Kind van gescheiden ouders: ‘Je mag verdrietig zijn’

6 augustus 2016

Als je ouders gaan scheiden, kan begrip van de mensen om je heen heel fijn zijn. Maar kinderen ontmoeten die in eenzelfde situatie zitten als jij, is misschien nog wel helender. Manon Ende begeleidt een groep voor kinderen van gescheiden ouders, en maakt vaak bijzondere situaties mee. Zoals die ene keer, als de hele groep vrij opgetogen en uitgelaten is, maar er éen meisje is dat stil is en naar de grond kijkt.

Het is de eerste bijeenkomst. Vandaag start de lotgenotengroep voor kinderen van gescheiden ouders. Een groep waarbinnen kinderen herkenning en erkenning vinden voor de situatie waar zij in zitten. Kinderen krijgen hier handvatten en tips om om te gaan met de veranderende situatie.

Ik vind het altijd erg belangrijk dat kinderen zich gezien en gehoord voelen en dat ze de ruimte voelen om alles er te laten zijn. Zeker in de eerste bijeenkomsten is het daarom belangrijk om aandacht te besteden aan de veiligheid van de groep. Want voor de meeste kinderen is de eerste keer, natuurlijk, heel spannend. Wie zijn er nog meer? Wat gaan we doen? Wat als ik nou niks wil vertellen over de scheiding?

Door kennismakingsspelletjes is het ijs vaak snel gebroken en raken kinderen meer vertrouwd met elkaar en met mij en mijn collega als begeleiders. Langzaam en spelenderwijs staat het thema scheiding steeds meer centraal. Er is ruimte om op een speelse manier met elkaar te delen in de veilige beslotenheid van de groep.

Al vrij snel vertel ik dat mijn ouders ook gescheiden zijn. Dit zorgt er vaak voor dat de gezichten van de kinderen omhoog gaan en me recht aankijken. Na enkele tellen barst het vragenvuur los: ‘Echt waar? Hoe oud was je toen? Zie je je mama en papa nog? Maken je ouders ruzie?’ etc.

Dit zijn vaak vragen waar de vragensteller zelf mee worstelt. De kinderen vinden het heel fijn als ik mijn eigen ervaring deel en hen daar verder mee kan helpen.

Nadat we even met elkaar in de kring gepraat hebben, is het tijd voor wat actie en beweging. We gaan een spelletje doen!

In het midden van de kring staat een pot met daarin allerlei vragen-/ stellingenkaartjes. De kinderen mogen er om de beurt een kaartje uit pakken, om vervolgens hardop voor te lezen en te beantwoorden. Als het betreffende kind antwoord heeft gegeven mag het ergens in de ruimte gaan staan (of zitten, of liggen… de gekste en moeilijkste plekjes worden opgezocht). Kinderen die het gegeven antwoord bij zichzelf herkennen en dezelfde situatie hebben, mogen er bij gaan staan. Zo ontstaan er groepjes waarin kinderen herkenning bij elkaar vinden. Er ontstaat langzamerhand steeds meer verbinding en contact binnen de groep.

Er zijn veel verschillende stellingen en thema’s die aan bod komen. Bijvoorbeeld:

• ik ben verhuisd na de scheiding


• ik heb twee eigen kamers


• ik zie mama vaker


• mijn vader heeft een nieuwe vriendin

Als iedereen een plek in de ruimte gevonden heeft, gaan we weer terug naar de kring voor het volgende kaartje. ‘Ik vind het ook wel eens leuk dat mijn ouders gescheiden zijn,’ leest een van de oudste jongens uit de groep voor. ‘Jazeker!’ zegt de betreffende jongen volmondig. ‘Er is nu minder ruzie tussen mijn ouders en ik vier twee keer sinterklaas!’ … ‘Ja, en ik ga twee keer op vakantie!’  roept de volgende. De jongen loopt naar een plek in de ruimte en andere kinderen uit de groep volgen hem.

Ik kijk naar de lachende gezichten en ben blij dat de kinderen al zo veel herkenning en plezier delen in deze eerste bijeenkomst. Ik richt mijn blik op de leeggelopen kring en zie een meisje stil zitten. Haar schouders hangen laag en ze kijkt naar de grond. Ik sta op en ga naast haar zitten. Ze kijkt me verbaasd en vragend aan.

‘Ik doe ook mee met deze stelling,’ zeg ik. Ik zie de opluchting in haar ogen. Ze kijkt naar de groep kinderen en wendt zich weer naar mij. Dan begint ze te huilen. Ze vertelt dat ze het helemaal niet leuk vindt dat haar ouders niet meer bij elkaar zijn en zegt dat ze het vast nooit leuk zal gaan vinden. Ze is intens verdrietig. De tranen stromen over haar wangen. Ik leg mijn hand op haar rug en laat haar huilen tot ze zich weer rustiger voelt. Ze haalt diep adem en kijkt me aan.

Ik vertel dat mijn ouders tien jaar geleden uit elkaar zijn gegaan, maar dat ik het soms ook nog steeds niet leuk vind. ‘Net als jij. Ik blijf dus bij jou zitten, op deze plek in de ruimte.’
Ze krijgt een glimlach op haar gezicht. Ze voelt zich gezien, gesteund en erkend. Ze is niet langer alleen. Er is een stukje verdriet gedeeld, het mag er zijn.

Dan loopt de rest van de groep terug naar de kring. Het meisje zit inmiddels rechtop en vertelt de kinderen een deel van haar verhaal. Er wordt begripvol geluisterd. Het meisje naast haar schuift wat dichter naar haar toe en slaat haar arm om haar heen. ‘Ik snap je wel. Ik had dat ook toen mijn ouders net uit elkaar waren. Nu ben ik er wat meer aan gewend.’ Ze kijken elkaar aan, terwijl ze zegt: ‘Je mag verdrietig zijn.’ De blikken die uitgewisseld worden zeggen meer dan duizend woorden.… En dit is nog maar de eerste bijeenkomst. Wat een prachtig en dankbaar werk!

Manon Ende werkt als werk als docent pedagogiek en docent kindercoach en helpt in haar eigen bedrijf, Stoere Stappen, kinderen van gescheiden ouders om de scheiding te verwerken en om te gaan met de nieuwe situatie.