'Eerlijk is eerlijk: je empathie raak je niet kwijt door ook eens nee te zeggen'

9 mei 2016

PigPen is een heerlijk karaktertje uit de ‘Peanut’ comics. Hij staat bekend om zijn smerige overall en de wolk van stof die om hem heen hangt. Als hij op een zeker moment in bad gaat en schone kleren aandoet, daarna naar buiten stapt en onmiddellijk weer vies en slordig wordt, zegt hij: 'Weet je wat ik ben? Ik ben een stof magneet!' Zo ziet Xandra van Hooff gevoelige mensen ook. In hun eigen huis kunnen ze zich wassen en ontdoen van de stress van alledag maar zodra ze naar buiten stappen, trekken ze door hun goed ontwikkelde empathische vermogens stof aan. Lees hier haar gedachten daarover.

Gevoelens van ‘niet goed genoeg zijn’ in de ogen van de ander, gevoelens ‘er niet toe te doen’, een ander te irriteren of over een grens te gaan, ervaren gevoelige mensen vaak. Deze ‘stof’ kun je ervaren je wanneer je empathie zo is ontwikkeld dat je het oogpunt van de ander meeneemt en alles wat fout kan gaan in dit stuk meeneemt als een vorm van vuiligheid dat aan je kleeft of zou kunnen gaan kleven.

Kernkwaliteit

Eigenlijk is het te vergelijken met een doorgeslagen kernkwaliteit. De bedenker van de term kernkwaliteit, Daniel Ofman, zag dat iemands specifieke kwaliteiten diegene maakten tot wat hij of zij was. Het zijn de positieve punten waar je het eerst over spreekt wanneer iemand je ernaar vraagt.

Bij veel gevoelige mensen is dat de kwaliteit dat zij zich goed kunnen verplaatsen in anderen. Ze snappen hoe de ander zich voelt of gaat voelen. En omdat ze de verbale en non-verbale signalen van de ander ook nog eens goed kunnen lezen, is het soms lastig om iets te doen wat door de ander als vervelend ervaren kan worden.

Of het als vervelend ervaren wordt, dat weet je niet. Het feit dat je er bang voor bent, kan wel een aanwijzing zijn voor een doorgeslagen kernkwaliteit. Elke kwaliteit, en het empathisch vermogen daarmee ook, heeft een valkuil als je erin doorschiet. Dat is de andere kant van de medaille. Je kwaliteit wordt een zwakte.

Valkuil

Als een ander doorschiet in een bepaalde kwaliteit, kan dat bij jou irritatie oproepen. Jouw reactie daarop wordt een allergie genoemd. Zo’n allergie heeft vaak te maken met een kwaliteit van jezelf. Als je zelf graag rekening houdt met een ander, kun je je bijvoorbeeld mateloos storen aan mensen die alleen maar aan zichzelf denken.

Die vervelende eigenschap van de ander is natuurlijk ook een kwaliteit waarin hij is doorgeschoten. Het mooie is dat juist voor degene die er allergisch voor is, de kwaliteit die achter deze allergie ligt een belangrijk ontwikkelpunt kan zijn. Dus als jij je stoort aan mensen die alsmaar aan zichzelf denken, wat zou dan jouw uitdaging kunnen zijn?

Je doorgeslagen kwaliteit ben je niet kwijt als je hem probeert te beteugelen! 

In een stripje van PigPen wordt hij gevangen in een korte, maar hevige regenval waarbij hij tevergeefs probeert beschutting te zoeken. En uiteindelijk, wanneer de storm gaat liggen, blijkt hij helemaal schoon te zijn. PigPen reageert met minachting door te zeggen dat 'de regen in één minuut heeft weggespoeld wat hem de hele dag kostte te bereiken.'

Dat is wat ik zie bij empathische mensen wanneer ze willen leren om meer aan zichzelf te gaan denken. Ze hebben het gevoel dat ze daarmee zo ver over een grens gaan van ‘wie ze niet zijn’, dat ze deze onnatuurlijke houding – wat in feite een goede vorm van zelfzorg is – niet willen omarmen.

Eerlijk is eerlijk. Jouw empathie raak je niet kwijt door ook eens nee te zeggen.

Lees verder.

De kracht van Xandra van Hooff ligt in het leggen van verbanden tussen mensen, relaties en systemen. Op haar website www.xandravanhooff.nl staat meer te lezen.