Leerling tegen juf: 'Je krijgt nog één kans en anders word je ontslagen!'

30 juni 2017

Ook doorgewinterde leraren weten het soms even niet. Ze staan voor een bekende situatie, maar hun gebruikelijk aanpak werkt niet (meer). Nicole Wouters bevond zich in zo'n situatie en bundelde krachten met een collega. Zij vertelt hoe die openheid leidde tot een oplossing. 

Al verschillende keren zijn er wat conflicten in de groep vandaag en steeds zijn daar dezelfde twee kinderen bij betrokken. De manier waarop ik hen aanspreek op hun gedrag heeft nog niet het gewenste effect en ik merk dat ik eigenlijk best wel zoekende ben met deze kinderen.

Als je - zoals ik - één dag in de week in een groep staat is de band die je met de kinderen opbouwt anders dan wanneer je de vaste leerkracht bent. Omdat deze rol voor mij dit jaar nieuw is ben ik daar eigenlijk ook nog wel in aan het zoeken. En ik denk dat zij dat merken en die ruimte aan het aftasten zijn.

'Je krijgt nog één kans en anders word je ontslagen'

Nadat ik een van deze kinderen nogmaals aanspreek op het gedrag krijg ik een pittige opmerking terug: 'En jouw gedrag vind ik ook niet fijn! Je krijgt nog één kans en anders word je ontslagen!' Zo, dat was een duidelijke uitspraak. Ik incasseer hem en denk dat het aangeeft dat ik iets in mijn handelen moet veranderen... Ik neem me voor om na schooltijd eens te overleggen met de vaste groepsleerkracht van deze groep.

Irritatie zakken, en wat nu?

Even later, tijdens het omkleden voor de gymles, kiezen dezelfde twee kinderen ervoor om iets anders te gaan doen. Samen gaan ze aan tafel zitten met een iPad. Ik hoor ze mokken dat ze geen zin hebben om te gymmen en merk dat er irritatie en een machteloos gevoel bij me opkomt. Ik laat hen eventjes en besluit er eerst voor te zorgen dat alle andere kinderen zich klaarmaken voor de gymles, dan maak ik daarna tijd voor een goed gesprek met deze kinderen. Bovendien geeft me dit even ruimte om mijn irritatie te laten zakken en te bedenken hoe ik dit aan wil pakken.

Terwijl ik met de rest van de klas het lokaal verlaat op weg naar de gymzaal zeg ik tegen de twee aan tafel: 'ik verwacht jullie over 20 tellen omgekleed in de gymzaal' en loop weg met de groep. Door het raam zie ik dat mijn woorden niet veel indruk maken en ze gewoon door gaan met de iPad.

Gymdocent en ik

Aangekomen bij de gym vraagt de gymdocent mij waar de twee kinderen zijn. Ik vertel hem dat ze geen zin hebben in de gym, zich nog niet omgekleed hebben en ik nu de dialoog met ze aan ga. 'Zal ik met je mee gaan?' vraagt hij erachteraan. Hij heeft op dat moment een student die de gymles geeft en dus ruimte om met me mee te lopen. Zijn aanbod aannemend, vertel ik hem onderweg dat ik zoekende ben met deze twee kinderen. Hij wil weleens zien hoe ik dat aanpak, 'want jij lost dat altijd zo pedagogisch en met zo veel geduld op', laat hij me weten. Maar misschien is dat geduld helemaal niet wat deze kinderen nu nodig hebben, gaat er door me heen.

Tijd voor een gesprek

Even later zitten we met z’n vieren aan tafel, de twee kinderen, de gymleraar en ik. 'Zo, tijd voor een goed gesprek, aangezien jullie nog niet in de gymzaal zijn.' Ik pak de iPad onder hun neus vandaan en leg 'm op de kast. 'Vertel me eens waarom jullie nog niet aan het gymmen zijn.' Ze geven aan dat ze geen zin hebben om te gymmen. 'En hoe komt het dan dat jullie geen zin hebben om te gymmen?' 'Gymmen is stom!' De gymdocent speelt daar mooi op in en benoemt dat hij altijd ziet dat ze veel plezier hebben tijdens de gymlessen. Ze halen hun schouders op. Hun argument lijkt dan wel onderuit gehaald, maar nog steeds zijn ze niet van plan om zich om te gaan kleden. 'En het is nog wel de laatste les van de stagejuf!' probeert de gymleraar. Maar ook dat maakt weinig indruk. De twee staan op van de tafel en gaan op een ander plekje in het lokaal verder zitten mokken. Hiermee geven ze duidelijk aan dat ze geen zin hebben in dit gesprek en ze lijken elkaars mokkende gedrag in stand te houden bij elkaar.

De gymdocent en ik kijken elkaar aan. 'Jeetje zeg, hoe kan jij zo rustig blijven? Mijn geduld is op!' Tsja, mijn geduldige aanpak heeft niet gewerkt, en nu? 'Mag ik?', vervolgt hij. 'Ga je gang'.

Duidelijke aanpak

Mijn collega staat op en loopt naar de twee kinderen toe. 'En nu ben ik er klaar mee!' zegt hij op duidelijke toon. 'Jullie hebben twee keuzes: of jullie kleden je om en gaan naar de gymzaal of ik help jullie met omkleden en dan ga je naar de gymzaal.' De twee doen wat hen opgedragen wordt: ze kleden zich om en lopen zelf naar de gymzaal.

Mijn collega en ik blijven achter in het lokaal. We vonden het een bijzonder moment, spannend ook. Een moment waarbij we ieder onze eigen aanpak hadden en samen aan het aftasten waren welke aanpak op dit moment het meest passend was. Waarin we ruimte maakten voor elkaars aanpak. We kwamen er al doende achter dat het nu niet de dialoog en het geduld was wat deze kinderen nodig hadden, maar hele duidelijke kaders door het bieden van een beperkte keuze.

Je laat jezelf zien in conflict met de ander

Het moment was zo mooi omdat we beiden iets van onze kwetsbaarheid lieten zien aan elkaar. Je laat jezelf zien in conflict met een ander. Op dat moment voel je niet de volledige controle over de situatie. Dat geeft je een machteloos gevoel en we tonen ons liever niet aan een ander wanneer we ons machteloos voelen. Maar het voelde heel veilig om dit gebied samen te verkennen, omdat we geen oordeel hadden over elkaars aanpak. Ik gaf aan hiervan geleerd te hebben dat ik duidelijker en directer mag zijn naar deze kinderen en hij gaf aan hiervan geleerd te hebben hoe je rustig het gesprek aan kunt gaan met kinderen.

We bedankten elkaar tot slot voor het mooie leermoment vol kwetsbaarheid en verbondenheid. 'Ik had niet gedacht dat jij iets van mij zou kunnen leren', liet hij me weten. Dat voelde als een compliment. Maar daarmee deed hij toch echt zichzelf te kort. Het maakt niet uit hoe oud je bent of hoeveel ervaring je ergens mee hebt. Je kan van iedereen wat leren, als je je maar open stelt om iets te willen leren. En wanneer je je kwetsbaarheid bespreekbaar durft te maken ontstaan er hele mooie dingen.