Zoeken

Wat betekent het om een mens te zijn in tijden van digitalisering en AI?

In deze aflevering gaat Jan Jaap Hubeek in gesprek met Felienne Hermans, hoogleraar didactiek van de informatica aan de VU, docent informatica op de Openbare Scholengemeenschap Bijlmer, columnist bij de Volkskrant én wekelijks te horen bij BNR Radio.

Hermans pleit voor pedagogische weerbaarheid: durven weigeren wat geen waarde toevoegt, zoals administratieve lasten en technologie die eerder vervreemdt dan verbindt. Ze introduceert daarbij het krachtige idee van een punctualiteitsnakijkstaking – een oproep aan leraren om niet langer de last van overmatige administratie te dragen, maar te kiezen voor het pedagogisch wezenlijke.

“Stop met technologie die ons geen waarde geeft – ook dat digibord trek ik daar onder. Weg met die onzin.” - Feliene Hermans

Een aflevering over de kracht van maken, weerstand bieden, en het belang van pedagogische keuzes in een tijd van technologische verleiding.

Abonneer je op de nieuwsbrief:Felienne Hermans’ nieuwsbrief: https://www.felienne.com/nl/nieuwsbrief

Bronnen & verwijzingen uit het gesprek:

• Peter Naur – Programming as Theory Building: https://pages.cs.wisc.edu/~remzi/Naur.pdf
• Madhumita Murgia – In de schaduw van AI. Leven in een algoritmische tijd
• Alex Hanna & Emily M. Bender – The AI Con. How to Fight Big Tech’s Hype and Create the Future We Want
• Podcast – Mystery AI Hype Theater 3000: https://open.spotify.com/show/0aPNkMLxexiYJxSGum2J4V?si=5c591ff1b9a84a0a
• Philippe Meirieu – De plicht om weerstand te bieden
• Philippe Meirieu – Frankenstein
• Brian Merchant – Blood in the Machine. The Origins of the Rebellion Against Big Tech
• Kate Crawford – The Atlas of AI

Lees ook het NIVOZ-artikel: De pedagogische weerbaarheid van Felienne Hermans – laten we stoppen met administratieve taken die geen pedagogische waarde hebben.

Onderwijsprofessional Beatrijs Dijkman – geschoold in de Transactionele Analyse (TA) - sprak in een eerdere podcast over de ‘pedagogische ontmoeting’. Dit is deel twee, waarin ze experimenteert in een tweegesprek om dichter bij die ervaring te komen.

In deze podcast luister je naar Joop Oonk, artistiek leider van Misiconi. We bezoeken een repetitie van het inclusieve dansgezelschap, ervaren haar manier van werken en ontdekken oriëntaties met pedagogische waarde en betekenis.

Wat is de hedendaagse pedagogische verantwoordelijkheid van het vrijeschoolonderwijs?

In deze zesdelige serie gaan Aziza Mayo, Jan Jaap Hubeek en Wouter Modderkolk op onderzoek uit naar het vraagstuk rondom inclusie en diversiteit in het (vrijeschool)onderwijs.

In deze aflevering staat de intentie van de pedagogische verantwoordelijkheid van het vrijeschoolonderwijs binnen én voor onze samenleving de centraal.

Wat heeft het vrijeschoolonderwijs te doen om meer inclusief te zijn?

Zo spreken wij onder andere met Nina Hosseini, Saniye Çelik, Aziza Mayo, Akke Faling en een aantal leerlingen over deze vraag. Daarbij hoor je fragmenten over de inclusiemarathon.

Het vraagstuk over inclusie en diversiteit komt namelijk vanuit het vrijeschoolonderwijs zelf, maar het is een breder maatschappelijk vraagstuk. In deze serie kijken wij door de bril van het vrijeschoolonderwijs naar het vraagstuk: Hoe kan het onderwijs een ontmoetingsplaats zijn voor diversiteit en een oefenplaats voor inclusiviteit?

In deze tweede aflevering over 'hoe AI het onderwijs uitdaagt' is Joop Berding te gast.

Joop Berding (1954) is schrijver van een groot aantal (pedagogische) boeken en werkte tot oktober 2017 als hogeschooldocent, opleidingsmanager en praktijkonderzoeker op Hogeschool Rotterdam. Joop heeft als (co)auteur en co(redacteur) ruim 25 boeken op zijn naam, alsmede vele artikelen in boeken en tijdschriften. Veel daarvan gaan over de pedagogiek van John Dewey en de pedagogiek van Janusz Korczak. In de afgelopen jaren publiceerde hij ook over Hannah Arendt en Cornelis Verhoeven.

Een belangrijk thema in dit gesprek is de intergenerationele rol van opvoeding, waarbij de oudere generatie de jongere generatie inleidt in de wereld. Berding benadrukt dat dit proces steeds meer wordt beïnvloed door technologieën die een autonoom karakter hebben, wat kan leiden tot een omkering van de rol van onderwijs. In plaats van dat technologie het onderwijs ondersteunt, lijkt het onderwijs zich steeds meer aan te passen aan de mogelijkheden van technologie.

Het gesprek gaat verder in op de noodzaak van kritisch nadenken over de rol van technologie in de klas en pleit voor een evenwichtige benadering, waarin niet alleen snelheid en efficiëntie worden nagestreefd, maar ook vertraging en reflectie. Berding wijst op het gevaar van een verplatting van het onderwijs door te veel vertrouwen op technologie en roept op tot een herwaardering van menselijke interactie en pedagogische waarden.

Meer informatie over Joop Berding is hier te vinden: https://joopberding.com/

Bronnen uit het gesprek:

Berding, J. (2018). John Dewey: Ervaring en opvoeding. Klement.

Berding, J. (2019). Traktaat over het spieken: Over onderwijs, opvoeding en civilisatie. Klement.

Berding, J. (2020). Hannah Arendt: Vijf opstellen over onderwijs en opvoeding. Klement.

Berding, J. (2021). Over lezen en schrijven: Cornelis Verhoeven als gids. Klement.

Meirieu, Philippe. Frankenstein pédagogue: Les dérives de la formation des maîtres. ESF, 1996.

Rosa, Hartmut. Onbeschikbaarheid. Lemniscaat, 2021.

In deze aflevering Is Jelle Ris te gast.

Jelle noemt zichzelf een pedagogisch troubadour. Vanuit een pedagogisch denken over onderwijs probeert hij, op uiteenlopende plekken binnen de sector, theorie en praktijk op creatieve en vruchtbare wijze met elkaar te verbinden.

Jelle is opgeleid als autonoom beeldend kunstenaar en leraar basisonderwijs aan Hogeschool Rotterdam. Aan de Erasmus Universiteit Rotterdam studeerde hij onderwijswetenschappen.

Jelle is werkzaam als lerarenopleider en docentonderzoeker bij het kenniscentrum talentontwikkeling van Hogeschool Rotterdam. Hier werkt hij nauw samen met lector pedagogiek Carlos van Kan. Tevens onderhoudt Jelle nauwe banden met Stichting NIVOZ. Ook verzorgt hij lezingen en studieochtenden door het land. Jelle is co-auteur van het boek ‘Wereldgericht onderwijzen – Biesta in de praktijk’.

Jelle laat zijn pedagogisch denken en handelen inspireren door een rijk palet aan denkers waarvan hij er in de podcast enkele noemt zoals Gert Biesta, Jan Masschelein en Maarten Simons, Henry Giroux, Michael Apple en Max van Manen.

Rob kickert, docent van de educatieve masteropleiding voor primair onderwijs, en Jan Jaap Hubeek hebben Jelle gevraagd om in gesprek te gaan over het pedagogisch appel dat AI op de leraar en het onderwijs doet.

Linken naar bronnen:

https://www.educatheek.nl/wereldgericht-onderwijzen-biesta-in-de-praktijk

https://nivoz.nl/nl/gebruikersprofiel/jelle-ris

https://www.managementboek.nl/boek/9789462701496/dat-is-pedagogiek-jan-masschelein

Helma Oolbekkink en Maaike Nap vertellen over LOEPP (Lerarenopleiders Onderzoeken Eigen Pedagogische Professionaliteit). ‘Waar wij ruimte voor willen maken, is voor ‘het denken over doen’. Dat is zó belangrijk. Het is de redding van ons onderwijs.'

De missie van Manon Rijken is geslaagd als het vmbo niet meer wordt gezien als de onderkant van de samenleving. In deze NIVOZ-podcast gaan Rikie van Blijswijk en Marco Martens met haar in gesprek over hoe ze haar pedagogisch leiderschap invult.

In deze tweede aflevering over 'hoe AI het onderwijs uitdaagt' is Joop Berding te gast.

Joop Berding (1954) is schrijver van een groot aantal (pedagogische) boeken en werkte tot oktober 2017 als hogeschooldocent, opleidingsmanager en praktijkonderzoeker op Hogeschool Rotterdam. Joop heeft als (co)auteur en co(redacteur) ruim 25 boeken op zijn naam, alsmede vele artikelen in boeken en tijdschriften. Veel daarvan gaan over de pedagogiek van John Dewey en de pedagogiek van Janusz Korczak. In de afgelopen jaren publiceerde hij ook over Hannah Arendt en Cornelis Verhoeven.

Een belangrijk thema in dit gesprek is de intergenerationele rol van opvoeding, waarbij de oudere generatie de jongere generatie inleidt in de wereld. Berding benadrukt dat dit proces steeds meer wordt beïnvloed door technologieën die een autonoom karakter hebben, wat kan leiden tot een omkering van de rol van onderwijs. In plaats van dat technologie het onderwijs ondersteunt, lijkt het onderwijs zich steeds meer aan te passen aan de mogelijkheden van technologie.

Het gesprek gaat verder in op de noodzaak van kritisch nadenken over de rol van technologie in de klas en pleit voor een evenwichtige benadering, waarin niet alleen snelheid en efficiëntie worden nagestreefd, maar ook vertraging en reflectie. Berding wijst op het gevaar van een verplatting van het onderwijs door te veel vertrouwen op technologie en roept op tot een herwaardering van menselijke interactie en pedagogische waarden.

Meer informatie over Joop Berding is hier te vinden: https://joopberding.com/

Bronnen uit het gesprek:

Berding, J. (2018). John Dewey: Ervaring en opvoeding. Klement.

Berding, J. (2019). Traktaat over het spieken: Over onderwijs, opvoeding en civilisatie. Klement.

Berding, J. (2020). Hannah Arendt: Vijf opstellen over onderwijs en opvoeding. Klement.

Berding, J. (2021). Over lezen en schrijven: Cornelis Verhoeven als gids. Klement.

Meirieu, Philippe. Frankenstein pédagogue: Les dérives de la formation des maîtres. ESF, 1996.

Rosa, Hartmut. Onbeschikbaarheid. Lemniscaat, 2021.

Mentioned in this episode:

Nivoz.nl/podcast

De podcast is een productie van Stichting NIVOZ. Meer verhalen en series over onderwijs en pedagogiek vind je op nivoz.nl/podcast.