Hoe leert mijn kind met geld en haar impulsen omgaan?

27 januari 2017

De zesjarige dochter van Nicole Wouters ziet een boek en wil het kopen. Direct. Van haar eigen geld. Maar Nicole twijfelt: leert ze zo wel met geld en haar impulsen omgaan? Ze besluit de aankoop even uit te stellen. Een verhaal over opvoeden en vertrouwen. 'Ik voel me niet teleurgesteld, ik wil gewoon dat boek kopen!'

Samen een middagje winkelen met mijn dochter. Heerlijk vind ik dat. Eerst lekker samen lunchen en daarna op zoek naar leuke zomerkleding. We slagen vrij snel en voor een leuke prijs. Samen struinen we verder door de winkelstraat. Het lijkt me leuk haar mee te nemen naar een echte boekenwinkel. Tot nog toe had ze alleen de bibliotheek gezien als boekenverzameling. Vanmiddag keek ze haar ogen uit in een grote boekenwinkel. En ik genoot van die bekende geur van nieuwe boeken. Wat was dat lang geleden.

Samen met haar loop ik naar de kinderboekenafdeling. Zij klimt meteen in het wagentje van Pluk dat in het midden van de ruimte staat. Ik snuffel wat tussen de kinderboeken. Mijn oog valt op de boeken waarbij het praten tussen ouder en kind wordt gestimuleerd.

Om haar aandacht op boeken te krijgen laat ik haar het boek zien wat ik op dat moment in mijn handen heb. Het is een boek  waarin elke dag een vraag gesteld wordt. Het blijkt een soort van dagboekje te zijn. 'Jaaa, die wil ik!' laat ze me weten. Verbazing gaat door me heen, dit is het eerste boek wat ik vast heb en wat zij ziet. 'Ik betaal het van mijn eigen geld!'

Twijfel

Ik val even stil. Het komt namelijk steeds vaker voor bij dingen waar ik mijn geld niet aan uit wil geven dat zij zegt 'dan betaal ik het van mijn eigen geld'. Een akelig gevoel overvalt me. Ik merk dat ik hier wat meer bedenktijd voor nodig heb.

Ik leg het boek terug in het rek en vertel haar dat ik hier even over na wil denken. Samen lopen we de winkel uit. Inmiddels stromen er dikke tranen over haar wangen. Ik sla een arm om haar heen en benoem dat ik merk dat ze het boek wel heel graag wil hebben. Ik vraag haar of ze zich teleurgesteld voelt. 'Ik voel me niet teleurgesteld, ik wil gewoon dat boek kopen!'

Samen lopen we door de winkelstraat. Zij huilt en ik glimlach naar de mensen die ons aankijken. Ik voel me onrustig en ongemakkelijk van binnen. Want waarom wil ik eigenlijk niet dat ze dit boek koopt? Wat houdt mij tegen? Is dat het stukje loslaten dat ze nu eigen geld heeft waar ze zelf over mag beslissen en waar ik dus weinig zeggenschap over heb? Ik ben bang van wel.

Sparen en doelen stellen

Ik wil haar met geld om leren gaan. Ik weet dat ze aan het sparen is voor een Furby (soort knuffel). Als ze nu dit boek koopt is haar doel weer verder weg. Maar dat is haar keuze. Daar kan ze alleen maar achter komen door het te ervaren. Ik wil ook dat ze haar aankopen overweegt, dat ze niet zomaar haar impulsen volgt. En daar kan ze wellicht ook alleen maar achter komen door het te ervaren. Bovendien zag ík het nut niet echt in van dit boek. Maar ja, dat is mijn mening. En ook daar kan ze achter komen door het zelf te ervaren. Misschien vindt zij het wel een heel nuttig boek.

Ik vertel haar dat ik het een moeilijke situatie vind omdat het lijkt alsof ze ineens dat boek graag wilde kopen en de andere boeken in de winkel nog niet eens had gezien. En omdat ik nog niet weet hoe ik het vind dat ze alles van haar eigen geld kan kopen. Ze maakt de vergelijking met een visnetje van € 1,50 die ze op vakantie ook had mogen kopen van haar eigen geld en vraagt me waarom ik dit boek nu niet goed vind.

Daar heeft ze een punt. Waarom vind ik het visnetje wel goed en een boek nog niet? Ik wil juist boeken stimuleren. Ik vertel haar dat ik dit graag met papa wil bespreken. Dat we samen kijken hoe we met eigen geld om gaan en daar afspraken over maken. Ze geeft aan dat ze bang is dat als papa het goed vindt dat het boek dan uitverkocht is. Ik kan haar geruststellen dat boeken die nu in de boekwinkel liggen niet zomaar uitverkocht kunnen zijn, dat je die altijd nog kunt bestellen.

Als we thuis komen wil ze dat ik meteen op de computer op zoek of het boek nog te koop is. Gelukkig is het boek ook nog ergens anders te koop.

Inzicht

Tussen de bedrijven door spreek ik met mijn man over de kwestie. We vragen ons af in hoeverre de waarde van geld en de hoeveelheid in haar spaarpot voor haar al duidelijk en inzichtelijk is. We besluiten dat we de inhoud van haar spaarpot voor haar visueel willen maken. Haar willen laten zien hoeveel geld ze al heeft voor een Furby (waar ik al helemaal het nut niet van in zie) en wat er met die hoeveelheid gebeurt als ze het boek koopt. Daarna is de keuze aan haar. Want het is immers haar eigen geld. En ja, daar zal ze nog vaker dingen van gaan kopen waar wij ons geld niet aan uit willen geven.

’s Avonds voor het slapen gaan vraagt ze me of ik al met papa gesproken heb. Ik vertel haar dat we morgen samen gaan kijken hoeveel geld er in haar spaarpot zit en dat zij dan mag beslissen of ze het de moeite waard vindt om dat boek te kopen. 'Dan had ik het toch net zo goed vanmiddag al kunnen kopen?!' Dat had gekund. Ik leg uit dat ik sommige dingen toch eerst wil overleggen en het omgaan met eigen geld is zoiets. Ik ben voor het eerst mama en dan wil ik over sommige dingen wat langer nadenken (voordat ik het los kan laten).

Twee dagen later

Vanochtend gaan we naar de stad. Zij bedenkt dat ze dan het boek wel kan kopen. Dat kan inderdaad. Ze vraagt me of ik nog weet hoeveel het boek kost. Ik vertel haar dat het boek € 12,50 kost. En als ze 13 euro uit haar spaarpot haalt, dat ze dan zeker genoeg heeft.

En daar staat ze bij de kassa van de boekhandel. In haar ene hand haar portemonnee en in haar andere hand hét boek. Ik houd afstand om haar het zelf af te laten handelen. De mevrouw van de kassa scant het boek, mijn dochter haalt het geld uit haar portemonnee. Drie hele euro’s en twee muntjes van vijf cent… Een vertederd gevoel gaat door me heen. Natuurlijk is dit voor mijn dochter dertien euro. Maar ook tranen schieten in mijn ogen, er is al een heel verhaal aan vooraf gegaan en nu kan ze het boek nog niet kopen. De mevrouw van de winkel vertelt haar dat ze te weinig geld bij zich heeft, dat ze nog even door moet sparen en dat ze dan terug mag komen om het boek te kopen. 'Oke' zegt mijn dochter en loopt naar mij toe.

We gaan even zitten op twee stoelen in de boekwinkel. Weer is ze verdrietig dat ze het boek niet kan kopen. Alleen snapt ze nog niet waarom ze het nu niet kan kopen. Ze is er nog steeds van overtuigd dat ze dertien euro uit haar spaarpot heeft gehaald. Ik leg haar uit dat ze in werkelijkheid drie euro en tien cent in haar portemonnee heeft gedaan en dat dat te weinig is voor het boek. Als oplossing bedenkt zij dat we naar huis kunnen gaan, extra geld uit haar spaarpot kunnen halen en weer terug naar de winkel kunnen gaan. Een goede oplossing, als we deze dag niet nog meer op ons programma hadden. Uiteindelijk leent ze geld van papa en kan ze alsnog het boek kopen. De meneer van de kassa, bij wie ze deze keer het boek afrekent, maakt er een mooi cadeautje van.

Tevreden loopt ze met het boek onder haar arm de winkel uit. Dit moet wel een heel bijzonder boek zijn.

Nicole Wouters is leraar op basisschool Klinkers in Tilburg.