'In mijn onderwijspraktijk géén ontkoppeling meer!'
21 augustus 2014
Onvoldoendes geven, iemand de klas uit sturen, straf geven. Het zijn maatregelen die Bas Huijbers als leraar op het IJburg College geregeld inzette. Maar hij is ermee gestopt. 'Het zijn oplossingen waarbij sprake is van ontkoppeling.' Huijbers vindt andere, positievere wegen om leerlingen betrokken, gemotiveerd en aan het leren te krijgen. Met Martin, Ivo, Sam en Irene zet hij een aantal voorbeelden op een rij. 'Mensen die ontkoppeld zijn, zullen eerder iets doen wat wij als samenleving liever niet hebben.'
Ik volgde het traject Pedagogische Tact en de opdracht van een van de begeleiders Marcel van Herpen was heel duidelijk: géén ontkoppeling meer!Wat is ontkoppeling? Mensen, leerlingen, kinderen die verbonden zijn met zichzelf, met hun ouders, met de ander, met hun omgeving, met hun gemeenschap, zullen de maatschappij minder snel beschadigen. Dat klinkt zo logisch en eenduidig dat het bijna stom is om hier op te schrijven.
Het tegenovergestelde, mensen, leerlingen, kinderen die niet verbonden zijn met zichzelf, de omgeving, hun gemeenschap, zullen de maatschappij eerder beschadigen.
Laten we het zo zeggen, mensen die niet verbonden, maar ontkoppeld zijn, zullen eerder iets doen wat wij als samenleving liever niet hebben. En als ze dat bovendien vaak doen, is er kans dat ze in aanraking komen met justitie en een delinquent worden. In het begrip delinquent zit deze ontkoppeling van de samenleving al opgesloten => ge-de-linkt. Nu ben ik meester, docent, opvoeder en in de dagelijkse praktijk pas ik diverse vormen van ontkoppeling toe:
- Ik deel onvoldoendes uit voor slecht gemaakte toetsen
- Ik sluit leerlingen uit door de deur dicht te doen voor leerlingen die te laat komen
- Ik stuur leerlingen de klas uit die zich niet gedragen
- Ik zet leerlingen op de gang die andere leerlingen storen
- Ik geef straf als leerlingen hun boeken niet mee hebben
- Ik reduceer leerlingen tot eindexamencijfers.
Begin februari heb ik de knop omgezet en sluit ik alle vormen van ontkoppeling uit. Een mentaliteitsverandering. Nooit meer een onvoldoende, nooit meer buitensluiten, nooit meer straf. De eerste werkdag zonder ontkoppeling was een goede start. De dagen daarna stelden de leerlingen mij niet op de proef. Maar wel stond ik geregeld met mijn mond vol tanden.
Bijvoorbeeld bij Martin. Hij wilde niet mee op buitenlandse reis naar Krakau. Dit maakte ik bespreekbaar met de klas en de klas gaf aan dat hij bij de klas van Bas hoort. Martin begon te twijfelen en een week later gaf hij aan dat hij mee gaat naar Krakau.
Bijvoorbeeld bij Ivo. Hij was de leerlingen om zich heen aan het afleiden met praatjes. Ik gaf aan dat we er last van hadden en of hij op wilde ophouden en anders tekende ik een snorretje. Ivo gaf aan dat hij de voorkeur had voor een snor... en hij stopte direct met zijn praatjes.
Bijvoorbeeld bij Sam. Hij had een onvoldoende voor zijn toets. Niet omdat hij niet had geleerd. Wel omdat hij veel te snel klaar was en omdat ik zijn handschrift echt niet kon lezen. De extra kans die ik hem heb gegeven, heeft hij succesvol benut en zijn moeder bedankte mij er ook nog voor.
Bijvoorbeeld bij Irene. Ze heeft van de vorige periode nog twee grote onvoldoendes staan. Ik heb haar daarop aangesproken en eerst contact gemaakt en later aangegeven dat ze mij een beetje ontloopt. Nu heeft ze de opdrachten al ingeleverd en heeft uit haarzelf aangegeven dat ze mij gaat filmen om te laten zien wat voor een docent ik ben.
Bijvoorbeeld .... Nog niet klaar... Komen er nog meer...
Bas Huijbers is leraar op het IJburg College in Amsterdam.
Reacties