'Als je 100 jaar te leven hebt in een snel veranderende wereld, wat is dan de rol en het doel van onderwijs?'

25 augustus 2014

De scholen zijn weer begonnen. Maar waarom eigenlijk? Als je 100 jaar te leven hebt in een wereld die steeds sneller verandert, hoe bereid je je daarop voor? Wat is daarin de rol en het doel van onderwijs? Honderd Nederlanders, uit alle lagen van de samenleving, geven antwoord op deze vraag in een boek en documentaire: 'Wat is het doel van onderwijs'.

Onderwijs raakt iedereen. Bewust of onbewust voelt ieder mens wel aan dat het onderwijssysteem zoals we dat nu kennen niet op alle gebieden meer aansluit bij de behoeften en mogelijkheden van de wereld van vandaag en morgen. Maar hoe moet het dan wel? Hoe komen we in de wereld van vandaag en morgen van punt A naar punt B?

Er is al veel over de mogelijke invulling van punt B nagedacht, er is heel veel bekend over hoe leren werkt (maar ook heel veel nog niet) en er zijn velen die met hun vernieuwende onderwijs grote impact maken. Maar de samenleving als geheel is nog niet toe aan deze vernieuwing. Simpelweg omdat we onszelf, als onderdeel van het geheel, een aantal heel belangrijke vragen nog niet hebben gesteld: Waarom doen we het eigenlijk zo? Waarom hebben we jaarklassen? Waarom één norm voor iedereen? Wie bepaalt eigenlijk hoe het onderwijs eruit ziet? Hoe werkt het onderwijs”systeem”?

Maar de meest fundamentele vraag is: als je 100 jaar te leven hebt in een snel veranderende wereld - wat is dan de rol en het doel van onderwijs?

Drie organisaties die hun bijdrage willen leveren aan het in beweging brengen van het onderwijssysteem, hebben de handen (in 2014) ineengeslagen om antwoord te krijgen op deze vraag. Er is een boek gemaakt door Danaë Onderwijsinnovatie en een documentaire door jonge filmmakers onder leiding van Tasty Green Lifestyle Experience; beide in samenwerking met œ Operation Education.

Zij hebben honderd Nederlanders, uit alle lagen van de samenleving, gevraagd naar hun antwoord op de vraag: “Wat is het doel van onderwijs?”. Het is de start van een groter project, bedoeld om op grote schaal mensen te inspireren om zelf een antwoord te formuleren. Om vervolgens op basis van dat eigen en persoonlijke antwoord beslissingen te nemen over hun eigen leer- en ontwikkelpad en dat van hun kinderen.

Een greep uit de antwoorden:

“Juist in de 21e eeuw zal het onderwijs niet alleen moeten voorbereiden op de arbeidsmarkt, maar in de eerste plaats op het leven.” Rutger Bregman, schrijver, filosoof en historicus.

“Mensen kennis aanreiken en laten vergaren om zo zichzelf te kunnen ontplooien als (mede)mens.” René Grit, ministerie van Defensie

“Mensenkinderen, in een omgeving waarin gelijkwaardigheid, respect en liefde uitgangspunten zijn, de vaardigheden aan te reiken waardoor zijzelf in staat zijn keuzes te maken en hun leven betekenis te geven.” Vml. Jetske van der Greef-van der Wal, directeur basisschool Ontdekkingsreis.

“Het doel van onderwijs? Open het brein van leerlingen! Leer leerlingen leren en ontdekken. Inspireer!!!” Humberto Tan, presentator

--> De lancering van het boek en de documentaire “Wat is het doel van onderwijs” vond plaats in ht najaar van 2014.

œ Operation Education is een beweging die de kanteling van het onderwijssysteem wil bespoedigen: van iedereen langs dezelfde lat, naar iedereen tot volle bloei. œ doet dit door het verbinden, versterken en zichtbaar maken van wie en wat er al is: de mensen die de visie delen, en de vernieuwende vormen van onderwijs. Klik hier om het manifest van Operation Education te lezen!

De film 'Wat is het doel van onderwijs?'

Deze film is Nationale onderwijsfilm van 2015 geworden.

Onderwijshelden

Het boek Onderwijshelden, 58x het bewijs dat het kan”.

In de publieke opinie is een beeld ontstaan van onderwijs als een weinig innovatieve sector, die vergeven is van metingen en weinig aansluiting meer lijkt te hebben met de wereld van nu. Maar op veel plekken zijn mensen opgestaan die de moed hebben om wat zij denken dat anders moet, ook anders te gaan doen. Echte onderwijshelden. In september 2014 vond de lancering van het boek plaats en de website.

Onderwijs raakt iedereen. Bewust of onbewust voelt ieder mens wel aan dat het huidige onderwijssysteem niet op alle gebieden meer aansluit bij de behoeften en mogelijkheden van de wereld van vandaag en morgen. Velen delen ook een gevoel van onvrede en machteloosheid: je kunt het systeem nou eenmaal niet veranderen. Initiatiefnemers Alette Baartmans, Marcel Derksen en Claire Boonstra hebben een ander beeld: van ministerie tot klaslokaal en ver daarbuiten zien zij mensen die verbazing en frustraties omzetten in ideeën en die op hun beurt in actie - en bewijzen dat onderwijs zich wel degelijk kan ontwikkelen ten behoeve van de snel veranderende maatschappij. Via een boek en bijbehorende site www.onderwijsheldenboek.nl krijgen deze mensen een platform. Om te laten zien dat het kan, te motiveren en te inspireren. Om meer keuzes mogelijk te maken die het onderwijssysteem in beweging brengen.

Het boek bestaat uit de verhalen van 58 co-auteurs, is te bestellen via www.onderwijsheldenboek.nl en kost EUR 19,95. Het is tot stand gekomen in samenwerking met Stichting Onderwijshelden, Novilo, SVO-PL TalentenAcademie, Stad &Esch, Kennisland. Het voorwoord is geschreven door Berthold Gunster, bekend van “Omdenken” en “Ja-maar”.