Laterna Magica: veel meer dan een brede school

22 februari 2012

De naam klinkt betoverend: Laterna Magica. Maak een wandeling door het nieuwe gebouw van dit integraal kindcentrum (IKC) in Amsterdam en je kijkt nooit meer hetzelfde naar de wereld van school en kinderopvang. Hier gaat alles anders dan we gewend zijn. De kinderen varen er wel bij... Een bijdrage van Elsbeth Teeling dat eerder in het APS-magazine Villa verscheen.

Klassen zijn hier geen klassen, maar units. De juf is geen juf, maar de coach van een stamgroep. De pedagogisch medewerker is een werkbegeleider. We mogen Laterna Magica in IJburg, Amsterdam, dan ook geen school noemen. Het is een van de eerste échte integrale kindcentra in Nederland. Eén ding is niet anders: kinderen zijn hier gewoon kinderen: nieuwsgierig, speels en volop in ontwikkeling.

Het kind als mede-eigenaar
Drie jaar geleden begon Laterna Magica als basisschool in IJburg. Tegelijkertijd startte in de wijk een locatie van kinderopvangorganisatie Skon. Directeur Annette van Valkengoed van Laterna Magica stond in die periode aan de wieg van het innovatieve project om te komen tot een IKC in IJburg. “Mijn droom was om een plek te creëren waar kinderen leren door onderzoekend bezig te zijn, waar ze kunnen ontdekken waar ze goed in zijn, waar ze nieuwsgierig mogen zijn. Het moest een plek worden waarvan kinderen zich mede-eigenaar voelen en waar ze al jong  verantwoordelijkheid kunnen nemen voor hun eigen ontwikkeling. Ieder kind moet in zijn eigen kracht kunnen staan. En ieder kind is bij ons welkom.”

Echt
Oktober 2011. Het IKC is een feit: de oorspronkelijke school is samengegaan met de locatie van kinderopvangorganisatie Skon. Van Valkengoed leidt ons - een week na de verhuizing - rond in het nieuwe gebouw. Het wordt direct duidelijk hoe men hier het idee van mede-eigenaarschap van de kinderen invult. Een aantal van hen heeft er al voor gezorgd dat bij iedere ‘unit’ een zelfgemaakte brievenbus staat. In de gang zien we ‘restaurantplekjes’. In deze hoekjes eten de kinderen hun fruit of snackje op. Ze zijn zelf verantwoordelijk voor de inrichting ervan. “We willen dat alles wat de kinderen leren zo veel mogelijk echt is”, legt Van Valkengoed uit. “En dat alles wat ze maken ook echt gebruikt wordt. De kinderen worden uitgedaagd en geprikkeld om de echte wereld te verkennen. Dat is onderdeel van onze visie op leren die we hier hanteren.”

Deze visie gaat ervan uit dat kinderen zich vanaf hun geboorte al ontwikkelen door te spelen en te onderzoeken. Andere belangrijke uitgangspunten zijn dat kinderen eigen keuzes maken op basis van interesses en voorkeuren. En dat niet de leeftijd of de groep bepalen wat ze leren of doen, maar hun eigen ontwikkeling.

Denken vanuit het kind
“Een gezamenlijke missie en visie op de totale ontwikkeling van kinderen is fundamenteel voor het slagen van een IKC”, vertelt Margôt Koekkoek, die vanuit APS al vanaf de start bij dit project betrokken is. “Een project als dit kan alleen maar slagen als alle partijen hetzelfde uitgangspunt hebben. Bij Laterna Magica gaan we uit van doorgaande leer- en ontwikkelingslijnen van 0 tot 13 jaar. Er is geen scheiding meer tussen kinderopvang en school en er wordt gewerkt met multidisciplinaire teams. Wat overigens niet betekent dat de opvang meer schools wordt. Het is
eerder andersom; spelen en vrije ruimte zijn in het hele IKC belangrijk.”

Angelique Wezenberg, regiomanager Amsterdam van Skon, benadrukt net als haar collega’s het belang van het werken aan een gezamenlijke visie.
“Tijdens de oriënterende gesprekken bleken onze visies al niet ver van elkaar te liggen. Het beleid van Skon was al ‘groei- en kindgericht’, en dat sluit mooi aan bij ons leerconcept.” LEES VERDER

Dit artikel is van Elsbeth Teeling en verscheen in opdracht van APS in het magazine Villa 2012.