Door beweging blokkades opheffen tussen hoofd en lichaam: 'Een lading nieuwe energie is welkom, zeker met een continurooster'

18 augustus 2015

Nynke Bos merkt dat haar leerlingen op SO Koninklijke Kentalis behoefte hebben aan rust- of bewegingsmomenten tussen de lessen door. Ze vindt een methode die blokkades in het lichaam (ontstaan door een gebrek aan beweging), oplost. Hier deelt ze haar ervaringen. 'De reeks begon met water drinken. Iets hilarischer had ik niet op het programma kunnen zetten. Water drinken! Om 1 uur!' 

Al langer was ik zoekende naar een speelse manier de leerlingen in mijn groep tussen de lessen door te activeren en motiveren voor het volgende onderdeel. Een lading nieuwe energie is zeer welkom, zeker omdat we werken met een continurooster en de middag vaak wat futloos dan wel hyperactief wordt doorgebracht. Een middenweg zou ideaal zijn.

Kleine spelletjes of bewegingsoefeningen kunnen goed werken als break in de dag, als activering of als rustmoment. Mijn ervaring met kleine tussendoorspelletjes is echter ook dat het onrust kan geven bij leerlingen die houden van duidelijkheid en structuur, door de onvoorspelbaarheid ervan of het win- en verlieselement.

Blokkades oplossen

Werkzaam als bovenbouwleerkracht in het Speciaal Onderwijs was ik via de leercoach van een van mijn leerlingen in aanraking gekomen met het programma BrainGym. De leerling in kwestie had bij de individuele sessies veel baat bij de oefeningen, oefeningen bedoeld voor kinderen die in leersituaties leerblokkades tegenkomen. Aangezien ik een klas vol kinderen met ADHD, Autisme, leer- en concentratieproblemen had leek het mij ideaal om de hele groep te laten profiteren van deze oefeningen.

BrainGym-oefeningen zijn erop gericht blokkades op te lossen die in het lichaam zijn ontstaan door een gebrek aan beweging. Hierdoor worden de hersenen en de zintuigen te weinig geactiveerd. Dat kan blokkades in de energie veroorzaken en daardoor het leerproces verstoren. Door de bewegingen gaat de energie (weer) stromen tussen beide hersenhelften en van en naar de zintuigen. Er wordt onder andree gebruik gemaakt van kruisbewegingen en zelfmassage. Het brein en het lichaam gaan beter samenwerken.

Energie laten stromen via oefeningen

De reeks begon met water drinken. Iets hilarischer had ik niet op het programma kunnen zetten. Water drinken! Om 1 uur! Uit een melkbeker! Kijkend naar een mevrouw die op het digibord zichtbaar genoot van haar glaasje water. En dan dat muziekje! Het liep behoorlijk uit de hand.

In de loop van het schooljaar heb ik de sessies weten uit de breiden tot de volledige reeksen van 6 tot 8 minuten. Kijkend naar mijn groep koos ik telkens de passende reeks voor die dag, voor dat moment. Veel beweging zoals de kuitpomp, de schommel en de arm-activering die alle spieren in het lichaam even hard laten werken, of juist de meer passieve oefeningen zoals het masseren van de drukpunten op het hoofd. De focus ligt in beiden gevallen uiteindelijk op het lijf tot rust brengen en de geest alert maken.

Voor zowel mijzelf als de leerlingen is het een fijn moment om nieuwe energie op te doen voor het middagprogramma. Favoriet onderdeel: ‘In en uit de knoop’ waarbij eerst alle aandacht naar binnen gaat, met de armen en benen in elkaar gedraaid – in de knoop- en met gesloten ogen, om vervolgens de aandacht te richten op de omgeving in het hier en nu –uit de knoop.

Trots

Op een middag komt de groep rumoerig terug van het buiten spelen. Na het eten is het er niet beter op geworden. Omdat ik na het eten zo onmogelijk kan starten met begrijpend lezen zet ik de Batterijoplader in. Een serie oefeningen die de kinderen drukpunten op het hoofd laat masseren en kruisbewegingen laat maken als een liggende acht. Afgesloten door ‘In en uit de knoop’. Alle leerlingen maken hier dankbaar gebruik van, behalve Mats. Het lukt hem niet op zijn stoel te blijven zitten, hij hangt over zijn tafel, wiebelt, pakt spulletjes uit zijn la etc. Aan het einde van de reeks evalueren we kort. De rust is volledig neergedaald over de groep, Mats springt er als een eenzame kikker tussendoor. Ik wijs hem op wat ik zie en hij kijkt beteuterd rond.

De dag erna kijk ik hem veelbetekenend aan voor we starten met wat oefeningen uit het programma. Het lukt Mats om mee te doen. De rust die hij na afloop in zijn ogen heeft is onbetaalbaar!

Nynke Bos is bovenbouwleerkracht op SO Koninklijke Kentalis.