'De strijd gaat over de vraag of menselijk gedrag teruggebracht kan worden tot verlies en winst'
1 augustus 2014
'Onderwijs wordt steeds meer een richtingenstrijd. Met in het ene kamp bestuurskundigen en neoliberale economen en in het andere kamp psychologen en onderwijskundigen.' Rob Martens ziet twee richtingen in onderwijsland die elkaar niet kunnen treffen. In het maart nummer van het blad Onderwijsinnovatie analyseert hij de tegenstelling en vraagt zich af of staatssecretaris Dekker het psychologische standpunt over Cito-toetsen begrijpt. 'Wat het neoliberalisme doet, is innerlijke motieven verdringen door extrinsieke motieven.'
Martens zet twee kampen uiteen in zijn opiniërende stuk, die hij onder andere omschrijft aan de hand van de citaten hieronder.
Kamp 1: de neoliberale bestuurskundigen en economen
'Eigenlijk is het gewoon een modern geloof. Het gaat zo: voortgang ontstaat door competitie, door marktwerking.'
'Deze groep beschouwt mensen en instanties als gedreven door extrinsieke motieven.'
Kamp 2: psychologen en motivatie-onderzoekers
'Mensen zijn geen rationele wezens die streven naar winstmaximalisering en maximale beloning. Sterker nog: het idee dat straffen en belonen als vanzelf tot betere prestaties leidt, is eigenlijk al achterhaald' (zie onder andere dit onderzoek waarin dat wordt uitgelegd, hier).
Martens concludeert:
'Het punt is dat kamp 2 de leegte, het vermeende gebrek aan innerlijke drijfveren en moreel kompas van kamp 1 nooit zal accepteren. Zeker niet in het onderwijs.En zolang de staatssecretaris dat niet inziet, zal hij zich steeds weer blijven verbazen over de weerstand die zijn toch zo goed bedoelde maatregelen uitlokken.'
Lees hier het hele artikel.
Professor Rob Martens is hoogleraar-programmaleider onderzoek bij het Ruud de Moor Centrum (RdMC), het expertisecentrum voor professionalisering van leraren (de lerarenuniversiteit) aan de Open Universiteit te Heerlen.
Reacties