Jacob Jan leert #14: ‘De dove leraar en het wereldreizigertje in spe: op avontuur in nieuwe werelden’

10 maart 2015

Wat zou je opvallen, als jij je school en je kinderen fris en onbevangen zou kunnen waarnemen? Jacob Jan Voerman betoont zich al maandenlang een meester van de kleine observatie en de aandachtige reflectie in zijn Vallei-serie op hetkind. Scherper waarnemen door minder waar te nemen; dat is waar zijn doofheid hem toe noopt. Dit keer doet hij zijn hoorapparaten helemaal uit. Houdingen, gezichtsuitdrukkingen: alles blijft spreken. Totdat Jacob Jan niet begrijpt wat een jongen wil uitbeelden met zijn lego. Vlaggen, zo blijkt. Gebogen over een atlas, gaat hun ontdekkingstocht verder: ‘Samen reizen we de wereld door en verbazen we ons over de aarde. Alsof we een andere wereld betreden.’

Geklets uit de keuken, voetstappen van hollende kinderen, gepiep van trampolines, geratel van een hand in een bak legosteentjes, vallende kaplablokjes, kinderen die roepen, en lachen, een hoepel die kletterend valt.
Ik pak mijn CI-doosjes, ga zitten op de rand van het podium, haal mijn CI’s eruit, en alles is

— stil —

Alsof ik een andere wereld betreed.
Mijn ogen doen het werk.
Ik zie hoe kinderen contact zoeken en maken. Ik zie aan de gezichten hoe dat gaat.
In de meeste gevallen heel snel, er is oogcontact en de gezichten bloeien op voor elkaar. Ja we zien elkaar, we gaan wat ondernemen. Je bent welkom in mijn spel.
Ik zie de concentratie op de gezichten van de kinderen aan de knutseltafels.
Ik zie de felheid van de bewegingen van de hele jonge jongens. Gerichte energie. Elkaar tegen komen, samen komen. Botsing en samenwerking wisselen elkaar snel af.

En dan voel ik geluid.
Achter me speelt iemand jembé. Ritmisch. Hij heeft dit meer gedaan. Ik kijk om, we zien elkaar en ik mag ook een keer. Daar hebben we geen woorden voor nodig. Als hij iets anders gaat doen, gebaart hij dat ik hem mag houden, maar dan zelf terug moet brengen naar boven. Deze communicatie gaat soepel.

Als ik opzij kijk zie ik dat A. zijn legomaaksels naar me toe schuift. Hij kijkt me verwachtingsvol aan. De blik van A. is heel rustig, bijna boeddha-achtig.
Voor me liggen drie stapeltjes blokjes. Ze liggen plat.
Een raadsel, want ik zie niet wat het is.

“Wil je me die laten zien?”, vraag ik. Een heel korte knik.
En nu moet ik raden.
Omgevallen flats. Nee

Voor ik verder kan raden grijpt A naar de legobak en maakt een lange schoorsteen op een van de flats. Maar die schoorsteen zit aan de onderkant.
Even ben ik nog verder van huis.
Dan wappert A. met zijn hand.
Ah!
Hoe dom kan ik zijn?
Natuurlijk. Dit zijn vlaggen!

Ik vertel dat ik pas nog een boek met vlaggen heb zien liggen. Wil hij die zien? Een heftige knik. Ik loop naar boven en wacht tot A. mee komt. Boeddha-achtig blijft hij zitten. Ik begrijp dat ik het boek moet halen.
Terug gekomen raken we beiden verdiept in de atlas. We wijzen naar vlaggen die we mooi en lelijk vinden. En dan ziet A. de kaarten! Ik zie hem verdwijnen in de Atlas, met de blik van een wereldreiziger in spe neemt hij alles op.

Omdat ik het ijzer wil smeden als het heet is, doe ik mijn CI’s in. Alle lawaai is in een keer terug. Maar ik kan mijn eigen stem horen, en genoeg van de vragen van A. Lees verder…

 

Jacob Jan Voerman

Jacob Jan Voerman vertelt verhalen en maakt theater, met als centrale thema: ‘Kun je jezelf zijn en wat is daar voor nodig?’ Daarnaast onderzoekt hij hoe hij, ondanks zijn slechte gehoor (Jacob Jan draagt een cochleair implantaat), kan bijdragen aan het onderwijs op de democratische basisschool De Vallei. Die zoektocht, vervat in de Valleiserie op hetkind, publiceert hij ook op zijn eigen blog. Jacob Jan is vader van vier kinderen.

Eerdere afleveringen in deze serie vind je via Jacob Jans profiel op hetkind (rechts) of via zijn blog.