'Als ouders hun ware gevoelens niet tonen, leren de kinderen ze niet echt kennen'

6 juni 2015

Boeken over positief opvoeden en pedagogische adviezen om positief te blijven bij stout gedrag geven ouders het idee dat ze de hele tijd vrolijk horen te zijn. Ouder, trainer en auteur Marre Taal is het daar niet mee eens. 'Opvoeden op deze manier geeft stress en is een ware uitputtingsslag.' Het kan wat haar betreft geen kwaad om te laten merken dat je af en toe uit je doen bent. 'Als mens en niet als onechte ouder.' Haar blog.

‘Dennis, ik vind het niet leuk als je op de muren tekent,' zegt een moeder aarzelend tegen haar zoontje van zes. Dennis tekent vrolijk nog even door, terwijl moeder de laatste berichten op haar i-phone checkt. ‘Mijn poppetje is mooi geworden hè?' zegt Dennis stralend. ‘Ja schatje, je kunt mooi tekenen,' antwoordt de moeder wat afwezig. Als ze alle berichten heeft gelezen, bergt ze snel haar i-phone op in de tas.

Dan kijkt ze eens goed naar de muur en ziet het slordig zwart getekende poppetje op de pas geschilderde wand. 'Oh, dat gaat er nooit meer vanaf. Wat jammer dat je dit hebt gedaan,' stamelt moeder. Met ingehouden woede en rood aangelopen hoofd pakt ze snel een doek met wat schoonmaakmiddel. Nijdig begint ze met het boenen van de muur. Ze vermijdt de confrontatie met haar zoon, want ze wil en moet positief blijven.'

'Ouders mogen niet zomaar zeggen dat iets niet mag als kinderen regels overtreden. Boeken over positief opvoeden en pedagogische adviezen om positief te blijven bij stout gedrag geven ouders het idee dat ze de hele tijd vrolijk horen te zijn. Boos zijn is uit de mode. ‘Blijf positief!’ fluisteren ouders elkaar toe op het schoolplein. Ouders moeten in de omgang met hun kinderen kijken naar wat goed gaat.'

'Voorstanders van positief opvoeden vinden dat kinderen moeten opgroeien met ouders als 'acteurs en actrices'. Vaders en moeders die vriendelijk doen als ze boos zijn en vrolijk doen als ze zich teleurgesteld of ongerust voelen. Een opvoedklimaat waarin enkel ruimte is voor een positieve benadering. Als kinderen stuiterend door het huis springen, moeten ouders rustig en lief blijven. Als kinderen schreeuwen en gillen moeten ouders het gedrag negeren. Als kinderen gooien met hun spullen moeten ouders het goede voorbeeld geven. Als kinderen met elkaar op de vuist gaan, moeten ouders begrip tonen. Ook al koken opvoeders van woede, het advies is om dit niet te laten merken. Negatieve gevoelens bestaan niet. Ouders mogen zich niet meer als echte mensen met echte gevoelens laten zien. Doe alsof. Opvoeden is een kunstje geworden.'

'Er zit wat mij betreft een addertje onder het gras van de positivo’s. Niemand houdt het namelijk vol om de hele dag lief en aardig te zijn. Mensen die nooit hun werkelijke gevoelens tonen, lopen voortdurend op hun tenen. Ze kunnen zichzelf niet zijn. Soms lopen de spanningen zo hoog op dat de opgekropte negatieve gevoelens te veel worden. Dan barst de bom. En als de maat vol is, reageren we overdreven streng. Een vader geeft zijn zoon ineens een pak rammel als hij voor de zoveelste keer vriendelijk heeft gevraagd om te stoppen met voetballen in de gang. Een moeder smijt plotseling boos haar tas op de grond als haar dochtertje van vier na een kwartier rustig wachten nog steeds weigert om mee te lopen. Een schuldgevoel blijft hangen, want het lukte niet om positief te blijven. Opvoeden op deze manier geeft stress en is een ware uitputtingsslag.'

'Als ouders niet hun ware gevoelens tonen, leren de kinderen ze niet echt kennen. Opvoeders die zich te aardig gedragen als ze boos zijn en te gezellig doen als ze verdrietig zijn, vertonen onecht gedrag. Als ouders niet congruent zijn, komt de verbale informatie niet overeen met de non-verbale informatie. Woorden worden inhoudsloos. Juist jonge kinderen hebben feilloos in de gaten of hun vader of moeder menen wat ze zeggen. Kinderen zijn als spiegels. Ze zullen net zo lang hun grenzen opzoeken totdat ouders hierin duidelijker zijn. Dan pas zullen kinderen bereid zijn om te luisteren.'

'Neem kinderen weer serieus. Natuurlijk is het niet verstandig om in woede uit te barsten. Dan verlies je je geduld en vergeet je je verstand. Soms helpt het om eerst tot tien te tellen voordat je je kinderen terecht wijst. Maar het kan geen kwaad om te laten merken dat je af en toe uit je doen bent. Dat je boos bent. Dat je verdrietig bent. Dat de maat vol is. Dat je moe bent. Dat je ongerust bent. Als mens en niet als onechte ouder.'

Deze blog verscheen in iets gewijzigde versie in het kind-magazine.

Marre Taal is oprichtster van Iristrainingen. Zij is gecertificeerd Gordontrainer en aangesloten bij de Stichting Nederlandse Effectiviteits trainingen. Onlangs heeft ze voor haar persoonlijke ontwikkeling de Basisopleiding Haptonomie aan de Academie te Doorn afgerond. Marre is moeder van drie kinderen. Tijdens en na haar studies heeft Marre gewerkt met verschillende groepen kinderen met beperkingen of gedragsmoeilijkheden, waaronder blinde en slechtziende jongeren en kinderen met een chronische ziekte.