‘In de klassen die bijna vertrekken rommelt het, afscheid nemen gaat met au'

21 juni 2017

Een school is een nest, in mei raakt het te vol en in de zomer vliegen we uit. Leraar Rob Bekker kijkt terug en probeert te achterhalen waar het hem en zijn leerlingen om is gegaan. 'Wat deden we? Wat was daarvan belangrijk? Wat is voor herhaling vatbaar?' Over afscheid nemen van een klas met een veelzeggend gedicht van leerling Rahwa.

'Het doet mij pijn van buiten en binnen. Ik had veel meegemaakt. Deze school was voor mij een thuis waar ik een thuis voelde. Jullie waren mijn familie. Met jullie kan ik praten en plezier maken. In jullie heb ik vertrouwen. Maar nu moet ik weg.'

Het is nog niet zover maar – als je de wauwelgangen mag geloven – is het schooljaar eigenlijk al voorbij. Stoppen en beginnen liggen bij ons op school dicht bij elkaar in de jaarcirkel. Op de internationale-schakelklassen-zonder-naam in Utrecht startte er namelijk ook in juni nog een nieuwe klas. In ons gebouw aan de La Bohèmedreef is het nu dus forming, norming, storming, performing & sojourning binnen een paar weken.

Het gebouw wordt voller, er zijn al lokalen bijgebouwd. Klassen moeten gaan wandelen terwijl ze maandenlang hun eigen lokaal hadden. Het is druk, er zijn geen lege plekken. We vangen de vluchtelingen, gezinsherenigers, internethuwelijkskinderen en gelukszoekers op tot we erbij neervallen. Hoewel we nu zo dicht tegen elkaar aanstaan dat het je nauwelijks nog lukt om te vallen zonder dat zich iemand tussen jou en de vloer bevindt.

Waar zijn de stilteplekken, de plaatsen waar je kan denken zonder doel? In het lokaal na vieren. Ik blader in een blauwe map met van afgelopen september tot en met nu een ordening van wat we samen deden. De map is minstens vijf centimeter dik. Wat deden we? Wat daarvan was belangrijk? Wat is voor herhaling vatbaar? Treden van de taxonomie van reflectie. In een gebouw zonder lege plekken reflecteer ik moeizaam.

Dus doe ik het thuis, daar ligt geen dikke map maar een dun boekje dat ik in Thailand kocht in de zomer. Ik vind er deze tekst in:

Om mijn vleugels uit te slaan
want daar zit mijn veerkracht
moet er afstand zijn
tussen jou en mij
tussen jou en mij
tussen jou en mij
om mijn vleugels uit te slaan
want dan kan ik weer zien
moet er afstand zijn
tussen jou en mij
tussen jou en mij
tussen jou en mij
om elkaars horizon te vormen
moet er afstand zijn
om zacht te kunnen zeggen,
kom nu
maar
dichterbij.

Soms weet je wat er gebeurt. Je schrijft het immers zelf op. Dan zal je toch wel weten waar het over gaat? Dit gaat helemaal niet over een volle school. Het gaat over relatie en autonomie. Een school is een nest, in mei raakt het te vol en in de zomer vliegen we uit. Misschien moet ik het dak op, kunnen die dakramen eigenlijk open?

In de klassen die bijna vertrekken rommelt het, afscheid nemen gaat met ‘au’. Waar het samenwerken top was geworden daar trekken de scheurtjes na het schoolkamp in de groep. De theorie zegt dat het gemakkelijker scheiden is, wanneer je boos bent. Maar een leerling van drie jaar geleden wist op een andere manier te raken door hoe zij het afscheid beschreef, en voorlas op de laatste dag samen:

AFSCHEID 

Ik moet weg.
Weg van deze school.
Weg van deze leraren.
Weg van alles en iedereen.

Ik weet niet.
Ik zat bijna mijn hele leven op deze school
en nu moet ik weg,
door met leren
en zelfstandig worden.

Het doet mij pijn van buiten en binnen.
Ik had veel meegemaakt.
Deze school was voor mij een thuis waar ik een thuis voelde.
Jullie waren mijn familie.
Met jullie kan ik praten en plezier maken.
In jullie heb ik vertrouwen.
Maar nu moet ik weg.

Het doet echt pijn
maar nu moet ik verder met mijn
toekomst dus een dikke kus
met veel liefde en verdriet
en een knuffel die ik niet meer
kan los laten. En bedankt voor
alles dat jullie mij gegeven hebt.
Jullie blijven altijd in mijn hart en
zie dat weten jullie goed.
Ik weet geen goed einde dus dag,

Rahwa
Rob H. Bekker is docent Nederlands op de ISK in Utrecht. De Internationale Schakelklassen is een openbare school voor leerlingen die geen of weinig Nederlands spreken en die zich voorbereiden op een toekomst waarin het gebruik van de Nederlandse taal een belangrijke rol speelt.