'Kijk wat deze boeken voor jou betekenen, schrijf wat je ermee kan, wat je ermee doet en/of waartoe het - met de kinderen - leidt'

6 september 2016

Recent kwam Wij, de leraar uit, de opvolger van de onderwijsbestseller Ik, de leraar van Marcel van Herpen. PO-leraar Kim van Haeften was een van de eerste die het boek (uit 2013) las.  'En het is heel dubbel', schreef ze destijds. 'Wat er staat, moet toch niet zo moeilijk zijn. Ik kan luisteren, ik heb de kinderen in beeld, ik laat ze werken naar hun kunnen, ik daag ze uit, ik ben mezelf, open en ik durf me kwetsbaar op te stellen. En toch… er is ook veel nog niet.' Een blog van een lerares die zichzelf voor de spiegel zette. En een oproep naar andere leraren. 'Kijk wat deze twee boeken voor jou betekenen, schrijf wat je ermee kan, wat je ermee doet en/of waartoe het in de praktijk - met de kinderen - leidt.'

Niet eerder  heb ik zoveel nagedacht over mij en het onderwijs dat ik aanbied. Mijn hoofd is altijd vol ideeën, mijn wens is een soort vrouwelijke meester Jaap te zijn en ik wil nog iets moois neerzetten. Mijn wens om alles steeds goed te doen is mij niet vreemd. Ik ken mezelf, mijn biografie en mijn handelen aardig en ik weet nu ook na dertien jaar onderwijzen dat mijn kracht ook ligt in het reflecteren op mezelf. dat is mijn talent! Of eigenlijk een van mijn talenten, er zijn er meer: Ik zet door, ben aardig, flexibel, weet vele stukjes van vele beetjes, en bij tijd en wijle ben ik ook grappig.

En toch… Hoe vaak ging ik niet het afgelopen jaar moe en ontevreden naar huis. Om vervolgens heel hard na te denken en de volgende dag weer met frisse moed te beginnen.

Deze groep 4, met wie ik ben meegegaan van groep 3 ,was voor mij lange tijd een onrustige groep die niet het allerbeste uit zichzelf haalde. En ikzelf bleef dan achter met het gevoel dat ik iets niet in mijn vingers had. Wat was dat nou dat mijn kinderen nodig hadden, wat ik hen nog niet goed genoeg kon bieden? Het hield me  bezig en hoe meer het me bezig hield, hoe minder goed ik er voor de kinderen was en hoe minder mijn dag ‘lukte’.

Alleen kon ik er niet uit komen. Mijn oordeel over mezelf was vrij hard: ik deed iets niet goed en ik vergat te observeren. Te druk met alles 'goed doen'.

Ik heb hulp gevraagd aan mijn inner circle, aan de mensen die mij heel goed kennen en heb vervolgens ook mijn cirkel vergroot door mijn lieve collega’s in te schakelen. Ik stelde me kwetsbaar op, leerde mezelf op een andere manier kennen. Dat had ik nodig om de volgende stap te zetten, naar de kinderen. Zij hebben een stem en - samen met de onderzoeksgroep ‘de stem van de leerling’ - kijk ik hoe hun stem verder in mijn onderwijs tot uiting kan komen.

Achteraf denk ik dat ik de kinderen meteen had kunnen vragen om hulp. Zij weten het beter. Het gaat tenslotte om de verbinding tussen hen en mij en hun onderwijs, zij weten het. Zij zien het.

De eerste stap was het verbinden van mij  - hoe ik ben -  aan deze groep. Van nature heb ik niet veel structuur en deze groep smeekte me er bijna om. Ik moest ver terug en diep kijken. Ik stelde me daarbij kwetsbaar op.  Ik leer, ga onderuit, maar sta op en bemerk dat ik mijn bodem steviger heb.

Nu is de tijd om de bodem van de kinderen verder te voeden. Om weer een beetje los te laten. We vinden elkaar.  Om dit uit te kunnen dragen en aan te laten sluiten bij de kinderen, praat ik nu meer (gestructureerd) met de kinderen. We vergaderen over klassenzaken, over onze stijlen en onze verbinding. De kinderen laten me weer stralen en schitteren. We zijn elkaar niet uit het oog verloren, maar we kunnen elkaar weer aankijken.

De conclusie is dat ik minder doe en de kinderen meer. Daar zijn ze aan toe en ik mag ze dat geven. Niet ieder kind kan dat aan en daar passen we samen een mouw aan. Samen staan we sterk.  Ik voel me sterk, blij en dat straal ik uit.

Er was vertrouwen, tijd en ruimte voor nodig en studie. Studie naar mezelf en naar de groep en naar informatie over groepen en processen.

En het meeste was er liefde voor nodig. Liefde voor mijn vak, de kinderen, mijn omgeving en mezelf en gelukkig heb ik daar altijd genoeg van. Dat is echt en voelbaar!

Kim van Haeften is lerares op De Torenuil in IJsselstein.

Bestel:  Ik, de leraar & Wij, de leraar

In Wij, de leraar - de opvolger van bestseller Ik, de leraar – beschrijft Marcel van Herpen zijn bezorgdheid over het huidige onderwijs. Hij fundeert zijn kritische reflectie op basis van de existentiële relatie tussen opvoeder en kind, tussen ‘ik en de ander’. En hij biedt uitzicht. Opvoeders kunnen zich verbinden, waardoor ze er niet alleen voor staan. Leraren, maar ook trainers, grootouders, vrienden en anderen, zijn de mogelijkheid om een (pedagogisch) netwerk te creëren waardoor vertrouwen kan worden gegeven en zelfvertrouwen kan worden opgebouwd. Dat is de enige manier om ervoor te zorgen dat sommige kinderen er niet alleen voor komen te staan.

Twee boeken voor geen 36 euro, maar 30 euro