Hoe maak je als school gebruik van expertise van ouders: ‘Een partner ben je niet, maar word je'

26 mei 2014

Eenbes basisschool Sint Jozef in Geldrop heeft in oktober 2012 het oudervertelgesprek ingevoerd. Als leerkracht van die school en student Master SEN, domein gedrag, nam Lieneke Rietsema-de Jong de implementatie hiervan tot onderwerp van een praktijkgericht onderzoek. Ze verdiepte zich in de literatuur, zocht naar ‘good practicus’ en stelde daarna, in afstemming met collega’s, een format samen dat als handvat gebruikt wordt bij het voeren van de oudervertelgesprekken. Dit is haar artikel , dat eerder verscheen in JSW. ‘Een partner ben je niet, maar word je.’

Ouders kennen hun kind vanaf de eerste dag. Ze hebben hun kind zien opgroeien, weten wat wel en niet werkt en hebben jarenlange ervaring met het ondersteunen en begeleiden van hun kind. Hoe maak je nu als school nuttig gebruik van de kennis die ouders hebben over hun kind?

Vaak vinden ouders dat ze ‘niets horen’ van de school. De ouders denken dat de leerkracht hen benadert en de leerkracht denkt dat de ouders komen informeren. Om zulke misverstanden te voorkomen, is het goed om verwachtingen vanaf het begin, over en weer, uit te spreken. Dit artikel is een aanbeveling voor het voeren van het oudervertelgesprek, waarbij de leerkracht gebruik maakt van de expertise van ouders, in het belang van het kind. Ook bevat het artikel handvatten voor het voeren van zo’n gesprek. Het betreft een verslag van een praktijkgericht onderzoek dat geleid heeft tot het opstellen van een format voor het voeren van een oudervertelgesprek.

Betrokken ouders

Uit onderzoek van Marzano (2007) blijkt dat kinderen met meer plezier naar school gaan en dat schoolprestaties verbeteren wanneer hun ouders zich betrokken voelen bij school. Betrokken ouders stralen dat uit op hun kinderen. Onderwijsondersteunende activiteiten thuis worden gemakkelijker uitgevoerd. Ook het sociaal emotioneel functioneren wordt gunstig beïnvloed, wanneer ouders en leerkrachten, vanuit gezamenlijke verantwoordelijkheid, hun aanpak op elkaar afstemmen.

Peters moeder vertelt me dat hij thuis heeft gezegd dat hij graag knuffels aan me uitdeelt en zij wil van mij weten of ik dat wel goed vind. We hebben het er samen over en dan blijkt dat ze Peter aan het leren zijn dat je niet zomaar iedereen kan gaan knuffelen. Door dit te weten, houd ik daar rekening mee en kan ik de ouders ondersteunen in hun opvoeding.

Communiceren met ouders wordt gemakkelijker en laagdrempeliger als leerkrachten en ouders vanaf het begin gewend zijn om met elkaar in gesprek te gaan. Wanneer ouders zich ‘welkom voelen’ en zich als gesprekspartner serieus genomen voelen, ontstaat communicatie op basis van gelijkwaardigheid. Door hen écht serieus te nemen en écht naar hen te luisteren, doe je terecht recht aan de ouders op je school.

‘Een partner ben je niet, maar word je’

Door het voeren van oudervertelgesprekken ontwikkelt de school ouderbetrokkenheid op basis van partnerschap. Vanuit gezamenlijkheid wordt gezocht naar een juiste aanpak voor zowel thuis als op school. Partnerschap ontstaat echter niet vanzelf, het vraagt investering: ‘Een partner ben je niet, maar word je’ (De Wit, 2008).

Het oudervertelgesprek

Eenbes basisschool Sint Jozef in Geldrop heeft in oktober 2012 het oudervertelgesprek ingevoerd. Als leerkracht van die school en student Master SEN, domein gedrag, neem ik de implementatie hiervan tot onderwerp van mijn praktijkgericht onderzoek (Rietsema, 2013). Ik verdiep me in literatuur, zoek naar ‘good practicus’ en stel daarna, in afstemming met collega’s een format samen dat als handvat gebruikt wordt bij het voeren van de oudervertelgesprekken. Na afloop evalueer ik de gesprekken bij alle collega’s en een aantal ouders, waarna aanpassingen volgen en een definitief format ontstaat.

In het oudervertelgesprek staat de afstemming tussen ouders en leerkrachten over de sociaal-emotionele ontwikkeling van het kind centraal. De schoolresultaten komen niet ter sprake.

Lees verder in Het oudervertelgesprek

Lieneke Rietsema-de Jong is leerkracht in Geldrop (groep 5) en begeleidt scholen bij de invoering van oudervertel¬gesprekken. Haar artikel verscheen eerder in het blad JSW, vakblad voor basisonderwijs, speciaal onderwijs en opleiding, in het januarinummer.