'Jouw probleem is een probleem geworden van mij en van je team. Hoe gaan we dit oplossen?'

24 juli 2015

Pascal is boos. De gymles gaat beginnen, maar hij zit in zijn gewone kleren op de bank. Zijn mentor Fatima Bos-Burger hoort dat hij het gehad heeft met een medeleerling en probeert een gesprek op gang te brengen. Het lukt niet en ze realiseert, enigszins boos, dat het probleem van Pascal haar probleem is geworden. 'Het team won terwijl Pascal aan de kant zat. Hij, een jongen van bijna 19 jaar, was zich er nu van bewust dat dit de gevolgen waren van zijn boze omkleedactie.'

'Heeft hij een afspraak ofzo?' vroeg Marc aan mij, wenkend naar de leerling die hij bedoelde.

Verbaasd keek ik om en ik zag dat Pascal uit mijn mentorklas, die zojuist zijn sportkleren nog aan had, weer zijn gewone kleren had aangedaan. Eén wedstrijd geleden zag ik hem nog deel uitmaken van een volleybalteam en nu zat hij op de bank omgekleed en wel.Naast hem zat Anwar, die duidelijk boos op hem was. Ook dit verbaasde mij, want hij is nooit boos. Als iemand rustig en vriendelijk is, is hij het wel. Wat was hier aan de hand?

Toen ik navraag deed bij Pascal, liet hij mij weten dat hij het helemaal had gehad met Arianna, een meisje uit zijn team. Dat hij telkens had geprobeerd aan te geven wat zij moest doen in het veld, maar dat zij totaal niet luisterde. Hij weet het aan haar inzet dat ze de eerste wedstrijd hadden verloren.

'Aaah, hij kan niet tegen zijn verlies', dacht ik. Anwar probeerde hem intussen om te praten terwijl hij aan hem trok en duwde in de hoop dat Pascal van de bank af zou komen en zich weer zou omkleden. Hij vond dat Pascal zijn team niet in de steek kon laten.

Pascal hield echter voet bij stuk en het werd mij duidelijk dat zijn irritatie rondom Arianna al eerder ontstaan was dan vandaag. Het bleek dat hij vindt dat ze altijd zo veel praat en zo druk is. Met haar praten zag hij niet zitten. Hij zei dat hij het echt helemaal zat was en haar wel wat kon aandoen!

Intussen moest het team het veld op. De wedstrijd zou gaan starten. Onrust, want Pascal wilde niet meedoen. Toen Arianna kwam aanlopen was ze zich totaal van geen kwaad bewust. Anwar en het team zeiden dat Pascal geen probleem moest maken.

Ik vond dat dit het moment was dat ik moest ingrijpen, want deze jongen had namelijk wél een probleem. Met zijn omkleedactie was ik het zeker niet eens, maar ik vond wel dat zijn probleem erkend moest worden. 'Anwar stop! Pascal heeft een probleem.' Een magische zin bleek later, want zowel Anwar als het team werden er even stil van en een interesse ontstond. 'Oké Pascal, vertel jouw team maar wat jouw probleem is en waarom jij nu niet meer met hen wilt volleyballen.'

Het team was nu bereid naar hem te luisteren, waarop Pascal eigenlijk een beetje schrok en hij zich vervolgens niet durfde uit te spreken. Die kans kreeg hij ook nauwelijks, want toen gaf de scheidsrechter voor de tweede keer het startsein voor de wedstrijd en liep het team het veld op. Pascal, Muno en ik bleven achter.

Muno volleybalde vandaag niet mee omdat ze geblesseerd was. Zij had de communicatie tussen Pascal en mij meegekregen en had begrepen dat het om Arianna ging. Nu zag zij haar kans schoon om ook een negatief woordje over Arianna te doen bij mij. Wetend dat Pascal meeluisterde, zei ik: 'Muno, als jij een probleem hebt met Arianna moet je met háár praten niet met mij.'

Op dat moment realiseerde ik me, enigszins boos, dat het probleem van Pascal míjn probleem was geworden en ik kon het niet laten om dit direct met hem te communiceren: 'Pascal, jij hebt een probleem met Arianna. Zij weet niet dat jij een probleem hebt met haar, want jij wilt niet met haar praten. Nu is jouw probleem een probleem van mij en van jouw team geworden. Dat vind ik niet eerlijk.' Om dit kracht bij te zetten, verbood ik om een speler uit een ander team te laten invallen voor Pascal. Dit veroorzaakte paniek in het team, maar ook bij Pascal. Hij, jongen van bijna 19 jaar, was zich er nu van bewust dat dit de gevolgen waren van zijn boze omkleedactie.

Zijn gedrag veranderde plotsklaps en hij verplaatste zich naar de bank bij het veld van zijn team. Hij stelde zich positief, aanmoedigend en coachend op. Op dat moment besloot ik dat er wel een invaller voor Pascal ingezet mocht worden. De wedstrijd ging van start en iedereen was opgelucht.

Stil stond ik te kijken nog een beetje bij te komen van deze toestand. In deze stilte (het kon niet anders dan dat dat opviel, want tot dit incident heb ik enthousiast en luidkeels staan aanmoedigen) liet Pascal mij weten dat hij zich na de wedstrijd zou omkleden en weer met zijn team zou meespelen. Het team won terwijl Pascal aan de kant zat.

Ook al bleek dat het team na deze wedstrijd direct weer moest spelen, ik hoefde maar naar Pascal te kijken en hij haastte zich naar de kleedkamer. Hij stond binnen een mum van tijd weer in zijn sportkleren en was weer deel van zijn team dat blij was dat hij weer meedeed.

Bij aanvang van de wedstrijd was Arianna verdrietig omdat haar ex-vriendje ineens langskwam en deze liefde nét over was. Een brok in mijn keel en een grote glimlach op mijn gezicht toen ik zag dat juist Pascal degene was die een arm om haar heen sloeg en zachtjes iets tegen haar zei om haar te troosten…

Fatima is docente NT2, mentore en intaker op de Internationale Schakelklassen in Utrecht.