'Ik zeg geen sorry, want ik deed het niet expres'

17 augustus 2015

Wanneer zeg je nou wel en geen sorry? Als je iemand expres pijn doet, is het zeer wenselijk. Maar wat nou als het per ongeluk gebeurde? Wat is dan een passende reactie? De leerlingen van Esther Mikkers zijn het er niet over eens, en Esther zelf denkt met ze mee.


‘Juf kan ik u even spreken? Op de gang graag.’ Het klinkt serieus en ik ga mee naar de gang. Het is mijn tweede dag op deze ZML-VSO school.

Zij zit hier al veel langer en weet dat je alles pratend moet oplossen. Dat doet ze dan ook de hele dag. Als iets haar dwarszit of als ze niet weet hoe iets is bedoeld, roept ze diegene bij zich en wordt het uitgepraat. Ik vraag me af of ik iets verkeerd heb gezegd.

‘Vertel...’
‘Nou, ik stond net bij de kluisjes en toen kwam Jason en die gaf mij een duw in mijn rug.’
‘Dat is niet leuk, wat gebeurde er voordat hij je die duw gaf?’
‘Ik stond te praten met Lianne, er gebeurde niets. Hij deed het zomaar.’
Ik ga af op mijn indruk van de eerste dag: ‘Jason lijkt me niet iemand die dat zomaar doet, kan het per ongeluk gebeurd zijn?’
‘Ja, dat kan, maar ik heb pijn en hij moet sorry zeggen!’

Ik roep Jason er even bij.
Hij komt de gang in en zegt meteen verontwaardigd: ‘Ik heb niks gedaan, ik kreeg een duw en toen struikelde ik en kwam tegen haar aan.’
‘Gelukkig, we dachten al dat het niet expres was gegaan. Heb je ook even ‘sorry’ gezegd?’
‘Nee.’
‘Als je iemand per ongeluk pijn doet, dan is dat wel zo netjes’
‘Nee, dat zeg ik niet, want ik deed het niet expres!’

Hij denkt dus dat je alleen ‘sorry’ zegt als je iets expres doet. In dat geval is het een schuldbekentenis.
Ik herhaal dat je het ook zegt als iets per ongeluk gaat.
Sterker nog, ik vind sorry zeggen als je iets expres doet een uiting waar je niets aan hebt. Tenzij de persoon naderhand echt spijt heeft. Maar zo vaak hoor ik het aangeleerde ‘sorry’ op schoolpleinen. Etterbakkie geeft iemand een hengst voor z’n kop en roept vervolgens ‘sorry’ en moet maar alles vergeven en vergeten zijn? Lekker makkelijk. Deze mening hou ik echter voor me, anders verwar ik Jason teveel. Marieke staat te zuchten: ‘Zo moeilijk is het toch niet om even sorry tegen me te zeggen!’

Ik doe nog een poging. Ik zeg:’Kijk als ik kom aanlopen en ik ga per ongeluk op je teen staan…’ Ik demonstreer en let erop dat ik het zo zacht doe dat ik hem niet bezeer en vervolg: ‘…dan is het nu toch heel normaal als ik ‘sorry’ zeg tegen jou, omdat ik je misschien pijn doe?’
‘Ja, nu wel. Maar dit doe je expres.’

Ik ben even sprakeloos, want hij heeft gelijk en ik moet er van binnen om lachen. Beter opletten bij je voorbeelden! Ik vraag aan ze of het dan misschien ook zo opgelost is, doordat we weten dat het onopzettelijk ging.
‘Ja, want ik ga daar echt geen sorry voor zeggen’, zegt Jason voor de duidelijkheid.
‘Nou oké dan, maar ik zou het toch fijn vinden als je nog een keer wel sorry zegt,’ mokt Marieke.

Ze gaan naar binnen en aan het werk.
In de loop van de middag komt Jason terug op ons gesprek.
‘Ik heb het echt zo geleerd hoor, juf. Als je iets expres fout doet, dan zeg je sorry.’
Ik antwoord: ‘Soms leer je iets en later leer je er nog iets bij.’ Hij knikt afwezig.

En ik besef dat dit vooral voor mij geldt, want wat leer ik veel van deze leerlingen.

Esther Mikkers is invalleerkracht bij verschillende scholen en besturen.