De ketting van negativiteit: 'Door te pesten raakt hij zijn nare gevoel kwijt, maar eigenlijk geeft hij het gewoon door'

4 september 2015

Rikkie (10) is een binnenvetter. Als hij zich verdrietig voelt omdat hij op school gepest wordt, uit hij dat niet. Eenmaal thuis roept hij kwetsende dingen, waarvan hij weet dat hij hiermee zijn moeder en zusje pijn doet. Daarna heeft hij er spijt van. Anita Matheij gaat met hem op zoek naar de oorzaak van zijn gedrag. Het gaat beter, maar hij heeft nog één probleem: hij pest andere kinderen als hij zelf bang is. Dat probleem gaan Anita en hij samen aan. 'Door zijn gedrag om te keren, wordt de negatieve beweging omgezet in een positieve beweging.'

De vader van Rikkie is lange tijd depressief geweest en daardoor was hij niet in staat om te werken. Rikkie maakt zich zorgen om zijn vader en om het bedrijf, dat stil komt te liggen als papa in het ziekenhuis ligt. Op school is hij druk en gedraagt hij zich anders dan de andere kinderen. Daardoor laten de jongens hem links liggen en gaan de meiden hem plagen totdat hij boos wordt en uit zijn slof schiet.

Wanneer ik met Rikkie aan de slag ga om op te sporen wat hem dwarszit, stuiten we meteen op een aantal Dwarsliggers. Een Dwarsligger is een stukje van jezelf dat de boel in de war schopt. Rikkie heeft niet één dwarsligger, maar wel acht. Deze Dwarsliggers maken hem onrustig van binnen en zorgen ervoor dat hij druk gaat doen. Zij doen dat om hem af te leiden, zodat hij niet hoeft te voelen wat er allemaal in hem omgaat.

Het liefst wil Rikkie zich rustig, vrolijk en vol zelfvertrouwen voelen. Op dit moment is zijn zelfvertrouwen slechts 40% van wat het zou kunnen zijn. Zijn gevoel van zekerheid is zelfs maar 20%! Dat moet toch beter kunnen. Daarom vragen we aan de Dwarsliggers of zij Rikkie willen helpen zijn doel te bereiken.

Van de regen in de drup

Ik heb ontdekt dat dwarsliggers het in de meeste gevallen niet zo kwaad bedoelen. Zij willen graag helpen, maar doen dat vaak de verkeerde kant op. Daardoor raak je van de regen in de drup. Door dit mechanisme om te keren, kun je bereiken wat je wilt. De Dwarsliggers gaan Rikkie helpen om rustig te worden, vrolijk te zijn, zich zekerder te voelen en lekker veel zelfvertrouwen te krijgen.

Twee weken later zie ik Rikkie weer. 'Heb je verschil gemerkt?', vraag ik hem. 'Ik merk op school dat ik veel vrolijker ben', zegt hij stralend. Zijn moeder vult aan: 'Het is gewoon een ander kind. Hij is veel rustiger en vrolijker. Thuis is hij lief en luistert hij beter. De eerste dag na de sessie zei hij: 'Ik voel me zó anders. Je zag het ook aan hem. Hij straalde het gewoon uit. Gelukkig en relaxed, zoals hij moet zijn. De juf vindt hem ook rustiger geworden. Hij heeft lekker gespeeld met vriendjes en vriendinnetjes en hij is zelfs uitgenodigd voor een verjaardagspartijtje.'

Vlak voor zijn volgende afspraak lijkt het nieuwe gedrag weer wat in te zakken. Daaraan kun je merken dat er nog een impuls nodig is om te zorgen dat het resultaat blijvend is. Maar eerst maken we de balans op. Wat is er al veranderd? De boosheid, kwetsende dingen zeggen, onzekerheid en drukke gedrag zijn al minder geworden. Nu mag het zelfvertrouwen en zeker voelen nog toenemen.

Je geeft het gevoel door

Er blijkt nog één Dwarsligger verstopt te zitten. Hij zorgt ervoor dat Rikkie gaat pesten als hij zich bang voelt. Maar door te pesten raak je het gevoel niet echt kwijt, je geeft het alleen maar door aan een ander. Die het op zijn beurt ook weer doorgeeft aan iemand anders. Zo creëer je een ketting van negativiteit.

Samen met Rikkie ga ik op zoek naar een manier die beter werkt voor hem. En daar hebben we de Dwarsligger bij nodig. Door zijn gedrag om te keren, wordt de negatieve beweging omgezet in een positieve beweging. Hij gaat Rikkie helpen om het blije gevoel door te geven, dingen te doen die leuk zijn en vooral vriendelijke, aardige dingen te zeggen. Zo maak je een ketting van vrolijkheid en zullen de mensen op een positieve manier op je reageren.

Lees verder.

Anita Matheij is kindertherapeute, blogt op haar website en heeft het boek Ken je kind geschreven.