'Zeggen wat je voelt. Dat is wat wij (kwetsbare) jongeren proberen te leren en kijk mij nou…'

30 mei 2015

Hoe bespreek je zaken en problematiek rondom seksualiteit met jongeren? In het bijzonder kinderen met geestelijk en/of lichamelijke beperkingen? Esther Mikkers belandt als docente op een cursusdag, ze luistert vooral.  Als ze later die dag naar huis fietst, voelt ze zich somber. En onbevredigd, hoewel er zeker 'goede dingen' gezegd zijn. Haar blog: 'Zeggen wat je voelt.  Dat is wat wij (kwetsbare) jongeren proberen te leren en kijk mij nou…'

De dag van de cursus is aangebroken. Na het welkom heten, wordt duidelijk gemaakt waarom wij hier bij elkaar zitten. Seksualiteit moet besproken worden en dat is voor de één gemakkelijker dan voor de ander. Bovendien ondervindt vooral de doelgroep waarmee wij werken  - geestelijk en/of lichamelijk beperkte jongeren -  problemen. 'Maar,' zo stelt Annelore, de seksuologe, 'elke jongere raakt erin geïnteresseerd en wij moeten hen daarin zo goed mogelijk begeleiden.'

Allereerst wordt het probleem van het vrouwelijk geslachtsorgaan aangepakt. Hoe noem je dat? Kut is voor veel mensen te grof, een scheldwoord. Vagina is te formeel en feitelijk onjuist, want dat betreft alleen de binnenboel. 'Maar er is een prachtig woord voor. Het heet vulva. Als we dat nou eens met z’n allen gaan gebruiken, dan is het hele probleem over een paar jaar opgelost,' zegt Annelore enthousiast. Enkele collega’s zie ik het woord proeven: vulva. Mmmm. De meesten vinden het niet zo lekker bekken. Eén collega begint over homofilie. Ik wacht tevergeefs op Annelore, die hem gaat uitleggen dat het homoseksualiteit heet. Ik werk hier pas kort en het merendeel van de mensen hier aanwezig, ken ik niet, anders had ik het ze verteld. Maar Annelore laat het gaan en gaat door met het programma.

Het nut van porno en prostitutie komt uitgebreid aan bod. Met voorbeelden van 'cliënten van Annelore' die daardoor iets kunnen met hun behoeftes. Ik denk aan Philip, die vorige week in de pauze achter de computer porno stond te kijken en zich daarbij aftrok. En dat terwijl één hele glazen wand van het lokaal aan het schoolplein grenst. Gelukkig is hij enkel door een collega gezien en gestopt.
Het gaat over behoeftes, dit begin van de dag, maar dan voornamelijk van de jongens/mannen. Het tweede deel van de dag gaan we in groepen uiteen. Met begeleiding natuurlijk. De spelleidster heeft een stapel kaartjes met stellingen, die de kring rondgaat. Op de kaartjes staat bijvoorbeeld:
“Leerlingen mogen op school experimenteren met elkaar” of
“Een meisje mag uitdagende kleding dragen als zij dat wil.”
Daarop moet degene die het kaartje trekt dan reageren. Daarna volgt eventueel een discussie.

Mijn gedachten dwalen af. Wat ik hier op school zie, zijn een paar heel kwetsbare meisjes. Meisjes die genieten van de aandacht van jongens, maar geen nee durven zeggen als het teveel wordt. Meisjes die ontzettend kwetsbaar zijn voor misbruik. Dit soort meiden komt gemakkelijk in de prostitutie, voor webcams en in goedkope pornofilms terecht. Dezelfde dingen die zo aangeprijst worden door Annelore. Want mensen die moeilijk relaties aangaan, kunnen daar maar beter naar kijken. Dan doen ze niemand kwaad en ze komen aan hun trekken.

Als ik later die dag naar huis fiets, voel ik me somber. Omdat er wordt voorbijgegaan aan de enorme ellende die de seksindustrie met zich mee brengt. Wie beschermt die jongeren? Ik heb deze dag daardoor als onbevredigend ervaren, hoewel er zeker goede dingen gezegd zijn. Helaas voelde ik me niet veilig genoeg om de discussie daarover aan te gaan en dat zit me dwars.

Ik had gewoon mijn mond moeten opendoen en zeggen wat ik erbij voelde.
Dat is wat wij (kwetsbare) jongeren proberen te leren en kijk mij nou….

Esther Mikkers is invalleerkracht en recentelijk vooral leraar op RKBS De Kring in Alkmaar.