‘De computer is er soms wel, soms niet, net als de wifi-verbinding': onthechten in Laos

21 oktober 2015

Nynke Bos is met haar gezin verhuisd naar Laos, om daar als SEN-coach te werken op een bijzondere school. Ze is daardoor ook veel bezig met onthechten, het loslaten van o.a. bezittingen en personen. Niet geheel toevallig is dat ook een van de belangrijkste doelen in de boeddhistische leer: Laos blijkt één grote masterclass onthechten. Eentje waarin nog wel wat te leren is!

Een van de belangrijkste doelen in de boeddhistische leer is onthechting. Het los kunnen laten van bezittingen, van personen. Maar vooral het loslaten van verwachtingen. Dit alles ter voorkoming van de ultieme vorm van lijden: teleurgesteld raken. Het betekent niet dat je geen bezittingen meer mag hebben of koesteren, niet meer lief mag hebben - integendeel. Heb lief zonder verwachtingen, zonder voorwaarden, enkel vanuit liefde. Geniet van het moment, maar ga er niet vanuit dat iets of iemand er altijd op dezelfde manier zal zijn.

De stap om naar Laos te verhuizen biedt mij alle randvoorwaarden om te oefenen met onthechten. Het begon al voor vertrek met de grote opruiming van het huis, en daarmee van mijn leven. Alle spullen die ik bezat zijn door mijn handen gegaan, mezelf daarbij afvragende of het bewaard moest blijven of weg kon. Met als enige criterium: word ik er blij van als ik het volgend jaar weer uit een doos tevoorschijn haal? Het hele proces zorgde voor een opgeruimd huis en een opgeruimd hoofd. Alle herinneringen keurig in dozen, hoofd- en bijzaak voor altijd van elkaar gescheiden.

In Laos aangekomen blijkt het dagelijks leven een grote masterclass onthechting. Niets is zeker in dit land. Afspraken worden niet nagekomen, tijdstippen worden verzet. De yogaschool verhuist, docenten komen en gaan. Denk ik op het werk een tussenuur te hebben, moet ik opeens een les Engels geven omdat mijn collega een vergadering gaat voorbereiden. Denk ik les te moeten geven, neemt mijn collega opeens mijn les over omdat mijn baby hangerig en huilerig is, of omdat het regent en mijn collega het totaal onverantwoord vindt als mijn kinderen nat zouden worden op weg naar hun Kindergarten. De computer is er soms wel, soms niet, net als de wifi-verbinding. Reken nergens op, geniet ervan als het er wel is.

Ook thuis worden we op de proef gesteld. Van de ene op de andere dag verdwijnt het brood waar we dagelijks mee ontbijten uit het schap van de winkel. Van alle winkels, in de hele stad. Dat gebeurt ook met de chocoladepasta en favoriete melk. Even checken of ik ook nog zonder kan? Na een dag of 10 verschijnt het weer in de winkel, alsof het nooit is weggeweest.

De kinderen krijgen ook hun portie. Op zoek naar een plek om te spelen, belanden we bij het tempelcomplex aan de overkant van de straat. Hier kunnen de oudste kinderen naar hartenlust rennen, balletje rollen, rondjes fietsen, vissen kijken. Het wordt onze vaste stek. Op een dag krijgen de kinderen een handvol koekjes van een van de monniken. Van die per stuk verpakte koekjes en cakejes die mensen als offer naar de tempel brengen. De keren erna dat we bij de tempel spelen, krijgen de kinderen steeds een zakje met koekjes, cakejes en pakjes melk. De trofee wordt trots mee naar huis genomen, het toetje voor die avond nauwkeurig apart gelegd. De kinderen willen steeds vaker bij de tempel spelen. Ze gaan op zoek naar de monnik en staan als kwijlende straathondjes te wachten op hun koekjes. Het voelt niet helemaal goed.

En dan komt de dag dat de monnik geen koekjes geeft.

Teleurgesteld druipt het duo af. Er wordt gemopperd en gejammerd op weg naar huis. Vanaf dan krijgen de kinderen soms koekjes van de monnik. En soms niet. En dat is prima. De kinderen komen weer naar de tempel waarvoor we oorspronkelijk kwamen: spelen. Ze verwachten niks, zijn blij als ze wel wat krijgen. Ondertussen zijn de kinderen ook met de monnik gaan kletsen in ieders beste Lao cq Engels. De monnik geniet zichtbaar van de energie en het plezier van de kinderen. Ze maken samen grapjes en krijgen de beste man aan het voetballen. Zou hij het van tevoren zo gepland hebben?

Na een maand of drie heb ik het aardig in de vingers, het leven vol verrassingen, zonder verwachtingen. Ik laat de dag komen zoals die is. Ik verwonder mij meer dan eens op een dag, maar ik laat me niet zo snel uit het veld slaan en heb mijn improvisatievermogen behoorlijk opgekrikt. Spullen mis ik niet, ik geniet van het creatief omgaan met het weinige speelgoed dat we hebben meegenomen en hier nauwelijks te koop blijkt te zijn. Dan knutsel ik toch een poppenhuis, een garage of een ijsjeswinkel?

En dan val ik toch zo gigantisch door de mand. Mijn telefoon gaat stuk. Mijn telefoon! Mijn horloge, wekker, stereo-installatie, plattegrond, woordenboek, fototoestel, typemachine, brievenbus. Mijn uitlaatklep, mijn onderonsje, grapje, knipoog naar mensen die ik liefheb en die zo ver weg zijn nu, de enige manier om in contact te komen met de huurbaas, met de wereld.. mijn alles!

Ik ben aardig op weg met mijn Masterclass Onthechten, maar nog niet geslaagd.

Nynke Bos werkt op een lokale school in Laos, hier is meer informatie over haar te vinden.