ICT debat in onderwijs: 'Het heeft tijd nodig en we moeten beginnen bij de basis'

3 februari 2014

Als onderzoeker heeft Amber Walraven een grote interesse in ICT en pleit ze voor het gebruik ervan in onderwijs. Om haar woorden kracht bij te zetten, stapte ze in een impuls een voor haar onbekend terrein in: groep 7/8. Om met een aantal conclusies eruit te stappen:  'Ik ben meer dan ooit overtuigd van het feit dat we leerkrachten de tijd moeten geven om ICT in te voeren. Begin als team met ‘waar willen we heen’ en spreek met elkaar de weg er naar toe af. ' 

Wie mij een beetje kent, weet dat ik graag ICT in het onderwijs breng. Wel altijd met een doel, en ook heel graag gecombineerd met vakinhoud. ‘Het hoeft niet groots, maar je moet het gewoon doen.’

Ik krijg dan vaak te horen: 'Zo simpel is het niet, ga het zelf eens doen, en je zult het zien.' Verwend met goede infrastructuur als ik ben (want op de campus werkt de wifi over het algemeen gewoon altijd en inloggen is simpel), dacht ik steeds: 'Hoe moeilijk kan het zijn?' Immers, in mijn colleges vraag ik gewoon van te voren 'Neem je device mee' en zoek ik een tool die op veel devices gewoon goed werkt. En over het algemeen is alles in vijf minuten aan de praat, en gaat het best ok.

Maar, ik wilde de praktijk van het PO wel eens ervaren. In een gekke bui riep ik dat ik wel eens voor de klas wilde staan. Ik kreeg prompt een uitnodiging om in een groep 7 en 8 iets te vertellen over  "onderzoek doen". Ik kreeg vier keer 30 minuten. Vier keer hetzelfde verhaal, in vier verschillende klassen. Dat is niet veel. Maar, zo vond ik, ik was het aan mijn stand verplicht om ‘iets met ICT’ te doen. De school had mij tenslotte ook via hun klassentwitteraccount gevonden! Ik werd gewaarschuwd door de leerkracht: hou er rekening mee, een half uur is kort! Eigenwijs als ik ben, deed ik één heel klein ICT dingetje: ik wilde leerlingen een vraag laten beantwoorden via Answergarden.

Goed, wat heb ik gemerkt:

• Inloggen op de wifi duurt erg lang (en een wifiwachtwoord met 20 tekens, letters, hoofdletters, cijfers maakt het niet makkelijk). Voordat iedereen zo ver is.. .zucht.


• Gebruiken van een in mijn ogen simpele tool was voor leerlingen niet eenvoudig


• Je bent veel tijd kwijt met leerlingen naar de juiste site te laten gaan (typfouten bij het intypen van de url..)


• De tool wordt leuker bevonden dan je inhoud en al gauw stroomt je tool vol met ‘onzin’

(Exact dezelfde conclusies overigens die mijn studenten trokken over de door hun ontworpen lessen tijdens mijn verdiepingsthema ICT in Onderwijs, dat vind ik wel gaaf trouwens).

Heeft deze ervaring er nu voor gezorgd dat ik niet meer ga roepen dat je moet gaan experimenteren met ICT, en het gewoon eens moet gaan doen? Nee. Wel ben ik meer dan ooit overtuigd van het feit dat we leerkrachten de tijd moeten geven om ICT in te voeren. Natuurlijk zou het fantastisch zijn als elke school een geweldig netwerk met een voor elke leerling een device zou hebben.

Maar daarmee zijn we er niet. Want wil je echt ‘leren met ICT’ dan zul je eerst moeten zorgen dat leerlingen de tool die je gebruikt kennen. Zodat je daarna ze er mee kan laten leren. Je moet ook zeker weten dat er tijd is voor opstarten, daadwerkelijk werken met tool, een afsluiting. Als je gebonden bent aan een lesuur, beperkt dat je echt te veel. Dat vereist dus dat je niet ad hoc even ICT er in vliegt (zoals ik gisteren probeerde), maar dat je dat doordacht en gepland doet. Je kiest welke inhoud, welke werkvorm en welke technologie.

En vergeet vooral de condities niet die je eerst moet creëren (zoals zorgen dat iedereen weet hoe de tool werkt) voor je daadwerkelijk toe komt aan dat ene stukje inhoud door middel van die tool. Is het al die moeite waard om één ding met die ene tool te onderwijzen? Veel leerkrachten zullen zeggen: laat dan maar zitten. Waardoor het gebruik van ICT weer niet verder komt, en iedereen steeds maar weer verbaasd is hoe erg het onderwijs achterloopt. Ik was ook zo iemand. Nu denk ik: ik begrijp het heel goed.

Lees verder. 

Amber Walraven (1980) is onderwijsonderzoeker en houdt zich bezig met ICT in het onderwijs en excellente en hoogbegaafde leerlingen. Op haar blog schrijft ze hierover.