Anouk Liebrand
Opleider NIVOZ
Anouk Liebrand is vanaf 1 december 2021 voor twee dagen per week als opleider verbonden aan stichting NIVOZ. Ze is tevens initiatiefnemer en eigenaar van Master Track.
Kinderen worden wat volwassenen in hen zien. Niet alleen de kwetsbaarheid waarmee kinderen de school binnenkomen, maar de manier waarop leraren daarmee omgaan maakt het verschil. Dat geldt voor elk kind, maar meer nog voor het kind dat niet lijkt op wat de juf of meester kent. Omdat het anders praat, er raar uitziet, een vreemd paspoort of geloof heeft. Succes komt met supporters. Dat leerde ik van Anne, mijn dochter. Zij werd zeventien jaar geleden geboren met mijn oogafwijking. Zij en ik zien 10% wel. Sindsdien zie ik beter, de rol van mijn omgeving en mezelf.
Ik groeide op in een Limburgs dorp in de jaren zeventig. Mijn buurjongen zat op de 'normale’ basisschool tegenover ons huis. Ik wist niet beter of ik zou daar ook naartoe gaan. Maar daar dacht de wereld heel anders over. Mijn ouders namen echter een buitengewone beslissing die mijn leven, en later dat van vele anderen, voorgoed zou veranderen. Ze lieten mij, tegen alle adviezen in, als allereerste kind met een visuele handicap niet met het busje naar Grave gaan. Zij brachten me gewoon zelf naar de overkant. Aan het einde van de basisschool kreeg ik een MAVO/HAVO-advies. Veel volwassenen in mijn omgeving zeiden: "Ga maar naar de MAVO, je hebt het toch al zo moeilijk.”. Dankzij de support van juffrouw Riet, meneer Rietjens, conrector en conciërge Frans studeerde ik tien jaar later af als onderwijskundige aan de universiteit van Nijmegen. Zij spiegelden liefde en geen label of vooroordelen. Zij lieten mij weten: ‘Jij komt ver!’ Gelukkig kwam ook Anne tot nu toe op essentiële momenten in haar leven supporters tegen.
Elk kind openen voor de wereld en de wereld openen voor elk kind. Met passie en professie support ik pedagogisch professionals die dat heel graag willen realiseren en zich tegelijkertijd beseffen dat dat niet vanzelf gaat. Goede bedoelingen zijn niet goed genoeg. Je zult de strijd aan moeten met diepgewortelde opvattingen over goed onderwijs, vastgeroeste praktijken en verwachtingen. Je kunt immers zo ver gaan met de ander als je zelf bent.
Mijn support bestaat voor een belangrijk deel uit het faciliteren van reizen (ww). Met onderwijsprofessionals uit de grote stad dwaal ik door de kerkers van Fort Elmina in Ghana, over de oude koffieplantage in Suriname en zet ik aan tot moedige gesprekken over discriminatie, gelijke kansen, mens- en wereldbeeld. Met starters wandel ik door de wijk van kinderen en hun ouders. Ik organiseer waarachtige ontmoetingen met bewoners en reflecteer met ze op de vraag: ‘Wat vraagt onderwijzen in deze wijk, aan dit kind van mij, van ons en de wijze waarop wij leren in/voor diversiteit vormgeven?’. Even weg van je dagelijkse routines en in een onbekende wereld stappen. Nieuwsgierig zijn in de wereld van de ander. Niet om het leren op te leuken, maar om korte metten te maken met vooroordelen en mindbugs. Van 'nou, nou, moet dat nou zo' naar ‘oh ja, zo kan het ook’. Vreemd wordt vertrouwd en vertrouwd wordt vreemd. Je gaat anders kijken en meer zien. Je leert om de ander en jezelf beter te ontmoeten. Ook in eigen werk en school.
Samen met Boris, Anne (17) en Teun (16) woon ik in Eindhoven. Alle drie heb ik ze aangestoken met het reisvirus. In ons leven voor Covid gingen we ver, lang en vaak naar onbekende bestemmingen. Met name Uganda heeft op ons allemaal een onvergetelijke indruk gemaakt. Nu vind ik het geluk vaker in kleine dingen. Luisteren naar Anne en Boris die samen muziek maken. Even met Teun de stad in en een vers broodje eten op een bankje. Wandelen met een vriendin of mijn vader. Koken doe ik graag. Goed is iets anders. Meer dan drie pannen vind ik al spannend. Het is mijn moment: deur dicht, muziek aan en een lekker glas wijn. Meezingen in het Frans, Engels, Nederlands of Limburgs, afhankelijk van hoe ik me voel. Ineens dans ik in de keuken of vallen de tranen op de snijplank. Als vrijwilliger speel en sport ik met jongeren in het AZC en met kinderen levend in armoede. We lachen, huilen en leren veel van elkaar. Op mijn beurt wil ik hen laten weten: ‘Jij komt ver!’.
