De persoonsvorming van de jonge medemens

8 maart 2016

Elke leerkracht haalt op een andere manier voldoening uit zijn of haar vak: het idee verschil te kunnen maken bijvoorbeeld, of troost kunnen bieden aan een ongelukkige puber. Marjolein van den Broek vindt de voldoening in wat zij “persoonsvorming” noemt. Als oefening daarin, begon ze met haar klas een discussie over de opvang van vluchtelingen in Nederland. Niet het makkelijkste onderwerp, maar het leverde wel mooie inzichten op.

Je gaat het onderwijs in met het idee een verschil te kunnen maken. Al is het maar één leerling die na je beste les over verschillende typen neerslag weerman wil worden. Of het beetje troost dat je kunt bieden aan de ongelukkige of onzekere puber. Want echt, veel dingen worden beter na de middelbare school.

Ik haal mijn voldoening als docent uit aan de bijdrage die je levert aan de persoonsvorming van de jonge medemens. Wat helpt daarin is het ontwikkelen van een kritische blik en oefening in meningsvorming. Gooi wat actualiteit in de mix en ik had mijn eerste lesactiviteit op de dinsdagmorgen rond: een discussie over de opvang van vluchtelingen in Nederland. Eens kijken wie het nieuws een beetje volgt, welke meningen ze van thuis mee krijgen en hoe een 12-jarige nu kijkt naar een complexe kwestie.

Ik leg uit dat het me wel aardig lijkt om een discussie te voeren over de vluchtelingenkwestie en dat ik benieuwd ben wat zij vinden van onze rol in de opvang van deze migranten en welke argumenten ze daarvoor kunnen bedenken. ‘Dus we mogen hier gewoon discussiëren en het dan met elkaar oneens zijn?’ Ah dit zijn ze niet gewend, dat begin goed. We lopen samen de voors en tegens van de opvang van vluchtelingen in Nederland na. ‘Iedereen heeft recht op eten en een slaapplek, als het bij ons niet veilig was zou ik ook ergens heen willen’. ‘Ja, maar het is duur en het past gewoon niet zoveel extra mensen in Nederland’. ‘Zoveel zijn het er helemaal niet hoor’. ‘Jawel het zijn er hartstikke veel’. Wat sussen later en wat over en weer discussie over de kosten van de opvang zijn de meesten het er dan toch wel over eens dat ze hier welkom zijn, meer dan een oude legertent verdienen en dat wij als Nederlanders best ons steentje kunnen bijdragen. Hoeveel mensen we kunnen opvangen en waar dat dan moet blijft een discussiepunt. Ik merk dat dit de leerlingen onrustig maakt. ‘Ja maar dan kunnen ze toch ook naar anderen landen, waarom moet Nederland dat allemaal oplossen?’ ‘Wij kunnen toch ons best doen en hopelijk doen andere landen dat dan ook’.

‘Maar kijk jongens’ zeg ik na een samenvatting te hebben gegeven van de discussie, ‘soms is het goed om het oneens te zijn. Dan kunnen we daar een mooi gesprek over hebben en kun je van elkaar leren, als je goed luistert tenminste’. Alleen een handjevol vooraan vond dat wat. Een jongen achterin kan het er zo niet bij laten: ‘Ja, op zich prima dat we die mensen dan helpen enzo en daar ben ik ook helemaal voor, maar ze moeten wel van zwarte piet afblijven.’ En terwijl ik in de lach schiet zie ik 29 anderen driftig instemmend knikken. Hoe nuttig en leuk discussie ook is, soms is het ook heerlijk om het roerend met elkaar eens te zijn.”

Deze column verscheen eerder op Eerst De Klas

Marjolein van den Broek is trainee Eerst De Klas en geeft vier dagen in de week Aardrijkskunde op het Dendron College in Horst.