'Is persoonlijk contact echt genoeg?'

12 december 2015

Een goede leidinggevende heeft een groot empathisch vermogen. Er is sprake van een levend, direct, onbevooroordeeld, persoonlijk contact. 'Maar,' zo vraagt Lieke Bovée-Verheijen zich af, 'is dat ook écht genoeg?' Ze is als coach en unitleider op IKC Laterna Magica in Amsterdam gestart, een mooie functie en kans. Maar ook een positie om weer veel te leren. Of, zoals Jean de Boisson (pseudoniem van C. Buddingh) zei: 'De beste leraar is hij die het meest van zijn leerlingen opsteekt.' In dit geval de collega's van Lieke.

‘Zou jij in het nieuwe schooljaar de functie van unitleider op je willen nemen?’ Met alleen een pabo-diploma op zak, een grote dosis enthousiasme en gedrevenheid en krap twee jaar werkervaring als leerkracht, moest ik toch wel even slikken bij het beantwoorden van deze vraag. Maar wat een kans!

Met deze vraag werd er door mijn directeur het vertrouwen uitgesproken in mijn kunnen en wat voelde dat goed! Zij had de signalen die ik uitstraalde om door te groeien opgepakt. Ik pakte deze kans en mijn eerste missie was direct duidelijk: dat gevoel wilde ik mijn collega’s ook bezorgen. Het gevoel dat iemand ziet wat je kunt en naar je luistert en dat je daardoor mogelijkheden krijgt je verder te ontwikkelen en om in je kracht te staan.

En toen...
Als start van mijn ontwikkeling als leidinggevende ging ik individueel in gesprek met mijn collega’s en legde ze de volgende twee vragen voor: ‘wanneer vind jij iemand een goede leidinggevende en welke kwaliteiten heeft degene? Het kernwoord dat alle collega’s teruggaven was: empathie. Ik was vol overtuiging dat ik een groot empathisch vermogen had, dus dat zat wel goed! Dacht ik...

De praktijk
‘Waarom heb je mij niet gevraagd? Dat is nou net iets waar ik veel energie van krijg,' klonk het nog geen week later. Daar stond ik dan met mijn goede gedrag, kon ik uitleggen dat ik uit de signalen die ik ontving had opgemaakt dat mijn collega geen tijd had en/of zin had in deelname aan een nieuw project. Dit had ik schijnbaar verkeerd ingeschat en ben daardoor volledig aan haar voorbij gegaan.Ik gaf toe dat ik te snel verkeerde conclusies had getrokken en signalen verkeerd geïnterpreteerd had. Ik stelde me kwetsbaar op en gaf aan lerende te zijn, dit waardeerde ze enorm. We hebben kunnen regelen dat ze toch kon aansluiten en het project werd een succes.

Bij mezelf ging er een proces van start: hoe heeft dit kunnen gebeuren? Er werd me één ding duidelijk, in mijn waarnemingen word ik onbewust gehinderd door vooroordelen, overtuigingen, verwachtingen en eerdere ervaringen.

Het perspectief
Of we het willen of niet, we hebben als mens de neiging om alles wat we meemaken en ervaren te categoriseren. Alleen inleving is niet voldoende. Wil je echt weten hoe iemand zich ergens bij voelt of ergens over denkt, dan moet je proberen vanuit zijn/haar perspectief te kijken. Perspectief nemen is ruimer dan enkel empathisch inlevingsvermogen. Ik voel me gezegend met een team om me heen dat mij continu terugfluit als ik me laat leiden door eerder opgedane ervaringen of oordelen. Door deze ervaring is me duidelijk geworden dat er als leidinggevende geen betere plek is om je te ontwikkelen dan midden in je team. Op deze manier stimuleer je ook je collega’s om vanuit het perspectief van de kinderen te kijken en vanuit dit standpunt te handelen. Als je dat wilt en kunt, hoor je bij de besten!

Lieke Bovée - Verheyen is coach en Unitleider bij IKC Laterna Magica.