Column over Frits de muis en ontkoppeling

22 februari 2015

Koen Steeman vertelde aan zijn klas het verhaal van Frits de muis.Een muis die alleen maar erbij wilde horen, maar daartoe net iets verder ging dan anderen... De vragen aan zijn klas: Wat had Frits anders kunnen doen en wat hadden de andere muizen anders kunnen doen? Zijn leerlingen wisten de vragen feilloos te beantwoorden. Dat niet alleen, ze wisten allemaal precies wáarom hij het verhaal verteld had.. Sindsdien is Frits een symbool geworden voor het buitensluiten, voor alles wat de klas níet wil.

Hieronder het verhaal dat Koen vertelde (ook hier te lezen op zijn blog):



Ik wil jullie graag het verhaal vertellen van Frits de muis. Frits was een bijzonder muisje, hij was namelijk erg goed in het zoeken van kaas, maar hij had ook erg kleine armpjes.

Frits woonde in een muizenholletje met een groepje andere muizen. Daar hadden ze de afspraak dat iedereen overdag naar kaas ging zoeken en het terugbracht naar het holletje, zodat ze daar ’s avonds van zouden kunnen snoepen.

De eerste dag ging Frits als een speer op zoek naar stukjes kaas in het huis, hij vond ze ook maar elke keer kon hij er net niet bij omdat hij net te kleine armpjes had. Teleurgesteld en verdrietig kwam Frits die avond met lege handen terug in het muizenhol. De andere muizen waren kwaad, want zij hadden wel allemaal stukjes kaas meegebracht.

Eén muis zei: ‘Als jij geen kaas hebt meegenomen, dan krijg je ook geen kaas van ons’. Met een lege maag ging Frits die avond slapen, hij begreep de andere muizen wel, het was ook niet eerlijk geweest als hij geen kaas had meegenomen, maar wel had mogen eten.

Gelukkig was Frits een muisje vol met trots en energie. ‘De volgende dag’, dacht Frits, ‘ga ik weer vol goede moed zoeken!’ En zo ging Frits de volgende dag weer op zoek, hij zocht nog harder dan de eerste keer, maar telkens als hij een stukje kaas vond kon hij er weer net niet bij. Verdrietig en met heel veel honger ging hij terug naar het muizenhol. De andere muisjes waren erg boos. ‘Heb je nu alweer niets meegenomen?’ riepen ze. Frits merkte dat hij de andere muizen alleen maar boos maakte en besloot om te vertrekken. Hij pakte zijn spullen en verliet het muizenholletje.

Na een poosje lopen hoorde hij een gezellig geluid. Hij zag door een scheur in de muur een lichtje branden en hij hoorde muisjes gezellig met elkaar praten. Eén van de muisjes keek toevallig naar buiten en zag Frits staan. ‘Hé!’ riep de muis, ‘Heb je honger?’ Frits knikte. ‘Kom er maar bij, we hebben genoeg kaas te eten en iedereen is welkom!’

Er verscheen een lach op het gezicht van Frits, hij mocht eindelijk wat eten en hij voelde zich onderdeel van de groep. De volgende dag ging ook deze groep muizen op zoek naar nieuwe stukjes kaas. Ook Frits had weer goede moed. Hij had lekker gegeten en goed geslapen en ging als een speer op zoek.

Wederom vond hij overal stukjes kaas maar kon hij er net niet bij, hij voelde de wanhoop groeien. ‘Ik kan deze groep niet teleurstellen, ze zijn zo aardig voor me geweest’, dacht Frits. Toen zag hij hoe een andere muis uit het groepje twee stukken kaas probeerde mee te slepen, in een onoplettend moment van de muis griste Frits een van de twee stukken kaas weg zonder gezien te worden.

Een uurtje later kwam Frits vol trots aanzetten met en stuk kaas. Alle muizen gaven hem complimenten en Frits had zich nog nooit zo trots gevoeld als toen die dag, hij kon eindelijk zijn aandeel leveren in de groep waar hij nu bij hoorde. De volgende dagen waren telkens hetzelfde, Frits ging op zoek naar een iets te gulzige muis, stal een stukje en bracht het terug.

Dit ging goed totdat Frits op een dag weer vol trots zijn stukje kaas naar het holletje bracht en een andere muis zei: ‘Frits, waar heb je dat stukje kaas vandaan? Want toevallig heb ik gezien dat jij dat stukje hebt gestolen!’

Frits werd helemaal rood. Hij wist wel dat wat hij deed fout was, maar anders zou de groep hem misschien ook weg hebben gestuurd omdat hij geen kaas kon pakken en hij wilde zo graag bij deze groep horen en ze zo graag niet teleurstellen. Frits werd verdrietig en boos tegelijk en rende keihard weg, het liefst zo ver dat niemand hem meer zou kunnen vinden...

Dit verhaal heb ik in mijn klas (groep 7) verteld na de Onderwijsavond op 13 juni 2013. Ik heb de leerlingen twee vragen gesteld:

1. Wat had Frits anders kunnen doen?


2. Wat hadden de muizen anders kunnen doen?

De antwoorden van de leerlingen waren helder: vragen stellen.

‘De muizen hadden moeten vragen waarom Frits geen kaas mee had gebracht en Frits had best om hulp mogen vragen’, aldus de leerlingen. Vragen stellen en luisteren naar elkaar betekent dus een relatie opbouwen en koppelingen maken.

Ik had ook nog één vraag voor de leerlingen. Waarom zou ik dit verhaal nou vertellen? Alle leerlingen wisten feilloos de koppeling te maken met de klas en de ontkoppeling die daar plaats had gevonden toen er een dag eerder een meisje was weggerend na een ruzie. Sindsdien heeft Frits de muis een bijzonder plekje gekregen in de klas.

Koen Steeman is leraar groep 7 op Basisschool ‘t Startblok in Cuyck.