'Een klankstaaf als de klas onrust ervaart of de meester zich ergert of voelt dat er boosheid komt. Dat kan ons helpen'
20 maart 2015
Groepen ontwikkelen een eigen dynamiek. En net als bij individuen kan een groep gekenmerkt worden, is er iets dat specifiek bij hen hoort. Tineke Spruytenburg neemt een groep 7 mee in haar verhaal, vooral over de betekenis die een klankstaaf kan hebben op spannende momenten. In de klas of erbuiten. En deze groep leerlingen dacht al snel mee. 'Een klank als de klas onrust ervaart of de meester zich ergert of voelt dat er boosheid komt. Dat kan ons helpen.'
Heb je wel eens stilgestaan bij de woorden die we gebruiken als we spreken over de groei van (groepen) mensen/kinderen? Ze ont-wikkelen zich. Ze ont-plooien zich, d.w.z. ontdoen zich van plooien. Letterlijk, als je een pas geboren baby volgt terwijl het leert rollen, grijpen, zitten en lopen. En figuurlijk, eigenlijk op elk moment van inzicht. Inzicht in rekenopgaven, taalproblemen, geografie, tijd en ruimte en ons lichaam-geestsysteem. Het zijn niet voor niets wederkerige werkwoorden, want we ont-wikkelen en ont-vouwen op zulke momenten van alles wat al in één of andere vorm in ons aanwezig is. Zo is het ook met groepen, die ontwikkelen een eigen dynamiek. En net als bij individuen kan een groep gekenmerkt worden, is er iets dat specifiek bij hen hoort en is er tegelijkertijd sprake van voortdurende verandering.Vanochtend bezocht ik een groep 7 die ik een paar maanden geleden Mindfulness-training gaf (zie het blog van 14 november. Bij binnenkomst viel ik midden in een groepsgesprek. De leerkracht zocht met de kinderen naar handelingsalternatieven om een negatieve spiraal te doorbreken. Die dreigde te ontstaan in de omgang van de klas met een volwassene,die regelmatig met hen werkte. Geboeid luisterde ik naar het gesprek. Er werden suggesties gedaan om anders te reageren en analyses gegeven van hoe negatieve reacties een neerwaartse spiraal in werking stellen.
Nadat de leerkracht het gesprek had afgerond met een aantal afspraken, richtten de kinderen de aandacht op mij. De klankschaal die ik had achtergelaten in de klas gaf, na een flinke val, geen klank meer en het leek alsof ze het geluid misten. We bespraken het verschil tussen de Japanse degelijkheid van mijn kleine klankschaaltje én de goedkopere zingende Nepalese schaal die ik cadeau had gedaan en ik suggereerde een oplossing voor het gemis. De juf schreef het adres op van de winkel waar heel betaalbare en goed klinkende klankstaafjes worden verkocht. Vervolgens bespraken we hoe de klankstaaf meerwaarde kon hebben in de groep.
Zou het fijn zijn om elke ochtend te starten met een geluid van de bel? En hoe zou een klankstaafje kunnen bijdragen op spannende momenten, zoals tijdens de toetsweek of als er een andere volwassene voor de klas zou staan? De hele groep, inclusief de juf, had een bijna voelbare AHA belevenis. 's Morgens bij binnenkomst zou een klank helpen om concentratie op te roepen, dacht één van de jongens en de juf herinnerde aan de verzoeken om een geluid van de bel uit de klas, in de weken dat de aandachttraining nog gaande was.
Ik vertelde dat er klassen zijn waar de klankschaal een vaste plaats heeft en dat iedereen, leerling en leraar, iemand kan vragen om een geluid te laten horen. Bijvoorbeeld als de meester zich ergert en voelt dat er boosheid omhoog komt. Of als een deel van de klas onrust ervaart en graag even naar binnen wil keren. Op dat moment van het bezoek, bracht één van de kinderen in dat ze allemaal zouden kunnen bijdragen om een klankstaaf te kopen en haalden daarmee de woorden uit de mond van zeker twee anderen!
We sloten dit moment van ont-wikkeling af met het luisteren naar de klank van mijn schaaltje en deelden een paar minuten een prachtige stilte met elkaar.
Tineke Spruytenburg is part-time leraar in het speciaal onderwijs, kindercoach en ze geeft mindfulness aan kinderen en aan iedereen die in het onderwijs werkt. Rondom Hemelvaartsdag (13 t/m 17 mei) organiseert ze in Loenen een Mindfulness-retraite voor onderwijsmensen. Lees meer -
Reacties