Blik op de toekomst: 'Durven we dwars te gaan liggen om recht door zee te kunnen blijven gaan?'

10 december 2014

Wie weet wat onze leerlingen over twintig, dertig of veertig jaar staat te wachten? We werken met de toekomst, maar waar moeten we ze op voorbereiden? Lonneke Bindels gaat op onderzoek uit en stelt vast dat we eerst een blik op onszelf moeten werpen: 'Het wordt tijd om onszelf de maat te nemen. Hoe is het gesteld met ons probleemoplossend vermogen, onze kritische blik, ons ondernemerschap en onze creativiteit?' 

Een paar zaken zullen in de komende tien tot vijftig jaar waarschijnlijk veranderen: een langdurige baan in vaste dienst bestaat tegen die tijd niet meer, om over een goed collectief pensioen nog maar te zwijgen. En je wordt straks niet meer beoordeeld op je hoeveelheid kennis, maar op hoe je kennis kunt vergaren en wat je ermee kan. Onze kinderen hebben vaardigheden nodig om een toekomst aan te kunnen zonder de zekerheden van een ruim sociaal-economisch vangnet. Vaak worden deze vaardigheden omschreven als “21e eeuwse vaardigheden” en een paar springen eruit:

• creativiteit


• probleemoplossend vermogen


• kritisch denken


• ondernemend zijn

Laat dit nu net de punten zijn waarop onze kinderen uitblinken, de zogenaamde Children’s Resources. Maar hoeveel tijd investeren we echt in het ontwikkelen van creativiteit bij onze leerlingen? En mogen ze zaken anders aanpakken dan de juf, de methodemaker of de toetsbedenker van te voren heeft bedacht? Waar blijft het probleemoplossend vermogen als kinderen keurig binnen de lijntjes en de kaders moeten blijven? Hoe kun je kritisch leren denken als er maar twee mogelijkheden zijn: Goed of Fout? En hoe leer je ondernemend zijn als je op je stoel moet blijven zitten en je de tijd en de kans niet krijgt om je talenten te ontdekken en te ontwikkelen?

Ik weet dat heel veel lezers het nu met me eens zullen zijn. Het lastige is echter: Hoe veranderen we dit? Dat kan alleen van binnenuit. Door betrokken leerkrachten. Alleen zijn veel leerkrachten zelf ook niet gewend met genoemde vaardigheden om te gaan. En zolang we dat niet leren en niet kunnen toepassen, doen we onze leerlingen tekort. Die moeten de toekomst in met vaardigheden die we nu op de Pabo’s nog steeds niet leren aan onze toekomstige leerkrachten. Onze toekomstige juffen en meesters  ervaren nog iedere dag dat je de beste resultaten haalt door gewoon te doen wat de docent van je verlangt.

Als we de CR van onze kinderen optimaal willen benutten, wordt het ernstig tijd om onszelf de maat te nemen. Hoe is het gesteld met ons probleemoplossend vermogen, onze kritische blik, ons ondernemerschap en onze creativiteit?

LEES VERDER.

Lonneke Bindels is trainer/coach in het onderwijs en blogger.