Gelukslessen in Limburg: de opbrengst voor ouderen en leerlingen
22 december 2017
Lessen in 'gelukskunde' helpen de leerlingen van het Eijkhagencollege, een middelbare school in Limburg, met hun gevoelens om te gaan – en die kennis geven zij door aan de ouderen in het verzorgingshuis. Volgens de Limburgse geluksleraar Theo Wismans zou 'zijn' vak op elke middelbare school verplicht moeten zijn. Arend Hulshof schreef er een artikel over dat eerder in Ode Magazine verscheen. De video over de lessen is bijgesloten.
Met een olijke blik in hun ogen sommen ze op wat hen gelukkig maakt. ‘Kleinkinderen, lekker eten, spelletjes, bij elkaar zijn.’ Voor de ouderen in zorgcentrum De Dormig in het Limburgse Landgraaf is het bijna teveel om op te noemen. De meesten gaan automatisch al een beetje stralen als ze denken aan hun geluksmomenten.Deze ouderen volgen een speciale les in gelukskunde. Hun leraren zijn twee leerlingen van het nabijgelegen Eijkhagencollege: Wilco Veldhuizen en Joanna van Ommen, beiden 15 jaar. Ze noteren de geluks-uitingen zorgvuldig op een groot, wit vel papier aan de muur. Als een van de vrouwen zegt dat ze happy wordt van goede gesprekken, wil Wilco weten waar die dan over gaan. ‘Alleen maar over vrolijke zaken’, zegt ze stellig. ‘Want waarom zouden we nou moeten somberen?’
De twee leerlingen van het vmbo Zorg luisteren geanimeerd naar de woorden van de generatie van hun eigen opa’s en oma’s. De lessen gelukskunde die Wilco en Joanna hier sinds kort geven, zijn voortgekomen uit de lessen die op het Eijkhagencollege al enige tijd worden gegeven aan de onderbouw van havo/vwo. De tieners leren dankzij die lessen hoe ze hun gevoelens moeten uiten. Voor de ouderen ligt dat nog heel anders. ‘Het was echt even wennen voor de mensen hier’, zegt de verzorgende Lilian de Dooy. ‘Zij zijn toch van de generatie waarbij het ongebruikelijk is om de vuile was buiten te hangen, je gevoel te uiten. Het wordt daarom vaak vrij snel emotioneel.’
De Dooy vertelt over een eerdere les, waarbij de ouderen hun gelukswens moesten formuleren. ‘Een mevrouw zei dat ze haar overleden man zo erg miste. Haar wens was dat ze nog een keer met hem Kerstmis zou mogen vieren. Terwijl ze dat vertelde, vloeiden er wel wat traantjes.’ Of het oproepen van die gevoelens ouderen ook echt gelukkiger maakt, weet De Dooy niet zeker. ‘Maar het belangrijkste is dat mensen kunnen praten over hun emoties. Dat blijkt bij de meesten al enorm op te luchten en sommigen zullen dat zeker als geluk ervaren.’ De truc om dat geluk naar boven te halen, ligt volgens haar bij de kinderen. ‘Juist omdat het jongeren zijn die hen vragen naar hun welzijn, durven ze open en spontaan te reageren.’
Geluk als vak. Dat stond in de tijd dat de ouderen uit Landgraaf zelf nog naar school gingen niet op het lesprogramma. En de meeste scholen in Nederland kennen het vak nog steeds niet. Onbegrijpelijk, vindt Theo Wismans, al is het weer begrijpelijk dat juist hij dat zegt. Want Wismans is de man achter het nieuwe schoolvak. Wat hem betreft, verovert dat zo snel mogelijk alle Nederlandse scholen.
In 2006 begon de leraar levensbeschouwing het nieuwe vak te doceren op het Eijkhagencollege. Het was een tijd dat het Eijkhagen in een dal zat, vertelt Tjeu Seeverens, sectordirecteur van de school. Er hing een landerige sfeer, vertelt hij, de energie leek er een beetje uit. Seeverens vroeg leraren om verse, nieuwe onderwijsideeën. Zo ontstond het idee om van geluk een vak te maken, dat Seeverens samen met zijn oude vriend Theo Wismans ging opzetten. ‘We leven in een complexe wereld, in een erg op prestatie gerichte maatschappij,’ legt Wismans uit. ‘Veel mensen hebben last van stress en -depressies. Jongeren ook.’
Diezelfde complexe wereld haalde hem zelf een jaar of tien geleden ook onderuit. De leraar Wismans raakte overspannen en zat voor korte tijd thuis. ‘Een bevriende kinderarts heeft me toen geholpen’, blikt hij terug op die periode. ‘Ik kwam dankzij gesprekken met hem weer in contact met mijn basis. Hij liet me kennismaken met bepaalde boeken en filosofieën. Met name Huub Oosterhuis vond ik erg inspirerend. Door uit dat diepe dal te klimmen ben ik sterker geworden en kan ik de kleine dingen weer waarderen. Juist toen ik weer enthousiast over mijn leven kon vertellen, stapte Tjeu de school binnen en vroeg mij om samen gelukskunde op te zetten. Dat was ook voor mij het laatste zetje om als herboren voor de klas te staan.’
Die ervaring heeft, denkt hij, bijgedragen aan het ontstaan van het vak gelukskunde. Wismans wilde een vorm vinden om zijn eigen levensles – praten over je gevoel, weten wat je werkelijk gelukkig maakt – over te dragen op zijn leerlingen, op de jeugd van het Eijkhagen.
Dit artikel is door ODE beschikbaar gesteld aan hetkind en stond eerder in het ODE magazine, april 2009.
De video van het Eijkhagencollege in Landgraaf.
http://youtu.be/pFCsYqEOZiQ
Een een reportage van het Jeugdjournaal
http://youtu.be/x-cwT5KDhe0
Reacties