'Je ontkomt er soms niet aan; de relatieproblemen van de ouders van je leerlingen'
9 september 2017
Daar staat-ie dan. Onbewust had Karin Donkers een voorstelling gemaakt van de man die had aangegeven ook even kennis te willen maken met de nieuwe school van zijn kinderen. De contacten met school zijn - na een scheiding - vaak met de verzorgende ouder, in de meeste gevallen de moeder. En zelden met de ‘afwezige’ vader. Karin betrapt zichzelf erop dat dit niet de eerste keer is dat het beeld dat ze heeft gemaakt, heel anders is dan de werkelijkheid.
Uit de verhalen van zijn ex heb ik mezelf een beeld van de man gevormd: een persoonlijkheid, een gladde jongen met makkelijke praatjes. Dominant en agressief achter de voordeur, maar joviaal en geliefd daar buiten. En daar stond hij nu. Zo’n ander persoon dan ik me van te voren had voorgesteld. Even bedacht ik me wat ik eigenlijk had verwacht. Een grote donkere man in pak? Iemand aan wie je niet voorbij kon gaan, maar waarbij je even om moest kijken.
Hoe ver je je als schoolleider of leerkracht ook wil houden van relatieproblemen van de ouders van je leerlingen, je ontkomt er soms niet aan. Moeders die hun hele hebben en houden op tafel leggen en een beerput opentrekken over het gedrag van de andere ouder. Je dingen vertelt 'in vertrouwen’ en ook al wil je het niet, je wordt voordat je het weet ‘medeplichtig’ gemaakt.
Ik hoor mezelf regelmatig tegen mijn leerkrachten zeggen: 'Denk erom dit is maar één kant van het verhaal.' Hoe makkelijk is het om de verhalen van de ouder, waar je ook het regelmatigst contact mee hebt, voor waar aan te nemen? Hoe nodig is het om je elke keer weer te realiseren dat er twee kanten aan elk verhaal zitten?
Een wat onzekere hand wordt me toegestoken. Geen makkelijke opgave voor iemand die zich natuurlijk realiseert dat er al aardig wat ‘uitspraken’ over hem zijn gedaan. Ik heb hem al telefonisch medegedeeld dat ons uitgangspunt op school is dat we gesprekken voeren in aanwezigheid van beide ouders, alleen over de kinderen. Niettemin heeft hij erop aangedrongen dat hij ook tenminste een keer de gelegenheid krijgt om zonder zijn ex een kennismakingsgesprek te voeren. En ik begreep het ook, hij heeft het gevoel met 0-1 achter te staan.
Ik vertel hem over onze school en hoe we ons onderwijs georganiseerd hebben. Hij luistert aandachtig en stelt vragen. Op mijn vraag of hij verder nog vragen heeft of ons nog iets mee wil geven, begint hij vol trots te vertellen over zijn kinderen. Wat een sociale kinderen het zijn en waar de kwaliteiten van elk afzonderlijk kind ligt. Zijn ogen stralen en de verhalen emotioneren hem zichtbaar.
Al snel komt het gesprek op zijn veranderende rol als vader en het gemis van het familieleven. Terwijl hij me dat vertelt, schiet de ene opmerking na de andere door mijn hoofd. Opmerkingen gemaakt door zijn ex, over de oorzaak van de scheiding en de situatie waar het gezin nu in zit. Het is moeilijk om me voor te stellen dat we het hier over een en dezelfde man hadden. Hoe anders zijn de verhalen, hoe erg heeft ieder zijn eigen waarheid. Hoe weinig kan ik met de twee versies en hoezeer realiseer ik me dat het niet anders kan dat dit ook een geweldige impact op de kinderen moet hebben. Tussen de regels door de rancune en het verdriet.
Ik besluit om het gesprek te beëindigen en stel de man voor om de school te bekijken. En even is het alsof hij zich plotseling ook realiseert in wat voor ingewikkelde situatie we terechtgekomen zijn: twee ouders, drie kinderen, twee ervaringen en twee verschillende verhalen. Uiteindelijke is wel heel erg duidelijk: qua afstemming en communicatie is hier nog heel veel winst te behalen.
Als we afscheid nemen in de hal van de school, kijk ik hem na. Ik laat even alle informatie op me inwerken en realiseer me dat 'de waarheid’ ongetwijfeld in het midden ligt; dat er ook voor deze kinderen een onzekere periode aanbreekt waarbij er een loyaliteitsconflict kan ontstaan. School zou een belangrijke veilige plek moeten zijn. Een plek waar ze even weg kunnen van de conflicten en de spanning, maar ook een plek om met hun eigen toekomst aan het werk te gaan.
Wij gaan daar alles aan doen, ongeacht welk verhaal en welke waarheid dan ook.
Karin Donkers was schoolleider op De Cocon, een school voor Ontwikkelingsgericht Onderwijs en nu kwartiermaker voor de nieuwe Openbare School van Ronduit Onderwijs wordt, de Vrooneermeerschool.
Bronnen:
‘Leer ouders te onderhandelen in plaats van elkaar te bevechten’
Reacties