'Ik durf niet. Maar mijn leerlingen leren míj elke dag de mooiste lessen'

23 december 2014

Lianne de Ree krijgt per email een uitnodiging met de vraag of ze mee wil doen aan een opinieprogramma, aan een onderwijsdebat. Ze leest het mailtje snel en besluit nog veel sneller om niet te gaan. Ze kan wel honderd redenen bedenken om de uitnodiging af te wijzen. Te druk op haar werk, te lastig om op een werkdag naar Amsterdam te reizen, geen opvang voor mijn kinderen. Maar de echte reden geeft ze ook aan zichzelf niet toe. Haar blog; ' Ik durf niet. Maar mijn leerlingen leren míj elke dag de mooiste lessen.'


Anna komt naar me toe aan het einde van de les. Anna is een rustig, verlegen meisje met grote heldere ogen. ‘Mevrouw, mag ik even met u praten?’ vraagt ze met een zachte stem. ‘Ik vind het zo moeilijk om Engels in de les te spreken.’ Ze geeft aan in het verleden gepest te zijn en ze heeft er nog moeite mee om iets te zeggen als de hele klas luistert. ‘Ik zit nu in een fijne groep, maar iets vragen of zeggen als iedereen op me let, dat vind ik nog steeds moeilijk en als het dan ook nog in het Engels moet lijkt het net alsof mijn stembanden het ineens niet meer doen.’

Ik vraag haar of ze het ook lastig vindt om Engels te spreken tijdens de spreekopdrachten in tweetallen, of als ik haar wat vraag tijdens het zelfstandig werken. Ze geeft aan dat dit niet het probleem is. Ze heeft er vooral moeite mee als ze iets moet zeggen, wanneer de hele klas meeluistert. Achtentwintig paar ogen op haar gericht is dan net iets te veel van het goede.

Ik probeer de druk een beetje van de ketel te halen door haar te beloven voorlopig geen vragen te stellen als we klassikaal bezig zijn. Als ze maar wel Engels blijft spreken in tweetallen en in kleine groepjes. Ze kijkt me opgelucht aan. Ik zeg dat ik denk dat het in de loop van het schooljaar, als ze zich wat vrijer in de klas voelt, vast beter zal gaan. Vervolgens moedig ik haar aan om het over een tijdje gewoon eens te proberen: ‘Een vreemde taal spreken, of andere dingen die je eng vindt, leer je het beste door het soms maar gewoon te doen. Gewoon door eventjes lak te hebben aan de reacties van andere mensen. Dat is niet makkelijk, maar je zult zien, als je het dan tóch doet, gaat het vaak veel beter dan je denkt en voel je je daarna geweldig.’

Een paar maanden later krijg ik een email van een opinieprogramma met de vraag of ik mee wil doen aan een onderwijsdebat. Ik lees het mailtje snel en besluit nog veel sneller om niet te gaan. Ik kan wel honderd redenen bedenken om de uitnodiging af te wijzen. Te druk op mijn werk, te lastig om op een werkdag naar Amsterdam te reizen, geen opvang voor mijn kinderen. De echte reden geef ik ook aan mezelf niet toe.

Ik durf niet. Ik heb nog nooit gedebatteerd. En dan meteen voor weet-ik-hoeveel man publiek in de Rode Hoed, geen denken aan. Ik ben niet van het debat, laat mij maar lekker schrijven. Ik stel een ‘draft mailtje’ op waarin ik schrijf de uitnodiging erg leuk te vinden, maar dat ik helaas vanwege drukke werkzaamheden moet bedanken voor de eer en ik loop mijn klas binnen.

Mijn havo vier heeft spreekbeurten en Anna’s spreekbeurt staat vandaag op het programma. Anna vindt het zichtbaar spannend, maar gaat het wel doen. Ze heeft goed geoefend en ze oogt nerveus, maar ook vastberaden. Ik lach Anna bemoedigend toe. Ze kijkt eerst wat angstig de klas in, maar begint dan met spreken. In foutloos Engels geeft ze op een rustige toon een fantastische presentatie. Als een volleerd spreekster, alsof ze het elke dag doet. Het is bijna niet voor te stellen dat dit hetzelfde meisje is wat zo schuchter bij me aangaf moeite te hebben om een vraag in het Engels te beantwoorden. De leerlingen luisteren ademloos toe. Aan het einde van de presentatie wordt ze beloond met een daverend applaus van haar medeleerlingen en met een negen van mij. Ik kijk naar haar stralende gezicht en complimenteer haar met de rust en het zelfvertrouwen dat ze uitstraalde. ‘Ik vond het best moeilijk hoor mevrouw, maar het klopt wat u zei. Soms moet je de dingen die je eng en spannend vindt, maar gewoon doen en dan voelt het achteraf eigenlijk heel goed.’

De bel gaat en de klas loopt leeg. Ik start mijn computer op. Ik wis mijn eerste opzet naar de redactie van het opinieprogramma van de NCRV (Altijd Wat) en schrijf opnieuw een mail met deze keer de boodschap dat ik graag mee wil doen aan het onderwijsdebat. Ik voel me – zoals zo vaak tijdens mijn werk- alsof ik in de omgekeerde wereld leef.

Mijn leerlingen leren míj elke dag de mooiste lessen.

Lianne de Ree is docente Engels op het Connect College in Echt. Haar blogs verschijnen ook op haar eigen website, Lianne schrijft.

Zie hier de uitzending van Altijd Wat:

Excellentie in het onderwijs, wat is dat eigenlijk?