‘Anders ben je een soort piloot die wel kan stijgen en vliegen, maar het landen leren we je als je in de lucht bent: fijne vlucht!’

5 november 2015

Docent Ralf Hillebrand verbaast zich erover dat de PvdA en de VVD vinden dat afgestudeerden van het hbo of de universiteit direct voor de klas moeten kunnen. Hij voelt zich niet serieus genomen en vindt dat het afbreuk doet aan het mooie en belangrijke vak van leraar. ‘Verkorte trajecten, prima, docenten beoordelen op hun eerder verworven competenties, goed, maar zet de lerarenopleiding niet weg als iets wat “je er wel even bij doet”.’

Vorige week kwamen de lerarenopleidingen weer in het nieuws. Op nu.nl staat de kop: “Kamer wil systeem lerarenopleidingen op de schop”. Je kunt het artikel hier vinden.

Met enige verbazing lees ik het artikel. Het eerste gedeelte kan ik nog volgen, de lerarenopleiding moet aantrekkelijker, maar daarna wordt het leuk.

Afgestudeerden van het hbo of de universiteit moeten direct voor de klas kunnen. Dat is nu veel te ingewikkeld en het is “maximaal onaantrekkelijk” om voor het vak van leraar te kiezen.

De eerste vraag die dit bij mij oproept: waarom hebben de studenten niet direct gekozen voor de lerarenopleiding? Ze hebben gekozen voor een andere opleiding, een ander beroep en willen nu les gaan geven. Dat is natuurlijk mooi, welkom, maar als we de kwaliteit in het onderwijs hoog willen houden en kwalitatief beter willen worden, is het toch niet zo gek als er aanvullende eisen worden gesteld?

Zelf heb ik de lerarenopleiding economie gedaan, heb dus een hbo afgerond, maar ik kan volgens mij ook niet direct starten als ik nu makelaar of fysiotherapeut zou willen zijn. Dat klinkt misschien ook vreemd, maar de vergelijking is dat niet. Leraar zijn is een vak, een beroep waarvoor een goede en gedegen opleiding van belang is. Door nu te roepen dat iedere afgestudeerde universitair of hbo-student direct voor de klas kan, staat voor mij gelijk aan het opheffen van de lerarenopleiding en het diskwalificeren van de leraren die daar ooit voor gekozen hebben.

Begrijp me niet verkeerd: ik gun iedereen een baan in het onderwijs. Waarom? Omdat het de mooiste baan is die er is, dus iedereen die ooit iets anders gekozen heeft: welkom! Echter: ik neem mijn vak serieus, wil vakinhoudelijk, didactisch en pedagogisch goed zijn en verwacht dit ook van mijn collega’s. Over de vakinhoud maak ik me geen zorgen, maar schijnbaar doen de didactiek en pedagogiek er niet meer toe. Juist deze onderdelen zorgen ervoor dat je je klassenmanagement op orde hebt, je de rust kunt bewaren die nodig is en de kinderen ook opvoedkundig nog iets kunt meegeven. Dit is één van de redenen waarom het vak zo mooi maar ook zo ingewikkeld is. Natuurlijk kan je dit ook leren terwijl je les geeft, maar liever heb je de kennis, vaardigheden en houding voordat je begint. Anders ben je een soort piloot die wel kan stijgen en vliegen, maar het landen leren we je als je in de lucht bent: fijne vlucht!

Als we de eisen aan het beroep hoog stellen, zal het beroep aantrekkelijker worden. Verkorte trajecten, prima, docenten beoordelen op hun eerder verworven competenties, goed, maar zet de lerarenopleiding niet weg als iets wat “je er wel even bij doet”. Daarmee doen we het vak en de opleiding tekort.

Als afsluiting, kijk en luister even wat ‘slam poet’ en leraar Taylor Mali erover te zeggen heeft (duur: 3.08 minuten)



Ralf Hillebrand werkt tot 1 december op de afdeling Toerisme van het Albeda college in Rotterdam. Daarnaast is hij bestuurslid bij Leraren met Lef en mede-initiatiefnemer van Meetup010.