Ali B. over zijn leven, zijn besluit, Steven Covey en de leraren die het verschil maakten

5 juli 2015

'Een invaljuf in groep zeven van de basisschool ontdekte het ritmische talent in hem. Voor het eerst in zijn leven was Ali de beste van de klas.' Sarina Hoogendam hoorde het levensverhaal van Ali B aan. En was geraakt. Wie waren zijn favoriete leraren en welke reis markeerde een ommezwaai in zijn leven? 'Iedereen kan regisseur worden van zijn eigen bestaan!' 

Het motto van stichting ‘Horizon Jeugdzorg en Onderwijs’ luidt dat iedereen regisseur van zijn eigen bestaan is. Als er iemand de regie heeft gepakt over zijn leven is het wel Ali B. Behalve een verdienstelijk rapper is hij ook tv-presentator, stand up-comedian, labeleigenaar van SPEC Entertainment en zaakwaarnemer van voetballer Tamata. Maar het is hem niet aan komen waaien, zo werd snel duidelijk.

Toen Ali jong was, had hij een gokverslaving. Hij maakte enorme schulden en blowde iedere dag. Hij wilde graag veranderen maar het lukte hem niet. Uiteindelijk besloot zijn moeder hem naar Marokko te sturen. Daar, ver weg van Nederland, kreeg hij een krachtig inzicht. Waarom lukte het hem alsmaar niet te stoppen met zijn verslaving? Omdat gokken en blowen zijn identiteit was geworden. Stoppen zou zo’n leegte veroorzaken dat hij niemand meer was. En wie wil er nou niemand zijn? Ontkennen en willen stoppen met zijn verslaving had dus geen zin.

Vervolgens vroeg hij zich af waarom die drang zo sterk was en ontdekte hij dat het gokken hem een kick gaf.  Het nemen van risico’s,  het gevoel van niet te weten waar iets naar toe gaat, dat had hij nodig. Hij besloot het gevoel te erkennen, maar niet meer toe te passen op gokkasten. In plaats daarvan ging hij dingen in zijn leven zoeken waarvan hij niet wist of het zou gaan lukken. Zoals bijvoorbeeld het theater ingaan en een show neerzetten, juist als iedereen zegt dat het niet haalbaar is.

Terug in Nederland begon Ali B boeken te lezen. Op een dag kreeg hij een boek van Steven Covey - The 7 Habits of Highly Effective People - in handen. Ondanks dat het een boek voor managers was en hij er eigenlijk niet veel van verwachtte, zette het zijn leven op zijn kop. Hij las het van voor naar achter, en van achter naar voor. En hij doorleefde elk inzicht. Toen hij hoorde dat Covey naar Nederland kwam om een lezing te geven, zette hij alles op alles  om erbij te zijn. Na afloop toen er gelegenheid was om vragen te stellen raakten hij en Covey in discussie. Covey was geïntrigeerd door de oprechte beleving en interesse en uiteindelijk eindigde Ali rappend op het podium.

Een enorme drive hebben om dingen te doen en altijd toekomstgericht te zijn, maakt dat je minder bezig bent met het hier en nu. Voor Ali B was het een eyeopener dat mensen in zijn omgeving hem soms als niet-sociaal ervaren. Dit is de keerzijde van zijn gedreven bestaan. Het gaat erom een goede balans te vinden tussen zijn drive en zijn gezin, familie en vrienden. Ali krijgt vaak de vraag of hij niet moe wordt, maar het is voor hem vermoeiender tegen zijn drive in te gaan en te vertragen, dan mee te gaan op de flow die nu eenmaal in hem zit.

Op de vraag welke leerkrachten Ali B. geïnspireerd hebben, moet hij lang nadenken. Een invaljuf in groep zeven van de basisschool ontdekte het ritmische talent in hem. Hij leerde het versje fli-fla-flo aan en het ritmisch opzeggen, bleek een eerste succeservaring. Voor het eerst in zijn leven was Ali de beste van de klas.

Maar ook de docente Nederlands, op de middelbare school in Almere,  raakte een snaar. Ze liet  hem hardop hoofdstukken uit het boek rappen, een herinnering die hij koestert. En tenslotte de docent die hem toch zijn diploma gaf, ondanks dat zijn examen-croissantjes verbrand waren. De man zag dat zijn talent niet lag in het bakken van broodjes, maar geloofde wel in Ali. Hij wist dat hij goed terecht zou komen, zij het dan niet in de banketbakkerij.

Mijns inziens geeft Ali B met zijn verhaal een duidelijke boodschap. Iedereen kan persoonlijk meesterschap bereiken door regisseur te worden van zijn eigen bestaan, om met ondersteuning van goede pedagogische mensen, het beste uit zichzelf naar boven te halen.

Sarina Hoogendam is intern begeleider op het Educatief Centrum in Rotterdam, dat onderwijs geeft aan jeugdigen met ernstige gedragsproblemen, die op korte termijn niet terug kunnen naar school of langdurig thuiszitten.