'Creativiteit bij kinderen ontplooien, begint bij ruimte geven aan de leerkracht'

20 maart 2015

Creativiteit vormt de basis van ons innovatieve denken en staat hoog in het vaandel van vaardigheden voor de 21ste eeuw. Als we het belangrijk vinden creativiteit bij kinderen te ontplooien, kunnen we niet anders dan ons realiseren dat leerkrachten (weer) ruimte krijgen om hun eigen creativiteit te ontwikkelen en in te zetten. In dit reeds eerder gepubliceerd en nog steeds actueel artikel deelt Alexandra van der Hilst haar visie en ervaringen. ''Als we het belangrijk vinden creativiteit bij kinderen te ontplooien, kunnen we niet anders dan ons realiseren dat leerkrachten (weer) ruimte krijgen om hun eigen creativiteit te ontwikkelen en in te zetten.''

Onderwijsmethodes zijn weloverwogen opgebouwd. Wat volgens voorgeschreven normen behaald moet worden komt stap voor stap aan de orde. Aan de ene kant is dat fijn, want het geeft duidelijkheid over leerdoelen en als het goed is ook over leerlijnen. Aan de andere kant is de valkuil van de methodes dat er voorbij gegaan wordt aan de inventiviteit van de leerkracht, de eigen creatiekracht. Creativiteit vormt de basis van ons innovatieve denken en staat hoog in het vaandel van vaardigheden voor de 21ste eeuw. Als we het belangrijk vinden creativiteit bij kinderen te ontplooien, kunnen we niet anders dan ons realiseren dat leerkrachten (weer) ruimte krijgen om hun eigen creativiteit te ontwikkelen en in te zetten. Goed onderwijs begint immers bij passie van de leerkracht!

Creatieve kinderen ontstaan op creatieve scholen met leerkrachten die (weer) vrij denken en daar ook naar (mogen) handelen. Waarbij het niet in eerste instantie gaat om eenduidige uitkomsten, bewezen nut en genormeerde perfectie, maar om het ontginnen en aanwakkeren van een creatieve houding ten opzichte van leren en ook ten opzichte van lesgeven. We zeggen in onderwijsland regelmatig spelen is leren. Dat geldt ook voor de leerkracht. Maar hoe vanzelfsprekend is dat, welke leerkracht voelt ruimte en enthousiasme om leerstof vanuit een speelse samenhang op eigen wijze te benaderen en zelf te ontwerpen?

Afgelopen week werd ik gebeld door een schooldirecteur die vertelde dat ze zeer ongerust is over het feit dat haar team zich zo strak aan het voorgeschreven curriculum en de methodes houdt en dat er geen enkele ruimte, zin en durf meer lijkt te zijn om leerstof vanuit eigen creativiteit vorm te geven. Onder druk van ‘alles wat moet’ lijken passie, eigenheid en creativiteit in de koelkast te verdwijnen.

Creatief denken heeft te maken met het toestaan van onzekerheid, uitstellen van je oordeel, dingen op een andere manier zien, herschikken en combineren van niet voor de hand liggende elementen en openstaan voor het ongebruikelijke. Dat is lastig als je gewend bent te werken vanuit de overtuiging dat iets maar op één manier goed kan zijn en dat doelen alleen behaald kunnen worden langs methodes die hun nut hebben bewezen.

Lees verder

Dit is een bijdrage van Alexandra van der Hilst, auteur van ‘Voorbij de Kaders – Kunst in leren’, pedagoge, van origine danser, choreograaf en theaterproducent. Ze is internationaal trainer en keynote speaker en richt zich op leer- en interactieprocessen waarbij creativiteit het uitgangspunt is.