuit gecombineerde disciplines. Gevoed vanuit een onderzoeksvraag van de leerling zelf.

Zoals ik al vaker in een blog heb betoogd, is en blijft de interactie leerkracht-leerling het waardevolle dat onderwijs te bieden heeft. Als je dat invult vanuit de gedachte dat het onderwijs het eigendom is van iedere volgende generatie en dat de huidige generatie er is om hen daarin te helpen, laat je precies genoeg los en schep je precies voldoende ruimte om het leren van kinderen in te vullen vanuit hun eigen ambitie en behoefte.

Vanuit hun eigen dromen.

Gertjan Kleinpaste is voormalig schoolleider en onderwijsbetrokkene. Hij werkt vanuit RedShoe Keynotes / AndereBlik.com en is oprichter van de ‘metaforenfabriek’.