Ik wil het zelf vertellen, juf: 'Mijn papa en mama maken veel ruzie'

14 december 2014

Wekenlang wijkt ze niet van haar zijde, het meisje in de klas van Nicole Wouters. Ze wil op schoot, komt knuffels halen en pakt haar hand. Wouters krijgt niet boven tafel wat er speelt, maar heeft wel een vermoeden. 'Wil je het zelf vertellen of zal ik dat doen?' 

Al weken lang bevindt ze zich overal waar ik me bevind. Ze kruipt op mijn schoot als ik eventjes zit, komt knuffels halen als ik eventjes stil sta en pakt ze mijn hand als ik ergens naar toe loop.

Het voelt soms best onhandig. Steeds als ik een kind wil helpen klampt zij zich aan me vast. Toch denk ik dat zij er een goede reden voor heeft om zo veel bij mij te willen zijn. Ik wil er  voor haar zijn, dus beantwoord ik haar behoefte aan contact. Ze komt nauwelijks tot spelen en werken en heeft regelmatig conflicten met andere kinderen. Ik zie dat ze ergens mee zit. En ik denk dat ik ook weet wat het is.

Iedere keer als ze bij me komt geef ik haar een knuffel of een aai terug. Ik vraag haar dagelijks hoe het met haar gaat en krijg steeds hetzelfde antwoord:"goed." Als ik vraag hoe het thuis gaat zegt ze ook "goed". En als ik haar vraag hoe het met papa en mama gaat zegt ze ook "goed". Doorvragen of de vragen anders formuleren helpt niet. Ik krijg niet boven tafel wat er speelt. Ik denk dat ze het niet eens zelf kan verwoorden, omdat ze de woorden niet weet.

Gisteren vroeg moeder of ik even tijd had. De relatie tussen haar en haar man gaat helemaal niet goed. De kans is heel groot dat ouders binnenkort uit elkaar gaan, aldus de woorden van haar moeder. Moeder weet niet goed wanneer, hoe en of ze dit haar dochter moet vertellen. Ze is bang dat haar dochter zich onnodig zorgen gaat maken. Ze wil haar dochter het leed besparen. Het vertellen voelt voor haar ook zo definitief en dat maakt haar verdrietig. Toch geeft ze ook aan niet te willen liegen tegen haar kind. Moeder zit met een dilemma.

Ik adviseer moeder om toch tegen haar dochter te vertellen wat er speelt. Ik zie dat hun dochter dat nodig heeft. Kinderen voelen toch wel dat er iets aan de hand is. En kinderen worden erg onrustig wanneer ze wel voelen dát er iets is, maar er de vinger niet op krijgen wát er dan aan de hand is. Met ons 'grote' mensen is dat eigenlijk niet anders. Wanneer je wel iets voelt maar het niet kunt beredeneren haal je je van alles in je hoofd en maakt je dat erg onrustig.

Vandaag kruipt ze weer bij me op schoot, ik sla mijn armen om haar heen en vraag haar hoe het met haar gaat: "Papa en mama maken veel ruzie met elkaar." Een gevoel van opluchting gaat door me heen. Opgelucht dat het moeder gelukt is om haar dochter te vertellen wat zij al weken voelt. Samen hebben we een gesprekje over hoe het voor haar voelt. Opvallend is dat ze haar hondje de schuld geeft van de ruzie: "Want die doet steeds stoute dingen en papa en mama moeten veel op hem mopperen." Meestal geven kinderen zichzelf de schuld van ruzies tussen hun ouders. Ik ben blij dat zij denkt dat de oorzaak bij haar hondje ligt maar probeer haar ook duidelijk te maken dat grote mensen ook wel eens ruzie maken over grote-mensen-dingen en dat dat niets met de kinderen of hondjes te maken heeft. Ik druk haar op het hart dat het in ieder geval niet haar schuld is.

Wanneer ze het volgende kringmoment weer bij me op schoot kruipt vraagt een jongen haar waarom ze toch zo veel met de juf wil knuffelen. Ik vraag haar heel zachtjes of ze het aan de klas wil vertellen. Dat wil ze. ”Wil je het zelf vertellen of wil je dat ik het vertel?” “Ik wil het zelf vertellen juf."

"Mijn papa en mama maken veel ruzie."

Het is eventjes stil in de klas. Iemand zegt: "Dan gaan je papa en mama misschien wel scheiden." Ik merk dat ik me ongemakkelijk voel bij deze opmerking. Ik schrik van deze reactie bij mezelf. Ik merk dat ik haar, net als haar moeder, niet nog meer verdrietig wil maken. Ik zeg daarom even niets en ben benieuwd naar de reacties van de groep. Een kind vraagt wat scheiden is, waarop een ander kind vertelt dat je papa en mama dan niet meer samen in een huis willen wonen.

Een meisje staat op en zegt: "Mijn papa en mama zijn ook gescheiden." Omdat ik weet dat deze leerling zich evenwichtig voelt bij deze situatie vraag ik haar hoe zij het vindt dat haar ouders gescheiden zijn. “Oh, dat is heel leuk want nu heb ik twee huizen en veel meer speelgoed."

Ik hoop dat ze deze laatste opmerking met zich mee neemt. Ik leg de klas uit dat ze zich niet zo lekker voelt omdat haar papa en mama veel ruzie maken. En als je verdrietig bent is het heel fijn om met iemand te knuffelen.

Een meisje staat op en zegt: "Juf, misschien wil ze dan nu even met mij knuffelen want dan kan jij het boek van Sinterklaas voor gaan lezen." Dat vinden we allemaal een goed idee. Terwijl zij bij haar klasgenoot gaat zitten slik ik de brok in mijn keel weg en geniet van het feit dat kinderen zo goed aanvoelen wat nodig is.

Na schooltijd bedankt moeder me voor het fijne gesprek van gisteren. Ze heeft mijn advies opgevolgd en is hier heel blij mee. Er is een last van haar afgevallen, het gesprek is geopend. Ik vertel haar dat ik vandaag heb gemerkt dat ze er goed aan heeft gedaan. Ik krijg nog een knuffel van haar dochter en daarna vertrekken ze samen naar huis.

Ik heb het met ze te doen, met ze allebei.