'Hoe ben je eigenlijk met het thema burgerschap in aanraking gekomen? Ik kan me het verschijnen van het boek Kinderen als medeburgers in 1995 natuurlijk nog goed herinneren, maar…'

'In het begin van de jaren negentig ben ik in de jury van Predikaat Jeugdstad terechtgekomen. Het ging om de keuze van de kindvriendelijkste stad van Nederland. Ton Beekman was voorzitter en verder zaten er mensen in met een grote diversiteit aan disciplines, zoals sociaal-geografen die zich met ruimtelijke planning bezig hielden. Tijdens onze werkbezoeken kwam ik een enorme stoet van goedwillende mensen tegen die allerlei dingen voor kinderen bedachten. Architecten die van alles verzonnen waarvan zij dachten dat het kindvriendelijk was. Het was één grote stortvloed van kindvriendelijkheid, maar wat mij opviel, was dat er geen kind in voorkwam. We maakten presentaties mee van hangplekkenplannen tot verkeerscirculatieplannen. En als ik dan vroeg wat de kinderen van de plannen vonden, bleken ze daarvan geen idee te hebben. Dat kunnen we ons nu natuurlijk absoluut niet meer voorstellen.

Ik ben toen gaan nadenken over het thema kinderparticipatie en werd sterk geïnspireerd door het werk van de New Yorkse hoogleraar Roger Hart. In een boekje dat hij voor Unicef had geschreven, koppelde hij kinderparticipatie aan democratie en daar werd dus de verbinding met burgerschap gelegd.

Zelf had ik eind jaren tachtig de overstap gemaakt van de ontwikkelingspsychologie naar de Algemene Sociale Wetenschappen, waar hoogleraren als Hans Adriaansens, Brian Turner en John Shotter een grote nadruk legden op burgerschap. Daar werd in de psychologie helemaal geen aandacht aan besteed.

In 2000 ben ik lid geworden van de RMO (Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling), waaraan ook Adriaansens verbonden was. Burgerschap was daar echt tot centraal thema gemaakt. In Kinderen als medeburgers ging het nog voornamelijk over participatie, waarbij het idee van de bijdrage aan de democratische vorming een van de pijlers was. Later heb ik de scope verbreed in de richting van politieke wetenschappers als Herman van Gunsteren en kwam ik in aanraking met het werk van Amy Gutman en Martha Nussbaum.'

Lees verder.

Micha de Winter (1951) is als faculteitshoogleraar Maatschappelijke Opvoedingsvraagstukken verbonden aan de Universiteit Utrecht. In 2010 verscheen zijn Verbeter de wereld, begin bij de opvoeding. Op 29 april 2013 werd hij benoemd tot Officier in de Orde van Oranje Nassau, onder meer voor zijn wetenschappelijke bijdrage aan het maatschappelijke debat over jeugd en opvoeding.

Bas Levering (1947) is een Nederlands pedagoog gespecialiseerd in de algemene en theoretische pedagogiek. Sinds zijn afstuderen in 1975 is hij aan de Universiteit Utrecht verbonden als docent en onderzoeker op het terrein van de theoretische pedagogiek. In 1988 promoveerde hij op een proefschrift met de titel 'Waarden in opvoeding en opvoedingswetenschap'. Tevens is hij hoofdredacteur van Pedagogiek in Praktijk Magazine.