Kindermisbruik: ‘De verbijstering dat dit onder mijn eigen ogen gebeurde, is gebleven.’

16 november 2015

Deze week (16-21 november) is uitgeroepen tot de Week Tegen Kindermishandeling. Bovendien is op 20 november de Internationale Dag van de Rechten van het Kind. In dat kader zullen we deze week een aantal blogs posten over dit thema. Vandaag de eerste, van de hand van onderwijsbegeleider Jack Provily, over hoe hij het misbruik van een meisje in zijn klas niet heeft gezien.

Ik weet het nog als de dag van gisteren. En toch is het al zo’n 30 jaar geleden.....

Het meisje was een opgewekt en vrolijk kind met een complexe thuissituatie. Ze had een alleenstaande moeder met drie kinderen van drie vaders en nu een nieuwe vriend. Het meisje nam vaak de zorg voor haar oudere en jongere broertje op zich, omdat haar moeder ‘s avonds nog moest werken.

Toch liep ze altijd met een grote glimlach op haar gezicht door mijn lokaal. Ze kon ongegeneerd lachen, wat altijd op andermans lachspieren werkte. Ze had wel eens een bui dat ze onbereikbaar was, maar als onervaren leerkracht weet ik dat aan haar leeftijd en levensomstandigheden.

Haar cognitieve prestaties waren niet geweldig; sociaal-emotioneel was ze sterk in de omgang met anderen; over haar creativiteit kan ik me niets bijzonders herinneren.

Haar CITO-eindtoets lag in lijn met wat ik van haar gezien had in het dagelijkse werk op school. Mijn collega’s deelden die mening en mijn advies was wat we nu VMBO Basis noemen. Haar moeder was teleurgesteld en gaf aan dat ze dacht dat haar dochter meer in huis had. Het meisje zelf liet ook merken op iets anders te hebben gerekend. Een paar weken na het adviesgesprek kwam haar moeder op haar verzoek langs voor een gesprek met mij.

Ze vertelde dat ze erachter was gekomen dat haar nieuwe vriend haar dochter had misbruikt op de avonden dat zij aan het werk was. Dit was al enige tijd aan de gang en volgens haar waren de prestaties van haar dochter daarom onder het niveau dat we van haar hadden kunnen verwachten.

Ik wist niet wat ik hoorde en aanvankelijk wist ik ook niet wat ik moest geloven. De eerste dagen was ik in de war, daarna was ik verbijsterd dat dit onder mijn ogen was gebeurd en daarna was ik verdrietig over wat we kinderen aandoen.

De periode die toen aanbrak, maakte het nog complexer. Ik vertrouwde op het verhaal van moeder (en kind) en ik steunde hen in hun idee over een andere school. Maar daar was niet iedereen het mee eens. Collega’s twijfelden aan het verhaal van moeder en het VO wilde bewijzen zien van haar cognitieve prestaties. Ik was wederom verbijsterd, maar nu over het onbegrip en/of het wantrouwen van de mensen om me heen.

Ik spreek mijn leerling nog regelmatig. Het is een prachtige, krachtige vrouw geworden met een goede opleiding, een goede baan en drie kinderen.

De verbijstering dat dit onder mijn eigen ogen gebeurde, is gebleven. Je zit er bovenop en je ziet het niet. Het gevoel gefaald te hebben. Het idee dat je er niet was voor een leerling. Het besef hoe lastig het is alles goed te doen. Het was de eerste, bewuste knak van mijn ego. Er zouden er nog vele volgen...

Jack Provily is werkzaam geweest als leerkracht, intern begeleider en directeur in het primair onderwijs. Sinds augustus 2012 is hij onderwijsbegeleider. Zijn website heet Zo Mooi Anders.