Vaak vertelt Karen van Kooten in trainingen dat je moeilijkste leerling iets nodig heeft wat jij als leerkracht nog niet biedt. Als je erachter kan komen wat dat is en je probeert dat uit, dan kun je je handelingsrepertoire uitbreiden en zo een betere leerkracht worden. 'Van je moeilijkste leerling kan je het meeste leren. Maar als trainer heb ik makkelijk praten, als leerkracht niet.' 

In mijn klas zit Sam. Iedere maandagochtend komt hij de klas binnen, schopt tegen een tafel, gooit een schrift op de grond en gaat boos op zijn stoel zitten. Ik zie wat er gebeurt en twijfel, wat heeft Sam nodig? Moet ik boos worden en hem terugsturen? Moet ik met hem in gesprek over wat er is gebeurd? Of moet ik hem met rust laten? Ik besluit het laatste. Maar Sam komt niet tot rust. De ruimte die ik hem geef lijkt voor hem een vrijbrief om nog storender gedrag te gaan vertonen. Tot ik op een gegeven moment echt boos word en dan is het te laat. 'Juf, je bent veel te aardig,' zegt een leerling tegen me en ik weet dat dat geen compliment is.

'De volgende keer als er weer wat gebeurt, stuur je Sam maar naar mij,' zegt Willem, de leerkracht van groep 8. 'Soms lukt het gewoon even niet met een leerling, dat hebben wij allemaal weleens.' De volgende dag zit Sam na twee minuten bij Willem en na de middagpauze weer. Steeds gaat Willem met Sam in gesprek over wat er gebeurd is en maakt afspraken met hem.

Vol bewondering zie ik hoe Willem dat doet. Ik heb twee studies gedaan, heel veel boeken gelezen over onderwijs, tientallen leerkrachten geobserveerd en gecoacht en toch zal ik nooit een leerkracht worden zoals Willem. Een leerkracht die kinderen serieus neemt en ze voor de gek houdt, een leerkracht die luistert en waar kinderen naar luisteren, een leerkracht die rust en feest in zijn klas kan creëren.

Door de hulp van Willem zie ik dat Sam grenzen nodig heeft en het lukt me steeds beter om dat te bieden.

Karen van Kooten geeft trainingen in het onderwijs en is één dag in de week leerkracht van groep 7 van SBO A.M.G. Schmidt in Hilversum.

De naam van Sam is niet zijn echte naam, die van meester Willem (Smit) wel.