Stichting Nivoz logo
English
Sterkt leraren, schoolleiders en betrokkenen bij de uitvoering van hun pedagogische opdracht

Nivoz platform hetkind

Levenslang leren vraagt om een positieve leeridentiteit: 'Ja, het kan!'

14 februari 2014

'Eigenlijk ben ik heel enthousiast over wat er in onderwijs gebeurt, ik kom alleen op leuke scholen. Maar beter kan het altijd.' Monique Volman is (gelukkig) optimistisch als zij gisteravond voor een volle zaal in Driebergen haar verhaal afsteekt. Dit zal alles te maken hebben met haar 'leeridentiteit': het beeld dat je van jezelf als lerende hebt. Deze identiteit is één van haar stokpaardjes, naast alle andere factoren die de betrokkenheid van een leerling beïnvloeden. En waarom de betrokkenheid zo belangrijk is, is natuurlijk de essentie: 'Onderwijs zou je in staat moeten stellen om je eigen keuzes te maken.' Een impressie van de avond.

BgYJNkPIYAAc8D7Het was kiezen gisteravond, tussen twee inspirerende avonden. Naast onze eigen Onderwijsavond werd er in Amsterdam bij de derde editie van de Balie Leert ingegaan op de professionele ruimte van de leraar, waarbij onder andere Ellen Emonds gastspreker was. VO leraar Bas Huijbers was erbij en schreef er al deze recensie over. De hele avond is hier terug te kijken.

Terug in Driebergen, waar Monique Volman de avond begon met haar eigen onderwijservaringen. Ze vertelt over twee momenten die achteraf gezien een soort 'sleutelervaringen' voor haar waren in haar eigen schoolloopbaan. De eerste ervaring heeft te maken met haar basisschooltijd, waar zij zich in groep 3 erg ongelukkig ging voelen, naar eigen zeggen aan het verpieteren was. Ze was gevoelig en wilde niet langer naar school. Haar ouders besloten haar te plaatsen op een Montessorischool, waar zij al snel het plezier in leren en naar school gaan terugkreeg. Het tweede moment dat haar nog steeds heel helder bijstaat, is toen zij in de derde klas van het VO tijdens een wiskundetoets de vraag stelde of de formule waarnaar gevraagd werd, de formule uit het boek op pagina 64 betrof. De leraar werd verschrikkelijk boos, een reactie die Volman volledig overmande en verraste. Zodanig dat ze er nu nog 's nacht wakker van kan liggen. Gelukkig leerde de hoogleraar in haar studietijd bij statistiek dat zij wel degelijk in staat was om formules te begrijpen.

Waarom deelde Volman deze ervaringen? Zij heeft zelf gemerkt dat het kan, dat men gemotiveerd en geïnteresseerd kan zijn op school. Dat betrokkenheid al een 'opbrengst', een 'winst' is in zichzelf.

De rest van de avond deelde de onderwijskundige in in de drie grote 'bedreigingen voor de betrokkenheid':

Presteren en leren 

'Presteren en leren zijn niet hetzelfde, en wordt nu soms wel zo gezien. Wat heb je eraan als leerlingen een stapel boeken tot zich nemen maar niet betrokken zijn? Dan gaan de leerlingen na het eindexamen los in een zonnig oord, om daar zo snel mogelijk de boekenkennis te vergeten.'

Buitenschoolse kennisbronnen die verborgen blijven 

Op school is volgens de hoogleraar weinig aandacht voor de talenten of de kennis die kinderen al elders hebben opgedaan, bijvoorbeeld op achter de computer, in de kerk of moskee, op de sportclub, thuis of op straat. Deze bronnen ('funds of knowledge) worden nu onvoldoende aangeboord, waardoor kinderen onbewust de boodschap meekrijgen dat deze wat zij al kunnen er niet toe doet.

Negatieve leeridentiteiten

Volman concludeert dat een positieve leeridentiteit het recept is voor een levenslang leren. 'Op school leer je veel over wat leren is. Als het tegenzit leren kinderen onbewust of impliciet dat leren iets is dat zij niet kunnen: een ''ongunstige'' leeridentiteit.'

Volman eindigt uiteindelijk bij de basis, de essentie van onderwijs, waar het toe dient: 'Onderwijs is om een nieuw generatie langzaam maar zeker het stokje te laten overnemen van de vorige generatie.' Uiteindelijk gaat het daarbij om vragen stellen en zijn kennis en vaardigheden middelen om om te gaan met vragen. Vragen die weer leiden tot het kunnen maken van keuzes. Leeropbrengsten zijn daarom heel breed en moeilijk definieerbaar, het gaat tenslotte niet alleen om wat men nu leert, maar ook om de potentie tot wat men in de toekomst nog gaat leren.

Jack Provily heeft ook een reflectie op de avond gegeven, hier te lezen. 

Volgende week verschijnt er een uitgebreider verslag van de avond.

Twitter

 

 

 

 

 

 


 

 

Reacties

0
Login of vul uw e-mailadres in.


Er zijn nog geen reacties
Delen:
Op de hoogte blijven?
Schrijf je in voor de nieuwsbrief